Vísir - 22.09.1970, Qupperneq 8

8
VÍSIR • Þriðjudagur 22. september 1970.
Otgefan 1. Reykjapfent nf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R EyjólfssoD
RScstjóri • Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi Valdimat H. lóhanntsson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugötu 3b Sími 11660
Ritstjóra: Laugavegi 178 Sími 11660 f5 línur)
Askriftargjald kr 165.00 á mánuði ínnanlands
T lausasölu kr. 10.00 eintakif
Prentsmiðja Vlsis — Edda bt.
Þolinmæði í tímahraki
Erlendum fiskiskipum fjölgar stöðugt á fiskimiðum
íslands, rétt utan við 12 mílna fiskveiðilögsöguna.
Ein ástæðan fyrir þessari auknu sókn er ofveiði og
minnkandi afli á öðrum miðum. Úthafsflotar stór-
þjóðanna færa sig um set- eftir aflahorfum á hverj-
um tíma. Þeir halda sig á einum stað, meðan góða
veiðin endist, og fara síðan annað, þegar þeir hafa
spillt veiðinni.
Ofveiði hefur ekki gætt svo mjög á íslandsmiðum
undanfarin ár, m. a. vegna umfangsmikilla friðunar-
aðgerða innan 12 mílnanna, Við höfum tiltölulega
nákvæmt eftirlit með veiðum okkar, því að við vit-
um, hve alvarlegar afleiðingar ofveiði mundi hafa.
Við viljum vernda og rækta okkar heimamið, stunda
fiskibúskap í stað rányrkju.
Sókn erlendu skipanna veldur sjómönnum og ráða-
mönnum landsins miklum áhyggjum. Landhelgis-
gæzlan hefur verið látin fylgjast vel með þessum veið-
um. Jafnframt auka fulltrúar íslands á alþjóðavett-
vangi í sífellu baráttuna fyrir aðgerðum gegn eyð-
ingu fiskistofnanna. Ennfremur hefur verið hraðað
undirbúningi að útfærslu fiskveiðilögsögunnar, í sam-
ræmi við þá yfirlýstu stefnu, að allt landgrunnið skuli
vera undir íslenzkri lögsögu.
íslendingar hafa beitt sér mjög ákveðið á alþjóða-
vettvangi í þessum efnum á undanförnum árum.
Skemmst er að minnast þess, er allsherjarþing Sam-
einuðu þjóðanna samþykkti tvær íslenzkar tillögur
um verndun fiskistofna, aðra um vemdun gegn meng-
un og hina um verndun gegn ofveiði. Þá hafa fulltrú-
ar íslands beitt sér af alefli í ýmsum nefndum, þar
sem fjallað er um einstaka þætti veiða í Norður-At-
lantshafi, og lagt ríka áherzlu á virkar aðgerðir gegn
ofveiði. Þetta alþjóðasamstarf er lengi að mótast, en
nær smám saman verulegum árangri.
Hinu er ekki að leyna, að okkur finnst þetta starf
ganga of hægt. Við erum hræddir um, að tíminn vinni
gegn okkur og að skaðinn verði skeður, áður en gagn-
aðgerðimar verða nógu virkar. Hér í leiðara Vísis
í gær var rætt um mengun hafsins, sem fer ört vax-
andi, svo ört, að sumir vísindamenn telja þess skammt
að bíða, að hafið eitrist alveg.
Segja má, að við gætum fært einhliða út fiskveiði-
Iögsöguna og tekið á okkur þau sambúðarvandamál
gagnvart öðrum þjóðum, sem slík aðgerð mundi
skapa. En hún mundi líka gera okkur erfiðara að ná
samkomulagi á öðrum sviðum, þar sem við eigum
hagsmuna að gæta, t. d. samkomulagi um virkar að-
gerðir gegn mengun hafsins. Aukin lögsaga ein út af
fyrir sig kemur okkur ekki að gagni.
Þess vegna er skynsamlegast fyrir okkur að reyna
af alefli að ná samkomulagi um útfærslu fiskveiði-
lögsögunnar og um aðrar aðgerðir til að hindra eyð-
á*gtí fiskistofnanna. Það er erfitt að sýna þolinmæði
í tímahraki, en við sjáum þó, að hinu alþjóðlega sam-
starfi þokar í rétta átt.
Danir eru jafnáhugasariir og Bretar um inngöngu í EBE. Hér sýnir danskur skopteiknari,
hvernig Danimir Jitiu muni sóma sér í bandalagi „hinna stóm“ í EBE (EEC).
Mörg ljón á vegi Breta
— vilja fá tollfrelsi fyrir iðnaðarvörur fljót-
lega og „spara" saman þar til þeir sam-
þykkja landbúnaðarstefnu EBE
BRETAR þæfa enn við
fuljtrúa Efnahagsbanda-
lagsins, og kemur jafn-
an krókur á móti bragði
í þeim skiptuhi. ^EBE-
menn óttastf að Bretar
séu að reyna að smjúga
inn í bandalagið, án þess
að slaka til í neinum að-
alatriðum. Aðild yrði
Bretum einnig dýr í
fyrstu, og hefur kostn-
aðurinn fyrstu árin ver-
ið reiknaður í hundruð-
um milljarða.
Þriggja ára aðlögun
Þrjú atriöi eru talin mikil-
vægust í þeim löngu og ströngu
viðræðum, sem búizt er við.
í fyrsta lagi er sú spuming,
hversu langan tíma Bretar telji
sig þurfa til að aðlagast banda-
laginu. Brezkir ráðherrar báru
fram þá óvaaitu ti'llögu á fundi
með EBE-mönnum nýlega, að
ful'lkomnu tollabandalagi skyldi
komið 4 eftir þrjú ár.
Sir Con O’Neil, ful'ltrúi Breta
á fundi f Briissel, væntir þess,
að Bretland fái aði'ld að EBE 1.
janúar 1973. Hann leggur til, að
Bretar fel'li niður alla tolla á
iðnaðarvörum frá hinum lönd-
unum og taki upp sömu tolla út
á við og þau hinn 1. janúar
1976. Hann tók það skýrt fram,
að Bretíand þyrfti lengri aðlög
unartíma fyrir landbúnaðinn.
Var litið á þau uimmæili sem
nokkra ögrun við EBE-ríkin í
viðræðunum.
26% hækkun matvæla
Samkvæmt síðustu útreikn-
ingum mundi það kosta Breta
nærri 100 mWljarða íslenzkra
kröna á ári, ef þeir gengju aö
negjlum efnalhagsbandalagsins í
landbúnaðarmálum. Auk þess
mundi verð matvæla í Bretlandi
hækka um 26 af hundraði, ef
landið gengií bandalagið. Á
hinn bóginn mundi frjáls að-
gangur fyrir brezkar íðnaðarvör-
ur á hinum sameiginl. markaði
200 miWjóna manna, að dómi
stjórnarinnar gera betur en aö
vega upp á móti tapinu í land-
búnaöi.
Því telur brezka stjómin, að
það væri hagkvæmast Bretum
að fá aðild að EBE eins fljótt og
unnt er. Bretar vilja skjðta því
á frest að faWast á landbúnaðar-
stefnu bandalagsins og „spara“
fyrir þann tíma með hagnaöin-
um 1 iðnaði. Aðildarríki EBE eru
þó viðbúin þessu bragði Breta,
llllllllllll
m
■■■■■■■■■■■■
Umsjón: Haukur Helgason.
og þau krefjast þess, að þeir
verði aðiii að iðnaðarstefnunni
og landbúnaðarstefnunni sam-
tímis. Brezka stjómin revnir að
brjóta niður þessa afstöðu EBE-
anna.
Ágreiningur Frakka
og Þjóðverja
Það er heldur emgin launung
á, að ágreininguir rfkir miWd EBE
landanna tnnbyrðis í þessum efn
um. Frakkar eru mjög áhuga-
samir að fá aðganig að brezka
markaðinum fyrir landbúnaðar
vömr sínar, en Vestur-Þjóðverj
ar hafa meiri áhuga á markaði
fyrir iðnaðarvörur. Því eru kröf
ur EBE-manna um samtímis að-
ild Breta á báöum sviðum ekki
taldar óbifanilegar.
Bretar vilja fá sérstakan að-
lögunartíma til að ganga að skil
málum Efnahagsbandalagsins í
tælcnilegum og lagalegum efn-
um. Þeir telja sig þurfa slíkan
tíma til að gera nauðsynlegar
breytingar á sviði tækni
og laga heima fyrir. — Skuli
þessi aðlögunartími vera eitt ár.
Á meðan skuij tollar vera ó-
breyttir bæði fýrir iðnaðar- og
landbúnaðarvörur. EBE-rfkin
sex telja, að Bretar muni hafa
nægan tíma fcii að ganga frá
nýjum lögum og öðm, sem nauð
synlegt sé ttl að breyta toWum,
á þeim mánuðum, sem Wða frá
því að samikomuilag næst og fciil
þass er það tekur giildi. Þess
vegna sé fráieitt af Bretum að
heimta sérstakan aðlögunarblma
á því sviði.
Vilja EBE-menn að Brefcar
lækki tolla stórlega strax f upp
hafi aðildarinnar.
Vilja Bretar sniðganga
Rómarsáttmálann?
Annar vandi er, hversu víð-
tækt satnkomulagið á að vera.
Hafa komið upp al'ls konar
minniháttar vandamál sem fjalla
þarf um sérsta-kiega.
Bretar viija. að samningaviö-
ræður gangi eins hratt og
unnt er. Skuli aðeins fjailað um
hin stærri vandamál í þessum
viðræðum en hin smærrj látin
blða og fjaliað um af undimefnd
um. EBE-löndin sex krefjast yif-
irlýsingar Breta um að þeir fall
ist á Rómarsamninginn og regl
ur þær, sem hann byggist á. —-
Óttast þessi rífci, að Bretar mun;
æskja vjðræðna um breytingar
á Rómarsamningnum, eftir að
þeir hafij gengið i bandalagið.
Hin gömlu riki EBE vilja í engu
breyta hinum ströngu og póli-
tísku ákvæðum Rómarsamnings
ins. Þau Mta þvf með nokkrum
grunsemdum til tiHagna Breta
um samkomulag um „ramm-
ann‘‘ án samkomulags um ein-
stök atriði hans.
Flest bendir til þess, að stjóm
íhaldsmanna sé jafnáköf um
aðild að EBE og stjórn Verka-
mannaflokksins var. Heath for
sætisráðherra er einnig sjáifur
baulreyndur í þessum málutn
Hann var lengi fuWtrúi brezku
stjórnarinnar i viðræðum við
EBE-löndin og er þar öllum hnút
um kunnur. Heath er einnig á-
kveðinn í því, að Bretar falli
ekki i neinar gildrur með aðild
sinni.