Vísir - 26.05.1970, Qupperneq 8

VISIR . Þriðjudagur 26. maí 1970.
8
VISIR
Utgefandi: KeyKjaprent
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjöltsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jðhannessen
Auglýsingar: Brðttugðtu 3b. Símar 15610, 11660
Afgreiðsla: Bröttugötu 3b. Sími 11660
Ritstjórn; Laugavegi 178. Sbni 11660 (5 ifnur)
AsKriftargjald kr. 165.00 ð tnánuði innanlands
! lausasölu kr. 10.00 eintakiö
Prentsmiðja Visis — Edda h.f.
Vandinn verður minni
Reykvíkingar eru þess albúnir að takast á við þau
vandamál, sem fylgja ört vaxandi þéttbýli, hin svo-
nefndu stórborgavandamál. Þeirra hefur fram til
þessa lítið orðið vart, m. a. vegna þess að borgar-
yfirvöld hafa séð við vandanum í tíma. Borgin hefur
t. d. verið skipulögð á þann hátt, að braggahvetfi
hafa horfið og ný fátækrahverfi hafa ekki fengið að
myndast. Þar af leiðandi eru hin félagslegu vanda-
mál miklu viðráðanlegri en ella hefði verið.
Borgin heldur áfram að vaxa ört og jafnframt auk-
ist líkurnar á tilkomu stórborgavandamála. Það er
)ví mikið í húfi, að borgarstjórnin haldi áfram vöku
linni og vinni af alefli að því að hindra viðgang slíkra
randamála.
Mengun umhverfisins á ekki að þurfa að verða
reykvískt vandamál. Kalda vatniö er einstaklega tært
og gott drykkjarvatn, og gerðar hafa verið ráðstaf-
anir, sem tryggja, að svo verði einnig í framtíðinni.
Hitaveitan er komin í þorra húsa borgarinnar og veld-
ur því, að Reykjavík er eina reyklausa stórborg heims.
Stórfelld malbikun gatna og ræktun óbyggðra svæða
hefur dregið úr mengun af völdum ryks og óhrein-
inda og á eftir að gera það enn frekar.
Eitt stærsta mengunarvandamálið er tengt holræs-
unum. Fossvogsræsið er veigamikið skref í rétta átt,
og má benda á, að mengunin í Nauthólsvík stafar
ekki af því, heldur af holræsum í Kópavogi, handan
Fossvogs. Nú eru að hefjast athuganir á, hvemig megi
sameina holræsi og ganga betur frá þeim, svo að
þau mengi ekki sjóinn kringum borgina. Það á að
geta tekizt og er þá tryggt, að mengun heldur áfram
að minnka í borginni eins og á undanförnum árum.
Slík þróun er því nær einsdæmi í heiminum.
Félagslegu vandamálin eru erfiðari. Veigamesta
aðgerðin á því sviði er að halda áfram að 'iindra
stéttaskiptingu milli hverfa og milli skóla eins og
gert hefur verið hingað til. Þegar vel stæðir og illa
stæðir borgarar búa i sama nágrenni og ganga í sömu
skóla, eflist sjálfshjálp og borgaraleg ábyrgðartilfinn-
ing og jafnréttiskennd. Glæpir og annað félagslegt
óeðli nær síður að blómstra.
En þar að auki þarf að stórefla æskulýðsstarí og
fjölskylduvernd. Með öllum tiltækum ráðum þarf að
stuðla að því, að hver einstaklingur komist til sem
bezt þroska. Þegar hafa verið stigin stór skref á
þessum sviðum. Þá þróun þarf að efia, eftir því sem
hesfir starfskraftar leyfa. Með góðu áframhaldi þeirr-
ar stefnu getum við verið vongóð um, að draga muni
úr hinum félagslegu vandamálum. Af slíkri þróun get-
um við vissulega verið stolt.
Reykvíkingar geta allir verið sammála um, að halda
eigi áfram af fullum krafti að hindra tilkomu stór-
borgavandamála og að draga úr þeim vísi að vanda-
málum, sem fyrir er.
„VÍETNAMSTRÍÐ 0KKAR
STYRKIR RÚSSA"
Svar Kennedys við opnu bréfi Josephs Alsops um Indó-K'mamálið

Vísir birti í gær opið bréf
frá Joseph Alsop blaða-
manni til Edwards Kenn
edys, þar sem skoðanir
Kennedys á Víetnam-
stríðinu voru gagnrýnd-
ar. Hér er svar Kenn-
edys:
„Kæri Joe.
Ég hef aldrei áður svarað
opnu bréfi með opnu bréfi, en
ég er þér sammála um, að á
slíkum tímum verður að
brjóta einhverjar reglur.
Þó að það sé mér heiður,
að þú telur, að ég hafi tök
á aö sameina að einhverju
leyti skoðanir manna á þess-
um erfiðu timum, þá getur
cnginn nema forseti Banda-
ríkjanna skapað einingu með
þessari þjðð. Það getur hann
einungis gert með þvi að
sitððva styrjöldina. Nú ætti
að vera augljóst, að óigan í
Bandarikjunum /egna Víet-
nam er ekki byggð á mis-
skilningi almennings. Hún á
rætur i djúpstæðum persónu-
legum skoðunum um rétt og
rangt.
Ég verð að lýsa því yifir hik-
laust, að ég mótmæli algerlega
og opinskáitt þvi stríði, sem nú
er orðið Indó-Kínastrið. Ég er
þess fuliviss, að þér finnst, að
með þessari afstöðu hafi ég
gerzt bandamaður hinna ein-
földu ungu hugsjónamanna. Ég
er ekki bandamaður neins, og
ég bið engan aö fylgja mér. Ég
mótmæli aðeins stríðinu og af-
leiðingum þess sem maður, sem
haft hefur skyldur í opinberu
starfi og finnur til þeirrar á-
byrgöar, sem liðnir atburðir hafa
lagt á mig, og ekki umflúið
grimmd sögunnar.
„Pólitísk geöveiki" olli at-
burðum sfðustu tveggja vikna.
Samt mundi ég ekki sakfella
einvörðungu þá sem komu til
Washington, heldur einnig þá,
sem urðu þess valdandi, að þeir
komu hingað, Sem þjóð höfum
við fengið okkur fullsadda af
stríði. dauða og sundrungu.
Hvert er það markmiö, sem
fyrir okkur vakir, og hvaða
uppskeru hljótum við af því,
að þessj mikla þjóö þurfti að
eltast við Asíumenn í óendan-
legum frumskógum, yfir landa-
mæri og inn og út úr brennandi
þorpum þeirra tii að deyða menn
og falla?
Áframhald þessara gerða, eí
það er á einhvern hátt verjandi,
er einungis unnt að verja siö-
ferðiiega, ef öryggi og velferó
Bandaríkjamanna væri i yfirvof-
andi háska. Ég held ekki, að um
það sé að ræða, og ég held ekki,
að viö höfum flækzt i þennan
harmleik í byrjun vegna þess
að tilvera þjóðar okkar hafi
verið f beinni hættu.
Mikil mistök
I-Ivemig get« menn haldið á-
fram að biðja þjóð Bandarfkj-
artna og einkum unga fólkið um
stuðning við þetta stríð af þvi
að það sé aöeins sorglegur at-
burður í mannkynssögunni, sem
nauðsynlegur sé af einhverjum
mikilvægum, dularfullum á-
stæðum? Hvemig getum við beð-
ið bandarísku þjóðina að harka
af sér og þrauka af það, sem
margir telja siðlausa styrjöld, í
þeirri von, að einhvem daginn
verði það lýðum ljóst, hvers
vegna nauðsynlegt var, að þfis-
undir saklausra féliu vegna
einhverrar steinrunninnar skil-
greiningar á skyldum stórveldis?
Hafj slfkar hugmyndir ríkt
meðal okkar, jafnvel þrátt fyrir
þessi mi'klu mistök í Víetnam,
þá hefði Kambódíuævintýrið átt
að binda enda á það allt, Kam-
bódíumáliö hefðj átt að sýna
ofekur, að ekkert ævintýri úti f
heimi, nema um tilweru þjóðar
okkar hefði verið að raeða, er
þess virði að stofnunum Banda-
riíkjanna sé stofnað í háska og
hefðbundnum hömlum á valdi
forsetans sé hætt.
Þannig hefur okkur ef tii viil
lærzt nú, að það. sem fyrir
einum áratug var varið sem til-
raun tiil að halda jafnvægi í spili
immmn
Umsjón: Haukur Helgason
stórveldanna í heiminum, er nú
ekkert annað en gífurlegur
sögulegur harmieikur. Nú vit-
um við, að þetta voru mistök,
og við verðum aðeins að binda
enda á það og aldrei fremja siík
mistök aftur. Við megum sem
sé ekki vera svo hræddií við
morgundaginn og óftast svo um
hæfni okkar til að tryggja frið á
þessarj plánetu, að við þurfum
stöðugt að eiga i styrjöld —
alltaf að reyna en aldrei ná
markinu, alltaf að lýsa yfir ósk
okkar um betra mannlff, en
treysta samt aldrei á okkar
betri mann til að skapa það.
Það er því spurningin um ti'l-
veru þjóðarinnar sem skilur
milli mín og þfn. Þú reynir að
sanna, að öfugt samband ríki
milli geröa okkar og gerða Sov-
étríkjanna. Ef við sýnum veik-
leika í Vietnam, þá verði Sovét-
rikin djarfari í gerðum sínum
í heiminum. Ég tel, að sam-
bandið sé beint:
— Þvi lengur sem við erum
brælbundnir í Suðaustur-Asíu,
þar sem tímabundin útfærsla
stríðsins þjónar þeim einum til-
gangi að flækja okkur meira,
beim mnn meira svigrúm telja
Pú'isar sig hafa í Mið-Austur-
löndum.
— Þeir meira sem herkostn-
aður okkar vex, og þvi meira
sem við sinnum stríðinu. þeim
~uin meira munu Rússar sinna
slfkum málum.
— Því háværari sem æöstu
menn verða og því flóknarj sem
deilumar verða um gagneld-
flaugakerfi og Polarisfiaugar,
þeim mun fleiri kjamaeldflaug-
!>.. m kíamorkukafháta munu
Rússar smfða.
— Því meira sem við færum
út stríðið I Víetnam, þeim mun
meira munu Rússar auka gerðir
sinar þar.
Ég tel. að það hafi verið aukn-
ing styrjaidaraögerða ofekar í
Suðaustur-Asíu, sem batt enda á
þá hagstæðu þróun, sem gæti
hafa orðið í framhaldi af samn-
ingunum um bann við fcjam-
orkutilraunum.
Ég tel ennfremur, að tilvera
bandarísku þjóðarinnar sé í
húfi í þessari styrjöld, ekki
vegna stöðunnar út á við heldur
sem samstilltrar þjöðar í sjálfri
sér. Þar sem þú ert einhver
skarpasti athugandi ástandsins
innanlands, hlýtur þú að gera
þér grein fyrir hnignuninni, sem
er að verða í þjóðfélaginu, með-
al unga fólksins, milli kynsióð-
anna.
Eðli mótmælanna
Við erum þjóð, sem alltaf er
að endurfæðast, og við getum
þakkað guði, að ungu kynslóð-
irnar í þjóðfélaginu gleypa
ekki hráar skoðanir og forsend-
ur feðra sinna, og enn síður
mistök þeirra. Þeir eru ekki að
mótmæla góðum árangri ríkis
síns á vígve linum, svo vafasam
ur er sá árangur er. Þeir eru að
mótmæla vígvellinum sjálfum.
þvi að hann á ekki heima í hug-
myndum þeirra um það Iand,
sem þeir vilja að verði sitt. Ég
styð þá í því.
Ég vil ljúka máli mínu með
persónulegri kveðju, sem unnt
er að birta í opnu bréfi. Ég hef
lengi metið mikils vináttu ofckar
og ég vil, að hún varðveitist.
Vissulega er nóg af fölki í
Bandaríkjunum, sem ekki talast
við og skilur ekki hvert annað.
Ég minnist þeirrar virðingar,
sem Kennedy forseti og Robert
bróðir minn sýndu þér. Það er
rétt hjá þeir, aö Kennedy forseti
taldi land okkar ekki ugglaust
fyrir hættum sögunnar. Ég vil
bæta við, að hann dró heldur
aldrei í efa að framtfðin gæti
verið á annan vég. Vinur þinn,
Ted.