Alþýðublaðið - 24.06.1981, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 24. júní 1981
5
XTIR 1960—1980
ÁRSMEDALTÖL HEILDARINNLÁNA
MED ÁFÓLLNUM VÖXTUM
10% sem hlutfall af þjóðartekj-
um. Lifeyrissjóðir hafa verulega
aukist eins og öllum er kunnugt
eða úr 11% i 22% af heildarsparn-
aði.
Mynd 5: Nú þegar, hefur orðið
vart við afleiðingar raunvaxta-
stefnu á almenn innlán sem eru
orðin hærri en þau hafa verið sið-
astliðin tiu ár. Ef frjáls sparnaður
nær sama hlutfalli af þjóðartekj-
um og hann var á árunum
1960—1970 þá þýðir það aukningu
sparnaðar sem nemur um 1400
milljónum kr. Heildar sparnaður
yrðium 8600milljónir ef hlutfallið
yrði svipað og á áratugnum
1960—1970 og frjáls sparnaður
yrði um 5200 milljónir kr. Ef við
gefum okkur að frjáls sparnaður
yxi i sama hlutfalli og þjóðartekj-
ur siðustu 20ár þá væri sparnaðar
aukningin ca. 230 milljónir króna
á ári. Ætla má að dregið hafi úr
örasta vexti lifeyrissjóða og ef
reiknað er með sama vexti og á
þjóðartekjum þá yrði sparnaðar-
aukning þeirra um 70 milljónir á
ári. Heilar sparnaðaraukning
yrði þá um 390 milljónir króna á
ári.
Ef reiknað er með að ein virkj-
un og eitt stóriðjuver sé sifellt i
smiðumyrði árleg fjárfesting ca.
500 milljónir k'róna á ársgrund-
velli vegna raforkuframkvæmda
fyrir stóriðju og byggingu stór-
Mynd 6
Mest
/xmt
sP . , cvaeáisréttur? 2'

<c
6mta >ref a
Jlinnst
s.
riqa&ur sparnaáúr
tó meo sköttum.
PENIN&ALE6UR 5P/1RWAÐUR 5EM
HLUTFALLAF ÞJÓf)ARTEKJL/M.
\% ó-mo.
10
i—1 I I I i I 1 I 1 1 1 l i l l I II
60 65 70 7 í
l%0 mo
Heildarsparnaður. 61% 511
Frfáls sparnaður. 38 % Zl %
Þvingaávr sparnaíur. 21 7. 27%
Mynd 2
iðjuvera. Ef við reiknum með að
20% þess fjármagns væri aflað
innanlands en það er um 100 mill-
jónirkr. á ársgrundvelli sem væri
tæpur 1/4 af árlegri sparnaðar-
aukningu eða um helmingur
sparnaðaraukningar á frjálsum
sparnaði, en aðeins um 2% af
heildar frjálsum sparnaði. Þvi
ætti að vera hægt að fjármagna
að nokkru leyti þessar fram-
kvæmdir með útgáfu verðbréfa á
frjálsum markaði.
Hlutur Islendinga i fjármögnun
slikra framkvæmda gæti verið
eftir eftirfarandi leiðum.
Mynd.6:Benda má á að algengt
eigið fjárhlutfall i slikum fyrir-
tækjum er um 20%.
Þvi má ekki gefa islenskum al-
menningi kost á þvi að vera hlut-
hafar i þeirri stóriðju sem hér ris
Mynd 3
i framtiðinni.
Með almennu hlutafjárútboði i
fyrirtækjum eins og Isal getur
þjóðin ráðið þvi sjálf án milli-
göngu misvitra stjórnmála-
manna, hversu mikla eignaaðild
húnvilleiga. Við þurfum að losna
undan oki miðstýrðs efnahags-
kerfis og auka hlutdeild hins
frjálsa markaðar og almennings i
ákvörðunartöku i fjárfestingu
þjóðarinnar i þeirri von að Kröfl-
um og Þórshafnartogaramálum
fækki.
Stefna Reagan-stjórnarinnar í málefnum Mið-Amerikurikjanna er röng:
„f GUATEMALA ERU ENGIR
PðLITfSKIR FANGAR
- AÐEINS PÓLITlSK M0R0”
Athygli umheimsins hefur i
vaxandi mæli beinzt að Mið-
Ameriku rikjunum. í E1 Salva-
dor geisar nú borgarastyrjöld
og blóðug ógnaröld. Sú stefna
Reagan stjórnarinnar að styðja
við bakið á gerspilltri yfirstétt
viða I þessum iöndum, hefur
sætt harðri gagnrýni m.a. frá
Aiþjdðasambandi jafnaðar-
manna og forystumönnum
þeirra. Þessar einræðisklikur
hægri aflanna beita I sivaxandi
mæli hreinum terrorisma,
morðum, ránum, aftökum án
dóms og laga, fjöldafangels-
unum og pyntingum. Við slikar
aðstæður eiga þau öfl sem vilja
fara friðsamlega leið lýðræðis-
legra umbóta, án vopnavalds,
stöðugt örðugra uppdráttar. t
eftirfarandi viðtali sem banda-
riska timaritiö Newsweek átti
við Roger Plant er athyglinni
beint aðGuatemala. Plant hefur
skrifað bók um máiefni Guate-
maia undir heitinu: „Guate-
mala: Sögulegt stórslys”. t
Guatemala rikir nú ógnarstjórn
hægri afla. Til andspyrnu við
hana hefur risið upp skæruliða-
hreyfing vinstri aflanna. Guata-
mala siglir hraðbyri inn I sama
ástand og E1 Salvador. Þar er
borgarastyrjöld i uppsiglingu.
Regan stjórnin hefur gefið til
kynna, að hún muni taka upp á
ný hernaðaraðstoð við
hernaðareinræðiskliku Romeo
Lucas Garcia, einræðisherra.
Gagnrýnendur þessarar stefnu,
þar á meðal sá sem hér er rætt
við, eru hins vegar þeirrarskoð-
unar að fleiri byssur leysi ekki
flókin þjóðfélagsvandamál
landsins. Hér fer á eftir útdrátt-
ur úr viötalinu:
„SPURNING: Reagan st jórn-
in ersögð hafa i huga að veita að
nýju hernaðaraðstoð til
stjórnarinnar i Guatemaia. Að-
stoðin á að vera bundin þvi skil-
yrði að rikisstjórnin dragi úr of-
beldisaðgerðum leynilögreglu
sinnar. Er það hægt?
SVAR: Ég fæ ekki séð,
hvernig herinn i Guatemala,
leynilögreglan og önnur vopnuð
samtök hægri aflanna gætu lifað
af, án þess að beita þvi ofbeldi
sem þeir hafa gert að undan-
förnu gegn öllum lýðræðislegum
öflum og stjórnarandstöðuöfl-
um s.l. fimmtán ár. Ofbeldi er
orðin viðtekin regla i Guate-
mala. Það er eins konar þjóðfé-
lagsleg stofnun. Jafnvel þar
sem enga stjórnarandstöðu er
að finna, sem beitir ofbeldi,
hafa menn nærri daglega orðið
vitni að morðum, fangelsunum
án dóms og laga og hvarfi
stjórnmálamanna, verkalýös-
leiðtoga, blaðamanna, háskóla-
kennara, lögfræöinga o.fl. Ætli
Bandarikjastjórn sé aö setja
skilyrði fyrir hernaðaraðstoð
um viröingu fyrir mannréttind-
um, þá leiöir af þvi aö hún hlýt-
ur að lýsa stuðningi við nýja
rikisstjórn og annars konar
stjórnarfar Guatemala.
SPURNING: Hvers konar
stefnu ætti Bandarlkjastjórn að
fylgja i Guatemala?
Svar: I stað þess að gera litið
úr ógnarstjórninni og hinu al-
gera virðingarleysi fyrir frum-
stæðustu mannréttindum i land-
inu ætti Bandarikjastjórn að
gera sér grein fyrir þvi að hin
vopnaða ógnaröld stjórnvalda
er undirrót óstöðugleikans. Stór
hluti hinnar lýðræöislegu
stjórnarandstöðu hefur nauð-
ugur viljugur visað á bug frið-
samlegri umbótaleið, vegna
þess að ofbeldið sem beinlinis
þrifst i skjóli stjórnvalda, hefur
ómerkt kosningaúrslit hvað
eftir annað. Háttsettir stjórnar-
erindrekar Bandarikjanna i
Guatemala tala nú um að
endurnýja hernaðaraðstoð til
þess að þurrka Ut hina vopnuðu
stjórnarandstööu. En vandamál
þjóðarinnar er ekki hægt að
leysa meö hernaðaraðgerðum.
Bandarikjamenn verða að leita
leiða, helst i samvinnu við
bandamenn sina I Evrópu til
þess aö taka upp viðræður viö
vinstri öflin og öflin til vinstri
við miðju, sem nú hafa gefið
friðsamlegar og þingræðislegar
baráttuaöferðir upp á bátinn.
SPURNING: Fellst þú á
„Domino-kenninguna” (þ.e.
kenninguna um það, að verði
eitt Mið-Amerikurikið
„kommUnistum” að bráð, muni
önnur fylgja á eftir)?
SVAR: Nei. Þessi kenning lit-
ur alveg framhjá raunveruleg-
um orsökum hins byltingar-
kennda ástands þessara þjóðfé-
laga. I staðinn einblina menn á
samsæriskenningar um ihlutun
erlendra rilcja. Hins vegar eru
pólitisk tengsl milli byltingar i
einu Mið-Amerikuriki og póli-
tískum óstöðugleika i grann-
rikjunum. Byltingin i Nicara-
gua hefur auðvitað með for-
dæmi sinu áhrif á vinstri öflin i
E1 Salvador og Guatemala,
vegna þess aö orsakir þjóðfé-
lagsupplausnarinnar eru svip-
aðar: Spillt og ofbeldiskennt
hernaöareinræði sem rikt hefur
áratugum saman, landnæðis-
leysi bænda, skortur á nauðsyn-
legustu matvælum, og vita-
hringur örbirgðar.
SPURNING: Mun byltingin
breiðast Ut til Mexico?
SVAR: t hreinskilni sagt, nei.
Hinarpólitfsku stofnanir i Mexi-
co eru miklum mun stööugri.
Margt bendir til þess aö sivax-
andi oliuauður verði i einhverj-
um mæli notaður til þess að
bæta llfsskilyrði hiris snauða
fjölda I sveitum Mexico.
SPURNING: Að hve miklu
leyti njóta byltingaröflin stuön-
ings frá KUbu og Sovétrikj-
unum?
SVAR: A þvi leikur enginn
vafi aö vinstri armur byltingar-
aflanna i Mið-Ameriku nýtur
samUðar og hvatningar frá So-
vétmönnum, og þá sérstaklega
frá KUbu. Það er augljóst aö
vopnum er smyglaö til þessara
landa eftir mörgum l
leiðum : Að mestu leyti eru
þau þó fengin á Ly