Vísir - 03.07.1970, Qupperneq 10

10
VJ« 1K. Fostuaagur 3. juu ia/«.
Föstudngsgrein —
9- síöu
hefur tvöfaldazt síðan þessar
opinberu stofnanir tóku til
starfa. Venjulegur legudags-
kostnaður er nú um 70 dollarar
og mun hækka upp í 100 dollara
f lok næsta árs, það er nærri því
upp í 9 þúsund krónur á dag.
það hefur margt verið ritað
og rætt um þessi vandamál
í Bandaríkjunum og því er þá
ekki heldur að leyna, að upp
hefur komizt um nokkur dæmi
sviksamlegra aðgerða bæði
sjúkrahúsa og lækna. Mörg
sjúkrahús hafa verið mjög treg
til að' gefa hinum opinberu
stofnunum bókhaldslegar upp-
lýsingar um rekstur sinn, sér-
staklega virðist það viðkvæmt
að gefa upp eða sundurliða
hvaða greiðslur ganga til
lækna. Þá gætir einnig mikillar
tilhneigingar hjá sjúkrahúsun-
um til að felá kostnaðarkröfur
á hendur hinum opinberu stofn-
unum íyrir sjúklingunum sem
þjönustunnar njóta. Er þó lögð
áherzla á það af hinum opin-
beru stofnunum að sjúkiingarnir
viti og staöfesti reikningana,
þvf að þaö er eina raunverulega
eftirlitið, sem hægt er að hafa
með þessum greiðslum.
Einnig eru mörg dæmi þess
að einstakir læknar hafi gert
vafasamar og risaháar kröfur á
hendur Medicaid. Það mun
t. d hafa viðgengizt nokkuð, að
læknar strunsa á stofugang í
sjúkrahúsum þar sem þeir geta
haft svona 50 einkasiúklinga, og
hirða svo 500 dollara upp úr
gönguferðinni án þess að gera
nokkurn skapaðan hlut.
Hér skal nú ekki farið lengra
út í þessa sálma, en aðeins má
geta þess að Iokum, að á árinu
1968 hirtu 794 læknar og 595
tannlæknar hver um sig yfir 50
þúsund dollara frá MEDICATD.
það er stofnuninni sem ætlað
var að hiálna fátækum. En 50
búsund- dollarar jafngilda rúm-
lega 4 milljónum íslenzkra
króna. Þessir tekiuháu læknar
geta svo þar að auki haft mik-
inn einkapraxis hiá hinum ríku
stéttum. bað veit enginn um.
Það er því engin furða bó menn
segi að nokkur mistök hafi orð-
ið með stofnunina MEDICAID.
— hún átti að hiálna fátækum,
en hlutverk hennar hefur aðal-
lega orðið að hiálna ríkum
læknum til að verða enn ríkari.
jVú kynnu menn að segja, að
heilbrigðismál Bandaríki-
anna séu aðeins beirra eigin
innanríkisvandamál, sem komi
ekki öðrum þióðum við, En mál-
ið er ekki svo einfalt. Því að á
sama tíma oa tekuir lækna hafa
verið meiri bar en annars stað-
ar, hefur aðaaneur að lækna-
skólum verð æ'ði takmarkaður,
svo að landlæqnr er bar sífelld-
ur læknaskortur. Af bessu leið-
ir að beir hafa minlkað önnur
• menntuð lönd af læknum oe
læknaefnum. Um 20% af starf-
andi læknum I Bandaríkinnum
koma frá F.vróou. op hað er
líka athvglisvert, að banqað
sækja meira að segia til starfa
læknaefni frá hínum fátæku
löndum Afríku. ,Suður-Amerik\i
og Asíu, þar sem lækna«kortur-
inn er þó geigvænlegastur.
Vegna bess að læknavísindin
eru alþióðleg fræðigrein. hefur
öngþveitiö í þessum málum i
Ameríku áhrif víða annars stað-
ar. Það hefur mikil áhrif ? öllum
Evrópulöndum, þar sem þó eru
ríkjandi frjálslegri hugmyndir
um heilbrigðisþjðnustu. Þar hef
ur þróunin orðið sú sama, að
kostnaðurinn við heilbrigðis-
þjónustuna rýkur eins og cld-
flaug upp úr öllu' valdi og öll
«ömu vandamál fjársóunar og
gullæðis gera vart við sig. Þar
eru ríkjandi frá fornu fari sömu
gömlu, tilfinningasjónarmiðin,
að ekki megi gagnrýna eða efast
um gildi þeirra fjárveitinga,
sem fara til aö bjarga mannslíf-
um. Sú regla hefur gilt að fjár-
framlögin eru lögð fram og
síðan eru læknarnir Iátnir sjálf-
ráðir um, hvernig þeir verja
þessum fúlgum.
Nú eru Evrópuþjóðir víða að
þrotum komnar. Læknar í Bret-
landi gera nú kröfur til 30%
tekjuhækkunar og vísa til
læknatekna í Ameriku, en hefur
verið neitað um það, að því að
hækkunin kostar þjóðina nærri
100 milljón punda nýja skatta.
Suður í Miinchen í Þýzkalandi
gerðist það nýlega að héraðs-
stjórnin setti það skilyrði fyrir
greiðslum til sjúkrahúsa, að ná-
kvæmar greinargerðir fylgdu
um læknagreiðslur og að sjúkl-
ingar ættu ekki að greiða neitt
beint til læknanna, heldur í
gegnum opinbera stofnun. Og
frá Danmörku berast fréttir um
sívaxandi gagnrýni á lækninga-
kostnaði og kröfur um það að
hreinir rekstrarhagfræöingar
taki að sér stjórn sjúkrahúsa og
heilbigðisstofnana, þar sem þeir
læknar sem valizt hafa til slikra
starfa, hefur skort eðlilegan að-
haldsvil.ia.
TTér er komið að því marki,
11 að heilbrigðisþjónustan get-
ur ekki haldið áfram á sömu
braut. Hún hefur haft. of litla
gagnrýni og aðhald. Það stafar
af sögulegri þróun hennar, fyrr
á árum var heimilislæknirinn
sem gekk um hverfin með tösku
undir hendinni, inn í hús
fátæka mannsins, linaði þján-
ingar, huggaði og sýndi mannúö.
— tákn læknisbiónustunnar. En
síðar hefur orðið mikil breyting
og læknisþjónustan er orðin
biggest business í öllum mennt-
uðum löndum. Smámsaman
breytist tákn læknisins í sérfræð
inginn, sem lifir f.jarlægur al-
þýðunni umkringdur Ijóshærð-
um aðstoðarstúlkum og síma-
dömum og það er ekkj fyrir
venjulegan almúgamann að nálg-
ast þennan háa herra, þarf að
panta v'ðtalstíma með löngum
fyrirvara.
Þó skiptir þessi breyting á
ímynd læknisbjónustunnar
ekki öllu máli. Hitt er alvar-
legra, að þjóðfélöein og skatt-
borgararnir eru tekin að sligast
undir heilbrigðisútgjöldunum.
Áður fyrr mátti engin leyfa sér
að spyria, hvort það bæri að
verja einhverri upphæð til að
biarga mannslífi. Hvað varðar
okkur um það þó það kosti eina
millión að biarga mannslifinu?
Nei. mannslífið var alltaf meira
virðí.
Nú er sú spurning að breyt-
ast. Bæði er kostnaðurinn orð-
inn meiri. í stað þess að menn
spurðu kannski áður, hvort það
kostaði eina milljón að bjarga
mannslífinu, þá hljóðar spum-
ingin kannski núna upp á 5
milliónir. Og þó verða menn enn
tregir að meta mannslífið til pen
inga. En hitt er alvarlegra, þeg-
ar spurningin breytist — á að
bjarga þessu mannslífi fremur
en hinu? Á að verja milljónum
kannski milljörðum til að kaupa
'tæki og biónustu, sem bjargar
lífi fárra útvaldra, meðan
hundruð alþýðumanna á öðru
sviði þjást af því að þeir fá
ekki einföldustu læknisþjón-
ustu?
Það er komið að beim tíma-
mótum víða um lönd. að menn
verða að fara að gera sér grein
fyrir ákveðinni stefnu í heil-
brigðismálum, en ekki láta öessa
stærstu útsialdaliði þjóðFélags-
ins æxlast af siálfn sér. Rekstr-
arhagfræðinsana inn í stjörn
lækninganiálanna!
Þorsteinn Tliorarensen.
Ný
frímerki
r ysi'rmt:■*1 'v*tr&*trsr'y
VAf'UKMiVt ffNP !9V0

i * 4

gg Tvö ný frímerki verða gefin
út í ágúst og verða þau helg'uð
náttúruvernd, en eins og kunn-
ugt er stendur nú yfir Nátt-
úruverndarár Evrópu. Frímerk-
in eru að verðgildi 15 kr. með
mynd af Lakagígum og 3 kr.
frímerki með mynd af blómi.
- VJ
t
ANDLAT
Ársæll Sigurðsson fyrrverandi
skólastjóri lézt 28. júní, 69 ára að
aldri. Hann verður jarðsunginn frá
Dómkirkjunni kl. 10.30 á laugar-
dag.
Maðurinn sem annars
IKVÖLD
i/EÐRfÐ
t DAO
Suðaustan kaldi,
rigning þegar
líður á daginn.
Hiti 8 — 12 stig.
IIIKYNNINGAR
BELLA
„Þegar þér báðhð mig um að
vélrita þetta í þremur afritum,
hefðuð þér vel getað sagt, að til
væri eitthvað sem héti kalki-
pappír!“
SKEMMTISTAÐIR #
Hótel Saga. Ragnar Bjarnason
og hljómsveit leika. Jón Gunn-
laugsson skemmtir. Gestir
kvöldsins Tony og Royce.
Las Vegas. Óömenn leika kl.
9-1.
Röðull. Hljómsveit Elvars Berg
söngkona Anna Vilhjálms. '
Silfurtunglið. Trix leika í
kvöld.
Sigtún Haukar og Helga.
SkiphóII. Ásar leika.
Tjarnarbúð. Pops leika kl. 9—1.
Hótel Loftleiðir. Karl Lillién-
dahl ásamt Hjördísi Geirsdóttur
og tríó Sverris Garðarssonar
leika og . syngja. Mats Bahr
skemmtir.
Veitingahúsið Lækjarteig. Jak-
ob Jónsson og hljómsveit, hljóm-
sveit Þorsteins Guðmundssonar.
Gestir kvöldsins Tony og Royce.
Glaumbær. Diskótek — Nátt-
úra.
Hótel Borg. Sextett Ólafs
Gauks ásamt Svanhildi.
Ingólfscafé. Gömlu dansarnir i
kvöld, hljómsveit Garðars Jó-
hannessonar, söngvari Björn Þor-
geirsson.
8IFREIÐASKÖ9UN «
R-10051 — R-10200
Kvenfélag Óháða safnaðarins.
Kvöldferðalagið verður n. k.
mánudagskvöld 6. júli kl. 8. —
Farið verður frá Sölvhólsgötu við
Arnarhól. Kaffi í Kirkjubæ á
eftir. Allt safnaðarfólk velkomið.
Sumarmót hvítasunnumanna i
Fíladelfíu í Reykjavík í kvöld kl.
8.30 tala þeir Willy Hansen og
Daniel Glad. Fjölbreyttur söng-
ur.
Húsmæðrafélag Kópavogs. —
Dvalið verður að Laugum Dala
sýslu 21.—31. júlí. Skrifstofan
verður opin i félagsheimilinu 2.
hæð þriðjudaga og föstudaga kl.
4—6 frá 1. júlí. Upplýsingar í
simum 40689 (Helga) og 40168
(Fríöa).
Skemmtiferð Fríkifkjusafnaðar
ins verður n. k. sunnudag, 5. júlí.
Farið verður frá Fríkirkjunni kl.
8.30. Hádegisveröur í félagsheim-
ilinu Árnesi. Ekiö að gosstöðv-
unum við Heklu og um Land-
sveit og víðar. Farmiðar verða
seldir í Verzl. Brynju og Verzl.
Rósu, Þingholtsstræti 3, aöeins
til hádegis á föstudag.
Ferðanefndin.
Fjallagrasaferð Náttúrulækn-
ingafélags Reykjavíkur. Farið
verður að Veiðivötnum á Land-
mannaafrétti 11. júlí kl. 8 frá
matstofu félagsins Kirkjustræti 8.
Þátttakendur hafi með sér tjöld,
vistir og góðan viðleguútbúnaö.
Heimkoma sunnudagskvöld. Á-
skriftalistar liggja frammi á skrif
stofu félagsins Laufásvegi 2,
sími 16371 og NLF-búðinni Týs-
götu 8, sími 10262. Þátttaka til-
kynnist fyrir kl. 17 föstudags-
kvöld 10. júlí. Ferðagjald kr. 600.
Stjóm NLFR.
Kvennadeild Skagfirðingafélags
ins í Reykjavík minnir Skagfirö-
inga i Reykjavík og nágrenni á
skemmtiferð sunnudaginn 5. júlí
um Suðumes. Lagt af stað frá
Hlemmi, við Sjóklæðagerð kl.
9 árdegis. Allir eiga að hafameð
sér nesti, Upplýsingar hjá Lov-
ísu i síma 41279.
MINNINGARSPJÖLD •
Minningaspjöld HáteigSkirkju
eru afgreidd hjá: Guðrúnu Þor-
steinsdótt .r, Stangarholti 32,
sími 22501, Gróu Guðjónsdóttur,
Háaleitisbraut 47, sími 31339.
Sigríði Benónýsdóttur Stigáhlíð
49, sími 82959. — Ennfremur í
h •--,K,-1^inni Hlfðar Miklubrant
68. 'o Minningabúðinni Lauga-
vee’' 56.
GARÐHELLUR
7GERÐIR
KANTSTEINAR
VEGGSTEINAR
5 ' ..
HELLUSTEYPAN
Fossvogsbl. 3 (f. nedan BorgarsjúkrahúsiÖ)