Vísir - 07.11.1969, Síða 9

V 1 S IR . Föstudagur 7. nóvember 1969.
9
þessum fjármagnsstraumi hef-
ur verið f formi fjárfestingar og
verzlunarlána. En mestur hluti
mns helmingsins er líka aftur-
kræfur og viö hann eru bundin
margs konar skilyrði, svo sem
vörukaupaskilyrði í þeim lönd-
um sem veita lánin sem talið er
aö rýri raunverulegt gildi
þeirra um 20%. Og um fimmti
partur af þessum framlögum
voru lán á offramleiöslu-matvæl
um, sem segja má að hafi ekki
kostað lánveitandalandiö neitt.
Þegar allt kemur þannig saman
virðist sem raunveruleg framlög
ríku landanna nemi aðeins um
0,4% af heildarþjóðartekjum
þeirra, og er þar um stórfellda
afturför aö ræða.
TTér eru mjög alverlegir hlutir
að gerast. Við sjáum það
m.a. af þv£ að ef sama þróun
heldur áfram, sem nú hefur geng
ið, verður svo komið árið 1977,
að afborgana og vaxtagreiðslur
fátæku þjóðanna af þeirri
„hjálp“ sem þær hafa notið
verða orðnar meiri en fjár-
streymið til þeirra, og það þó
vonlaust sé, að þessi lönd verði
sjálfbjarga um langa framtíð, og
þá verður orðiðlítiðúrhjálpinni.
Þar með verður „hjálparkerfið"
orðið að hreinu fjárráns-kerfi.
Það sem sér blasir við er ein-
faldlega, að stjórnendur og fjár-
málamenn ríku landanna hafa
brugðizt mannlegum skyldum
sfnum. Þeir hafa ekki haft til að
bera þann siöferðislega styrk,
mannúð eða réttlætiskennd, sem
er forsenda fyrir því að slík á-
ætlun frjálsra framlaga geti bor-
ið árangur. í stað þess að viður-
kenna þá skyldu, sem á þeim
hvílir í þessum efnum ríkir stöð-
ugt með þeim hinn gamli fjár-
plógsandi, í þeirri skammsýni og
skilningsleysi er getur leitt
mannkynið fram af brúninni.
sama tíma hafa þjóðartekjur
ríku þjóöanna aukizt stór-
um skrefum og er áætlað að
þær hafi hækkað úr 1300 í 1700
milljarða dollara á 10 árum. Á
sama tímabilinu hefur árlegt
fjárstreymi til fátæku landanna
minnkað úr 4.5 milljörðum doll
ara í 4,1 milljarð. En fjárhagsaö-
stoð kommúnistaríkjanna hefur
líka minnkað, því núverandi
valdhafar Sovétríkjanna eru
ekki eins örlátir og Krúsjeff var
á sínum tíma.
T»að er nú alvarleg áminning
og uppástunga Pearsons
nefndarinnar, að ríku þjóðirnar
sjái að sér. Það er áætlað, að
þjóðartekjur þeirra aukist enn
um 600 milljarða dollara fram
til 1975 og leggur Pearsons-
nefndin eindregiö til, aö hvorki
meira né minna en 1,7% af hin-
um auknu tekjum verði látnar
ganga til þróunarlandanna, en
það myndi leiða til þess, að
0,7% af heildartekjum þeirra
gengju til þeirra fátæku. Þá
leggur Pearsons-nefndin líka til,
aö lánveitingar verði gerðar
hagstæðari, felldar niður þjón-
ustugreiðslur og vextir af lánum
verði miðaðir við 2% í staö þess
að mjög algengt hefur verið aö
taka upp 4% og upp i 5% vexti.
Þá er það talið mjög mikilvægt
að afnema vörukaupaskilyrði til
þess að auka gildi lánanna. Loks
telur Pearson-nefndin heppileg-
ast, að fjárframlög og lán séu
látin í auknum mæli ganga í
gegnum alþjóðlegar hjálpar-
stofnanir.
Þaö verður forvitnilegt að sjá
hvernig hinar ríku þjóðir heims-
ins taka í þessar nýju áætlanir
á r.æsta ári. Sífellt nálgast úr-
slitastund í þessum alvarlegasta
þætti heimsvandamálanna. Af
áframhaldandi andvaraleysi og
áhugaleysi getur leitt stórkost-
legt böl fyrir mannkynið, sem
seint eða aldrei fengist úr bætt.
Þorsteinn Thorarenseri.
Jón Hjartarson skrifar októberannál:
20Jo tollur af hneykslinu
Æ, hvað það er eðlilegt aö
uppeldishugsjónir skyniborinna
manna skuli beinast að hundin-
um. Naumast hefur uppeldis- og
menningarforsjá „þeirra þama
þessara fyrirrennara með því
að stofna voldugan sjóð í vörzln
rithöfunda, sem verðlauni með
honum sjálfa sig.
★
uppi“ sýnt þann árangur að það
taki því að halda henni til
streitu. Líklega kæmu móral-
istar þjóðfélagsins, bæði sjálf-
skipaðir og rfkislaunaðir, bezt
fram sínum hugsjónum á hund-
inum. Þannig mætti sameina
kostnaðarsamt fargan menning-
armála undir einum hatti þar
sem er Hundaræktarfélag Is-
lands, stofnsett með pompi og
prakt núna á haustmánuöum.
★
Raunar er viðleitni rithöf-
unda í þá átt „að bjarga þjóöfé-
laginu" allrar virðingar verö,
ekki sízt þegar hún veitir al-
þjóð jafnóborganlega skemmtun
eins og sjónvarpsþættimir
þeirra. — Orðflug þeirra um
gjörvalla fjölmiðlun þjóðarinnar
hlýtur að vekja sauðsvartan al-
múgann til vitundar um, að við
höfum eignazt ritfæra menn
síðan Ari og Snorri gengu fyrir
ætternisstapann. — Þetta sýnir
meöal annars sú ákvörðun rit-
höfundasamkundunnar f Nor-
ræna hús^nu, að heiðra átta
og níu hundruð ára minningu
á almenningsbókasöfnum fái að
gera það frftt
★
Nei, það er engum vafa und-
irorpiö, að rithöfundasamkund-
an er á góðri leið með að bjarga
þjóðfélaginu og það hljóta allir
að vilja bæta tfu krónum ofan
á hverja bók, sem þeir kaupa til
þess aö slík þing verði sem flest
og söluskatt af bókum hljótum
við að eftirláta þeim sömuleiðis,
svo rithöfundaséttin megi
blómgast og vaxa í ást á guði
og mönnum eins og kærleiksrik
fjölskylda.
★
Enginn söngur er jafnáhrifa-
mikill og fjárlögin, enda er hann
alltaf að hækka, minnst eina
áttund á ári hverju.
Þeir eru reyndar furðufljótir
að syngja fjárlögin í gegn f
þinginu og þó hljóða þau upp á
40 þúsund krónur á hvert
mannsbam f landinu. Mikið má
sá þegn vera stoltur, sem veit
að svo margar krónur eru hans
vegna veltandi inn og út um
þessa stóm spiladós, sem köll-
uð er ríkiskassi. Þaö er ekki
furöa þótt margir vilji sitja að
Rithöfundar lýsa að sjálfsögðu
mótmælum sínum yfir því að
bóka- og blaðapappír skuli toll-
aður. — Og þeir undirstrika
þessi mótmæli sín með því að
bjóðast til þess að stinga þess-
um rangláta tolli í eigin vasa.
— Slíkt hlýtur að vera mikil
huggun fyrir láglaunamanninn,
sem kaupir sínar tolluðu bækur
fyrir margtollaöa seðla. — Þó að
pappírstollurinn sé hreinasta
hneyksli, er innflutningur klám-
rita og annars bókmenntasora og
léttmetis þó ennþá meira
hneyksli. — Þess vegna hlýtur
það að vera eðlileg krafa ís-
lenzkra rithöfunda að heimta 20
prósent gjald af slfkum innflutn-
ingi. Og taka þannig toll af
hneykslinu. Ekki er heldur
nema sjálfsagt að ríkið kaupi
fyrir skattpening almennings
500 eintök af hverri bók. Þetta
er þeim mun nauðsynlegra, þeg-
ar það er margsannað mál að rit
margra höfunda seljast naumast
í meira en 500 eintökum. Og
það er ekkert vit í að fólk, sem
er vitlaust í aö lesa slfkar bækur
því að trekkja upp þá dós.
★
Fáir leggja heilir heilsu upp í
lifsbaráttu þessa vetrar. Flestir
alteknir innanísér eftir sumar-
langa ótfð og vítamfnleysi. —
Og f þokkabót á svo að þynna
mjólkursopann og hræða fólk
frá þeirri huggun, sem það átti
f sfgarettunum með þvf að setja
á þær þetta hræðilega merki.
★
Það sem fólk hefur étið um
aldur og ævi reynist nú sam-
kvæmt beztu manna yfirsýn
baneitrað, svo sem svið og hangi-
kjöt. Nú má maður varla kyngja
ætum bita án þess að finna
krabbakraeklurnar fálma innan-
um sig allan. — Tólg, smjör og
annað feitmeti, sem haldið hefur
líftórunni í þessari þjóð á kulda-
gjögti hennar gegnum aldimar,
hleöur á mann viðsjárverðri inn-
anfitu og æðakölkun. — Og
meira að segja þessar nýju
uppáfinnihgar þeirra, sem ekk-
ert áttu að hafa af skaðsemi
gömlu góðu fæðunnar til að bera
eru hreinasta eitur svo sem eins
og cyclamat og ætli ekki fleira
og fleira. Þaö er ekki annað
sýnna en þessi þjóð verði hung-
urmorða með þessu áframhaldi.
Ekki sfzt ef þeir gera nú þorsk-
inn í sjónum geislavirkan. Þegar
svo er komið þorir ekki nokkur
maður að éta nokkum skapaðan
hlut.
★
Og hvað er svo til huggunar f
skammdeginu? — Það er mesta
furða hvað menn finna sér til
dundurs. Rússnesku hermenn-
imir vöktu að sjálfsögðu fögnuð
og málaramir frá þvf um árið
fóru aftur á stúfana til þess að
klappá herskipaskrokkunum. Og
austantjaldsdátamir fengu líka
að blása lúðra sína f Háskóla-
bíói eins og hinir, en aftur á
móti fengu þeir víst engin egg
þar líkt og kollegar þeirra úr
NATO.
Kúltúrumræöumar komust á
hærra plan við fjaðrafok Þjóð-
leikhússins og reyndust áhöld
um, hver bar þar hæstan hlut
klerkurinn, slorkarlinn ellegar
nöldurmennið. — Táningar
sungu Einari Ben. pop f eyra. —
Gaflaramir fögnuðu brennivín-
inu og Garðahreppurinn reis upp
á afturlappimar út af bensíninu.
— íbúar Breiðholtshúsanna eru
sagðir heyra sjafnarmál milli
veggja og hlýtur það að auka
mjög á vinsældir þessara annars
mjög svo vinsælu fbúða.
Já, það er mesta furða, hvað
fólk á gott með að finna sér
skemmtun. Þegar allt um þrýtur
er svo hlustað á lúðrahljóm allra
landshomasveita í sjónvarpinu.
— Og það er mikil gæfa fyrir
þjóðina að hafa fylgt Kimbli á
flóttanum allan þennan tfma og
hún hlýtur að kveðja þennan
dauðadæmda guðsvolaða sak-
leysingja með tárin í augunum.
Nei, það er mörg huggunin í
þessu harðbýla landi, ekki vant-
ar það. Gjaldeyrisstaðan hefur
batnað um margar, margar krón-
ur frá þvf í fyrra (að vísu miklu,
miklu minni krónur). Landsliðiö
okkar í knattspymu er búið að
finna í heiminum boltalið, sem
það á möguleika á að sigra.
Loftleiðir eru að kaupa upp flest
flugfélög á Atlantshafsleiðinni.
Atvinnuleysið verður auðvitað
ekki umflúið hér fremur en í
öðmm menningarrikjum og því
skyldum við sjá á eftir fáeinum
múramm til Þýzkalánds, spum-
ing hvort við höfum yfirhöfuð
nokkuð við múrara að gera. —
Aftur á móti vandast málið hjá
einni stétt, rónunum. Þeir hafa
gjörsamlega misst atvinnu sína,
síðan þjóðfélagslíknsemin
klæddi þá upp og kom þeim í
húsaskjól. — Eftir slíkar hanter
ingu trúir engmn því að þeir séu
rónar og það hefur enginn leng-
ur efni á að „lána“ þeim sent.
Bráðum koma árshátíðimar,
spilakvöldin og saumaklúbbarn-
ir og jólin, nema þvi aðeins að
farið verði að fordæmi þe'rra
Castros og bræðranna frá Múla
(Deleríum búbónis) að fresta
jólunum, guð hjálpi okkur!