Alþýðublaðið - 16.06.1981, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 16. júní 1981
5
kvæmt sama erindi var árleg
meðalfjárfesting i raforku og
stóriðju um 850 milljónir króna og
mannafli um 950 manns. 1 er-
indi Jóhanns var gert ráð fyrir
þvi að stefna að 10 terawattstund-
um árið 2000 og þá mundi þurfa
ámóta fjármagn og ámóta mann-
afla áfram til að standa undir
þeim framkvæmdum. En þetta
mundi þýða lækkandi hlutfall af
þjóðarframleiðslu. Og orkufram-
kvæmdir og stóriöja væri þá ekki
vaxandi hluti i islenskum þjóðar-
bússkap. Þetta sannar mér, að
við stefnumótun er ekki bara
óhætt heldur eðlilegt að miða viö
aukinn hraða og a.m.k. fjórföldun
til stóriöju til aldamóta er hæfi-
legt markmið. Þetta ætti jafn-
framt að þýða það að þær þrjár
virkjanir, sem mest eru umrædd-
ar að undanförnu og lengst eru
komnar i undirbúningi ættu að
komast i brúk á næstu 8 árum eða
svo.
! Rikisstjórnin bar fram frum-
varp um raforkuver á Alþingi
fyrir skömmu. t þvi átti að birtast
stefna rikisstjórnarinnar eins og
ykkur er öllum kunnugt reyndist
vera sú að taka ekki ákvörðun um
rnálið fyrr en i haust. Það sem i
frumvarpinu fólst var einungis
það að heimila eða látast heimila
eitthvað samkvæmt 1. gr. en taka
siðan fram i 2. gr., að áður en til
nokkurra ákvarðana eða fram-
kvæmda kæmi, skyldi leggja
málið aftur fyrir Alþingi. Þegar
þessi mál voru til umræðu f jallaði
þingflokkur Alþýðuflokksins um
þau og markaði stefnu sina i þess-
um efnum. Og ég ætla að gera hér
sérstaka grein fyrir þvi.
I fyrstu er minnt á það, að án
uppbyggingar á orkufrekum
iðnaði sé allt tal um stórfelld
virkjunaráform út i hött. Ef ekki
sé ætlunin að reisa og reka iðju-
ver, sem byggja framleiðslu sfna
á stórnotkuiv raforku, sé engin
ástæða til stórfelldra virkjunar-
framkvæmda. Virkjun orkunnar
til að nýta orkufrek iðnaðartæki-
færi, eru á hinn bóginn álitiegasti
valkosturinn, sem tslendingar
eiga til að treysta lifskjörin i
landinu og fjölga atvinnutækifær-
um. Verði ekki þegar tekin upp sú
stefna, þá má búast við vaxandi
landflótta og stöðnun i efnahags-
málum. Til þess að nýta þau tæki-
færi sem orkan i fallvötnunum
veitir til aö skapa hér betra og
traustara þjóðfélag, þarf að
fylgja fastmótaðristefnu. Stefnan
I málefnum orkufreks iðnaðar og
i virkjunarframkvæmdum veröur
aðfylgjastað. Þá segir: „Alþýðu-
flokkurinn telur brýnt, aö þegar i
stað verði teknar ákvarðanir um
slika stefnumörkun i stað þess
úrræðaleysis sem rikir. Alþýðu-
flokkurinn telur, að slik stefna
eigi að fela i sér eftirfarandi meg-
inþætti:
1. Samningagerð um sölu raf-
orku til orkufreks iðnaðar verði
falin sérstakri orkusölunefnd sem
Alþingi kjósi, enda hefur iðnaðar-
ráðherra og rikisstjórnin þegar
sannað getu- og áhugaleysi sitt I
þessum málum. Orkusölunefndin
miði störf sin við að sala til orku-
freks iðnaðar a.m.k. fjórfaldist á
næstu tveimur áratugum. Sér-
staklega verði unnið að þvi að
fljótlega risi eitt nýtt iðjuver á
Austurlandi, eitt á Norðurlandi og
eitt á Suðvesturlandi auk stækk-
ana á þeim iðjuverum, sem fyrir
hendi eru.
2. Virkjanaundirbúningur og
framkvæmdir eiga að vera á
hendi eins aðila, Landsvirkjunar,
sem öllum sveitarfélögum lands-
ins sé gert kleift að gerast aðilar
að ef þau óska.
3. Til þess að geta nýtt þau
tækifæri sem bjóðast og til aö
tryggja samfelldar virkjunar-
framkvæmdir, verði ávallt kapp-
kostað, að á hverjum tima séu
fyrir hendi fullhannaðir virkjun-
arvalkostir, sem svara til a.m.k.
300 megawatta umfram þær
virkjanir sem unnið er að á hverj-
um tima.
4. Að Landsvirkjun verði þegar
heimilað að reisa og reka eftirtal-
in orkuver til viöbótar þeim sem
þegar eru fyrir hendi: Nýjar
virkjanir eöa viðbætur við eldri
orkuver við Tungnaár- og
Þjórsársvæðinu með allt að 250
megawatta uppsettu afli. 2.
Blönduvirkjun. 3. Fljótsdals-
virkjun með þeim virkjunartöl-
um, sem þar við eiga. Þá verði
Landsvirkjun heimilað að gera
stiflu við Sultartanga og gera þær
ráðstafanir aðrar á vatnasvæðum
ofan virkjananna, sem nauðsyn-
legar þykja til að tryggja rekstur
þeirra.
5. Við þær framkvæmdir sem
þannig verði þegar heimilað að
ráðast I, verði við það miðið I
fyrsta lagi, aö uppsett vélaafl á
Þjórsár-ogTungnaársvæðinu geti
hafiö raforkuframleiöslu á árun-
um 1983—1985. 2. Að Blönduvirkj-
un geti hafið orkuframleiðslu
1986. og 3. Að Fljótsdalsvirkjun-
aráfangar komi inn I framleiðsl-
una á árunum 1987—1989.
6. Ef ekki nást samningar við
landeigendur um virkjun Blöndu
samkvæmt tillögum sem fyrir
hendi eru eða tillögu 1 fyrir mitt
sumar, þá verði Blönduvirkjun
frestað en Fljótsdalsvirkjun flýtt
að sama skapi.
7. Einungis verði vikið frá ofan-
greindri virkjunarstefnu, ef ekki
nást samningar um hagkvæma
orkusölu i samræmi við hana.”
Eins og þið sjáið af þessari
ályktun þingflokks Alþýðuflokks-
ins og stefnumörkun, þá er hér
um ákaflega skýra og afdráttar-
lausa stefnu að ræða. t fyrsta lagi
teljum við einsýnt, að það verði
að fela sérstakri nefnd að fara
með raforkusölumálin vegna þess
að þau hafa verið vanrækt. I öðru
lagi að virkjunarframkvæmdir
skuli vera á hendi eins aðila,
Landsvirkjunar, sem öll sveitar-
félög landsins geti átt kost á
að vera aðilar aö. I þriöja lagi, að
hönnun sé þannig hagað, að við
getum gripiö þau tækifæri sem
gefast hverju sinni. t fimmta lagi
að timasetja þær framkvæmdir,
sem þegar eru nærtækastar og
hafa það sem stefnulega viðmið-
un og vinna að öflun stóriðjuval-
kosta i samræmi við þá stefnu-
mörkun. Með þessu móti væri
höggvið á þann úrræðaleyishnút,
sem drepur nú öll virkjunarmál i
dróma. öllum málsaðilum væri
ljóst, hver stefnan er og allir gætu
einbeitt sér aö þvi að framkvæma
verkin I stað þess að eyða kröft-
unum eða orkunni i orðagljáfur,
skýrslugerð og tilgangslausa tog-
streitu eins og nú viðgengst fyrir
forgöiígu rikisstjórnarinnar.
t þessu máli hef ég ekki vikið að
ýmsum öðrum þáttum, sem við
leggjum rika áherslu á og koma
auðvitað fram I stefnu Alþýðu-
flokksins eins og ég rakti hana
hér áðan. Ég á þar við hluti eins
og náttúruvernd, umhverfismál
og mengunarvarnir. Ég tel, að
um það riki svo almenn samstaða
og svo rikur skilningur, aö þaö sé
ekki ástæða til þess aö fara um
það mörgum orðum nema aö i
þeim efnum hljótum við að gera
itrustu kröfur. Og eins og segir i
stefnu Alþýöuflokksins, aö við
hljótum að vera reiðubúin til þess
að fórna vissum virkjunarmögu-
leikum og við höfum efni á þvi
vegna náttúruverndarsjónar-
miöa.
Ég vil þá vikja að fjármögnun-
arþætti þessara virkjunarfram-
kvæmda, þeirrar stefnu, sem
Alþýðuflokkurinn hefur boðað.
Ég hef þegar sýnt fram á það, að
það mundi ekki vera svo aukin
hlutdeild i þjóðarbúskap okkar,
að þetta væri okkur verulegur
baggi. En fjármögnun verður
engu að siöur að gerast að veru-
legu leyti fyrir innlent fé. Þess
vegna höfum við Alþýöuflokks-
menn lagt áherslu á, að fjárfest-
ingarstefnunni yrði breytt og
sparnaður yrði aukinn. Þaö er
m.a. af þeim sökum sem við höf-
um lagt svo rika áherslu á raun-
vaxtastefnuna og það er af þess-
um sökum, sem við höfum bent á
að stefnubreytingar væri þörf
bæði i skipastólsmálum og I land-
búnaðarmálum, til þess aö skapa
svigrúm án þess að auka spennu
til að ráðast i auknar virkjunar-
framkvæmdir. Og með raun-
vaxtastefnunni viljum við skapa
þann sparnað, sem nauðsynlegur
er tii þess að ná hér innlendu fjár-
magni i þessar framkvæmdir og
skapa þannig ekki verðbólgu-
spennu. Það má segja, að Olafur
Daviðsson og Gylfi Þ. Gislason
hafi rætt einmitt um þennan
vanda. En það er engin tilviljun,
að stefna Alþýðuflokksins i at-
vinnumálum tengist saman með
þessum hætti. Hér er um heil-
steypta stefnu aö ræða I land-
búnaðarmálum, i sjávarútvegs-
málum, i orkumáluni og I efna-
hagsmálum almennt og þá sér-
staklega að þvi er varðar raun-
vaxtastefnuna. Sannleikurinn er
lika sá, aö raunvaxtastefnan er
kannske það eina nýja, sem hefur
komið fram i efnahagsmálum á
undanförnum áratug, og hún er
lika að fara að skila árangri núna
og ég hvet ykkur öll til þess að
standa vörð um hana, einkanlega
með tilliti til þeirra úrtölumanna,
sem nú fara með stjórn landsins.
Það að stjórna þýðir það, að
það verður aö taka ákvarðanir,
stefnu verður aö móta. Menn
mega ekki veigra sér við þvi.
Stjórnmálamennirnir eru til þess
að taka ákvarðanir, til þess að
móta stefnu. Það er sérstaklega
hættulegt i þjóðfélagi eins og hinu
islenska, sem hefur svo mið-
stýrða fjárfestingarstjórn þegar
menn veigra sér við að taka
ákvarðanir, veigra sér við að
velja og hafna og bæta kannski
bara hrúgu á hrúgu ofan. Það er
af þessum sökum sem við
Alþýöuflokksmenn höfum taliö
það rétt og reyndar skyldu okkar
að marka afdráttarlausa stefnu,
ekki bara i þeim málaflokki sem
hér um ræðir, orkumálum eins og
ég hef hér rakið, heldur lika I öðr-
um atvinnumálum og efnahags-
málum almennt. Þaö er ekki gert
af haröýgi eöa illvilja, heldur af
þvi aö við teljum það rétt og
nauðsynlegt. Þetta eru ekki loft-
kastalar, þetta er samræmd
stefna þar sem einn þáttur fellur
að öðrum. Við horfum á hags-
munir heildarinnar. Við teijum,
iið undanlátssemi og þaö að láta
reka á reiðanum veröi að hverfa,
að slappleiki og reddingar eigi
ekki að vera það sem einkennir
islensk stjórnmál.
Ég get þess hér i upphaíi máls
mins, að menn hefðu talað um
þörf fyrir ákvaröanatöku og
ákvaröanir þyrfti að taka og
stefnu að móta I næstum þvi öllu
sem menn töluðu um. Viö Alþýöu-
flokksmenn höfum verið reiðu-
búnir i þeim efnum.
Tekist hefur mjög gott sam-
starf með MFA og „Visnavin-
um”. Hefur það samstarf komið
að góðum notum þvi reynslan
hefur sýnt að fólk kann vel að
meta heimsóknir „Visnavina” á
vinnustað sinn og hlýða á söng
þeirra og hljóðfæraleik.
Samstarf MFA og verkalýðs-
félaganna varðandi vinnustaða-
heimsóknir hefur verið með
ágætum. Samskipti og sam-
vinna við verkalýðsfélögin
vegna þessara væntanlegu
vinnustaðaheimsókna „Visna-
vina” út um land hafa og veriö
með miklum ágætum. Þá hafa
undirtektir ráðamanna i þeim
fyrirtækjum sem hefur verið
leitaö til i sambandi við visna-
sönginn verið góðar.
Á söngskemmtunum munu
„Visnavinir” kynna MFA og
starfsemi þess og dreifa upplýs-
ingabæklingum m.a. um Fé-
lagsmálaskólann.
Þessir vlsnavinir taka þátt I
„Visnavinir á vinnustööum”:
Aðalsteinn Asberg Sigurðsson
Bergþóra Árnadóttir
Eyjólfur Kristjánsson
Gisli Helgason
Ingi Gunnar Jóhannsson
örvar Aðalsteinsson
Styrkir til
listamanna
I fjárlögum 1981 eru ætlaðar
kr. 765.000 til starfslauna lista-
manna. Starfslaunin miðast við
byrjunarlaun menntaskóla-
kennara.
Umsóknir voru að þessu sinni
65 að tölu.
Þessir hlutu starfslaun, sam-
tals 26:
8 mánaða laun:
Jón Þórarinsson til að vinna
að tónverkum, Leifur Þórarins-
son til að vinna að óperu,
Tryggvi ólafssontil aö vinna að
myndlist og undirbúa sýningu.
6 mánaða laun:
Asgerður Búadóttir til að
vinna að myndvefnaði og undir-
búa sýningu, Jóhannes Helgitil
að skrifa leikrit fyrir sjónvarp
og vinna að þýöingum, Jón
Reykdaltil aö vinna að myndlist
og undirbúa sýningu, Helgi
Þorgils Friðjónsson til að vinna
að myndlist og undirbúa sýn-
ingu, Sigurþór Jakobsson til að
vinna að myndlist og undirbúa
sýningu, Snorri Sigfús Birgisson
til að vinna að tónverkum.
3ja mánaða laun:
Agúst Petersentil að vinna að
myndlist og undirbúa sýningu,
Arni Blandon Einarsson til að
vinna aö leikhúsverki, Arni Ing-
ólfssontil að vinna að myndlist
og félagsmálum myndlistar-
manna, Aslaug Ragnars til að
skrifa skáldsögu, Gunnar R.
Bjarnasontil að vinna að mynd-
list og undirbúa sýningu, Gunn-
laugur St. Gislason til aö vinna
að myndlist og undirbúa sýn-
ingu, Haukur Dór Sturluson til
að vinna að myndlist og undir-
búa sýningu, Helgi Gislason til
að vinna að höggmyndalist,
Indriði Olfsson til að skrifa
skáldsögu, Jóhanna Bogadóttir
til að vinna að myndlist, Jón E.
Guðmundsson til að vinna að
leikbrúðugerð, ólafur Lárusson
til aö vinna aö myndlist, Sigrið-
ur Björnsdóttir til að vinna að
myndlist, Sigurlaug Jóhannes-
dóttirtil að vinna að myndvefn-
aði og undirbúa sýningu, Stein-
ar Sigurjónsson til að skrifa
leikrit, Steinunn Þórarinsdóttir
til að vinna að myndlist, Þórunn
Sigurðardóttirtil að skrifa leik-
rit og sviösetja það.
Othlutunarnefnd skipuðu
Magnús Þórðarson, Thor Vil-
hjálmsson og Runólfur Þórar-
insson formaður.
Nokkur ágreiningur varð i
nefndinni um einstaka úthlutun.
Þróun í málum
heyrnarlausra
Félag heyrnarlausra var stofn-
að 11. febrúar 1960. Starfsemi
félagsins hefur farið vaxandi
með árunum og hefur aldrei
verið meiri en nú.
Arið 1977 festi félagið kaup á
húsnæði við Skólavörðustig 21,
2. hæð og stendur nú yfir stand-
setning á húsnæðinu.
Félagið er aðili að norrænu
samstarfi og hefur það orðið
mikil lyftistöng fyrir þróun fé-
lagslifsins.
Gefin hefur verið út Tákn-
málsbók, meö tæpum 1500 tákn-
um. Nú er unnið að skrásetn-
ingu fleiri tákna og er miðaö að
þvi að standa jafnfætis Noröur-
löndunum á þessu sviöi.
Þá hefur félagið mikinn
áhuga á, aö hér á landi verði til-
tækir táknmálstúlkar, þannig
að heyrnarlaust fólk geti tekið
þátt i fundum og ráðstefnum á
jafnréttisgrundvelli á við heyr-
andi fólk. A meðan félagið vant-
ar túlka er þetta ekki hægt.
Þá rekur Félag heyrnar-
lausra, i samstarfi við Foreldra-
og styrktarfélag heyrnar-
daufra, skrifstofu i Félagsmiö-
stöðinni að Skólavörðustig 21 og
er þar veitt þjónusta við heyrn-
arlausa eftir þvi sem hægt er
hverju sinni.
Framkvæmdir félagsins við
endurbætur húsnæðis hafa verið
kostnaðarsamar, en fjármögn-
un þess byggist aö langmestu
leyti á happdrætti.
Er nýlega hafin sala á happ-
drættismiðum og treystir Félag
heyrnarlausra á stuðning sam-
borgaranna nú sem fyrr. Stuðn-
ingsmönnum færir félagið bestu
þakkir fyrir stuðning á liðnum
árum.
Sýning „Þróun i málum
heyrnarlausra i 114 ár” er
framlag félagsins i tilefni ALFA
árs.
Núverandi formaður félags-
ins er Hervör Guðjónsdóttir.