Alþýðublaðið - 14.04.1978, Blaðsíða 9

ssssr Föstudagur 14. apríl 1978
9
■■Slnn hundur af
hverium bæ”?
óháð framboð
Helzter svoað sjá, að nokkuð
verði um svokölluð óháð fram-
boð, bæði til Aiþingis og samt
einkum til sveitarstjórna ó
þessu herrans ári. Þar eru þó
engan veginn öll kurl komin til
grafar.
Auðvitað er það skýlaus
réttur — sem aldrei má skerða
— hvers kjósanda, að skipa sér,
eða skipa sér ekki i ákveðinn
stjórnmálaflokk, nú eða þá til-
tekin samtök um hagsmuna-
eða áhugamál.
Loks er það algengt, að menn,
sem annars tilheyra ekki sama
stjórnmálaflokki, skipi sér
saman á lista til sveitar-
stjórnarkosninga einkum i
þeirri von, að fá aukinn styrk
þar með, til þess að vinna að
sameiginlegum hugðarmálum
sem vera kunnu á döfinni þá og
þá.
Mennhafa gripiðtil þessráðs,
að kalla sameiginleg framboð
annars ákveðinna flokksmanna
i fleiri en einum flokki, óháð, þó
deila megi um réttmæti þess, en
það stafar vitanlega af þvi, að
menn vilja ekki setja ákveðið
flokksmark á slika framboðs-
lista.
Allt er þetta eðlilegt þegar
þessar samsteypur gera svo
hreint fyrir sinum dyrum, að
segja hispurslaust fyrirfram
hvaða erindi þau þykjast eiga i
lónið.
Nokkuð annarseðlis er, þegar
tilgangurinn er vafinn i meira
og minna þokukenndan hjUp,
svo sem einsog þegarþvi' er lýst
yfir, að þær vilji og ætli sér að
„vinna að framgangi” (!)
sveitar- eða bæjarfélags sins,
litið skilgreint!
Á þær yfirlýsingar verður
fremur að lita eins og útúr-
snúninginn úr Skúlaskeiði
Grims, sem einhverjir meira og
minna misheppnaðir bögubósar
reyndu að tima- og staðfæra til
bilaaldar, þannig. „Skúli gamli
sat i jeppa sinum, og vissi
ekkert hvert hann var að
fara”!, heldur en alvörumál.
Oftast er kveikjan i slikum
samtökum ei nh v erskona r
óánægja með mannlifið og til-
veruna og nánasta umhverfi.
Það ber ekki svo sjaldan til, að
menn verða óánægðir eða
móðgaðir, vegna þess, að þeir
þykjast ekki sjálfir hafa fengið
nægan eða verðskuldaðan fram-
gang. Það getur vitanlega alla
hent, að vera ekki ánægðir þar
með. Slikter þó oftastháð sjálf-
dæmi i eigin sök, sem allajafna
þykir mega gera ráð fyrir
persónulegum skekkjum i, i
öllu, sem snýr að manninum
sjálfum.
Einhver löngu dauður heim-
spekingur hefur látið sér það
um munn fara, að óánægja sé
kveikjan i öllum framförum, og
má rétt vera, ef nægilega stórir
hópar manna, sem allir eru
óánægðir með það sama, safn-
ast saman i þeirri veru að bæta
úr.
A það er samt að lita, að
óánægjan ein, sem deilist og
dreifist á margskonar aðgerðir
og framkvæmdir i umhverfinu
— að ekki sé talað um ef hún er
meira en minna persónubundin
— verður sjaldan máttug til lif-
rænna átaka.
Þess er nefnilega jafnan
skammt að biða, þó hinir
óánægðu nái saman i bili, að
þeir taki að vera óánægðir hver
með annan! Þarf litlum getum
aðleiða að endalokum siglingar
á þvilikum galeiðum!
Þessi hefur og orðið raunin
hér á landi, svo sem marg-
kunnugt er og má vera öllum
ljós, sem nenna að lita yfir far-
inn veg.
Allt annars eðlis er auðvitað
skipan manna i flokka, þó það
muni vera næsta fátitt, að menn
séu 100% sammála, það er að
segja frjálsir menn i lýðræðis-
rikjum.
En meðan menn eru sann-
færðir um, að stefna og aðgerðir
ákveðins flokks séu við hæfi og
geðslag sitt, að meirihluta, er
það vitanlega hygginna manna
háttur, að halla sér þar að.
Annað kemur varla til greina,
vilji menn vera sómasamlega
rökrænir.
Flokksmönnum stendur
einnig opið að vinna að breyti-
ingum á stefnu og starfsháttum
flokksins, og þar er vettvangur-
inn sem telja verður i alla staði
eðlilegan.
Það er svo enn önnur saga, að
eitthvert misheppnað steigur-
læti hamlar mörgum frá að
skipta um flokka þó skoðanir
hafi löngu hætt að falla saman i
veigamiklum efnum.
Þar kemur til sjálfbyrgings-
hátturinn. að láta það ekki á sig
ganga, að menn hafi ekki frá
öndverðu haft rétt fyrir sér!
Þegar um svokölluð óháð
Alþingisframboð ræðir, eru það
viðtekin lög, að sh'kt getur ekki
gefiðrétt til uppbótarsæta. Það
er vitanlega fullkomlega rök-
rétt.
Með lögunum um uppbótar-
sæti er gerð tilraun til að þeir
flokkar, sem hafa ekki fengið
þingfylgi i samræmi við
atkvæðamagn, nái nokkru eða
fullu réttlæti i hlutfalli við það.
Enginn veit auðvitað að fullu i
hvaða áttir óháð framboð
stefna, eða að minnsta kosti er
það lausara i reipum en s vo, að
hendur verði á festar, og þar af
leiðandi engin trygging fyrir, að
þau stefni að svipliku eða sama
marki, nema siður sé.
Auðvitað má gera þvi skóna,
að fram geti komið skörungar i
óháðum framboðum, sem skaði
væri að missa af löggjafar-
þinginu. En þess eru samt fá
dæmi, þó til séu. Liklegt er
einnig, að slikir menn væru þess
umkomnir að safna að sér nægi-
leguliði til flokksmyndunar, eða
sameinast öðrum, sem hefðu
svipuð áhugamál.
Hinsvegar verður að lita svo
á, eins og löggjafinn hefur
raunar staðfest, að óháð
framboð séu til litillar þurftar
fyrir land og þjóð, einkum ef
mörgværuog næðu einhverjum
framgangi.
I flestum tilfellum myndi það
áorka þvi einu, að dreifa
kröftum, sem vissulega eru
nógu dreifðir fyrir, en gætu
nýtzt betur á annan veg.
Ágreiningur um meiri eða
minni tittlingaskít, hvorki á né
má leiða til þess að svipmótið á
væntanlegum stjórnendum
lands og lýðs, verði eins oog
„sinn hundur af hverjum bæ”
og bæirnir margir!
f HREINSKILNISAGT ___. 0llt,u, k S|8uri°nss<in
Afrek danskra skurðlækna
Saumuðu afskorna
hönd á sinn stad
— þrátt ffyrir að klukkustund væri liðin frá slysinu
Læknar á sjúkrahúsinu í
óðinsvéum i Danmörku
unnu óvenjulegt afrek ekki
alls fyrir löngu er þeir
saumuðu afskorna hendi á
18 ára gamlan danskan
verkamann. Þrátt fyrir að
afsöguð hendin með öllum
fingrum kæmi heilli
klukkustund á eftir mann-
inum á sjúkrahúsið af slys-
staðnum# tókst læknum að
sauma hana á og gæða
hana lífi á ný. Hins vegar
var fingrunum fækkað um
tvo/ þar sem útlit var fyrir
að tveir fingur myndu ekki
verða nothæfir framar. I
dag getur maðurinn notað
hendina sína til að grípa
um hluti o.fl. og hann er
byrjaður að fá tilfinningu í
fingurna þrjá.
Saga þessi birtist i „Ugeskrift
for læger”, timariti lækna i Dan-
mörku. Þar er nánari lýsing á
þessu afreki dönsku læknanna.
sem með aðstoð smásjár saum-
uðu saman æðar, vöðva og sinar,
til að vekja á ný lif i hinum afsag-
aða likamshluta.
I Danmörku eru það einkum
þrjú sjúkrahús sem sérhæfa sig i
aðgerðum á borð við þessa, Land-
spitalinn, sjúkrahúsið i Arósum
og sjúkrahúsið i óðinsvéum.
Þetta krefst mikillar sérhæfingar
og menntunar og skurðlæknarnir
þurfa stöðugt að halda sér i
þjálfun, meðal annars með þvi að
æfa skurðaðgerðir á dýrum.
Setja likamshlutana
í plastpoka
Til að svona aðgerð megi
heppnast, er afgerandi mikilvægt
að þeir likamshlutar sem hafa af
einhverjum orsökum orðið við-
skila við likamann varðveitist á
réttan hátt, áður en þeir eru
saumaðir á sinn stað.
Tveir af læknum sjúkrahússins
i óðinsvéum gefa eftirfarandi
„uppskrift”.
Setjið afrifna likamshlutann i
plastpoka og sökkvið honum i fötu
með isvatni i. Þannig gæti hann
varðveist litt eða ekki skemmdur
i einn sólarhring án þess að blóð
rynni þar um æðar. Með þessu
eru likurnar fyrir vel heppnaðri
áðgerð meiri en ella, en læknanna
biður erfitt verkefni að leysa: að
sauma saman taugar og æðar,
skeyta saman bein og flytja húð
af öðrum stöðum likamans til að
græða yfir meiðslin.
Mikilvægt er að þegar I stað
verði gengið úr skugga um að t.d.
hendi virki nokkurn veginn eðli-
lega eftir aðgerð sem þessa. Stifir
og óþjálir fingur geta orðið sjúk-
lingnum til meiri vandræöa 1
framtiðinni en að þeir væru alls
ekki. Þvi var til dæmis tekin
ákvörðun um að taka tvo fingur af
danska verkamanninum i
dæminu hér á undan.
Þumalfingur saumaður
Læknar i Óðinsvéum hafa einn-
ig saumað afskorinn þumalfingur
á 16 ára dreng og það með góðum
árangri. Drengurinn var að vinna
með vélsög og missti fingurinn i
sagarhjólið — og ekki þurfti að
spyrja að afleiðingunum.
Læknarnir segja að með sömu
vinnubrögðum megi sauma á sinn
stað afskorinn getnaðarlim, eyra
eða nef.
(Aktúelt)
Höndin með öllum fingrunum kom ekki 4 íjúkrahúsið fyrr en
klukkutfma eftir slysið.
Tveir fingur eyðilögöust.en f dag hefnr sjúklingurinn hönd með
þremur virkum fingrum og er byrjaðuraðfá mátt Ihendina.
Iliisilis llí
Grensásvegi 7
Simi 82655.
(&
motorola
Alternatorar
i bila og báta
6, 12, 24 og 32 volta.
Platinulausar transistor
kveikjur i flesta bila.
Hobart rafsuðuvélar.
ltaukur og Ölafur h. .
Ármúla 32—Simi 3-77-00.
Auo^semiur'.
Svefnbekkir á
verksmiðjuverði
AUGLYSINGASlMI
BLAOSINS ER
14906
SVEFNBEKKJA
Höfðatúni 2 — Simi 15581
Reykjavik.
2-
50-50
I Sendi-
I bíla-
[stöðin h.f.