Vísir - 23.11.1970, Síða 9

-J
V 1 S I R . Mánudagur 23. nóvember 1970.
— Mér finnst ágætt núna til
að mynda, aö setjast niður og
skrifa, þegar ég er búin að
vastka upp. Á sumrin finnst mér
ágætt að skrifa á kvöldin —
og um miðjan daginn.
— Þú hefur ekki lagt í að
læra á ritvél?
— Nei, ég skrifa þetta allt
með penna. Ég held ég gæti
aldrei lært á ritvél. Ég skrifa
þetta yfirleitt ekki nema tvisv-
ar. Ég er ekki eins vandvirk
og Þórbergur.
— TTvemig töku þínir nán-
ustu þessu — að þú
skyldir alilt í einu fara að skrifa
bækur?
— Bömin hafa ekkert haft
út á það að setja, en ég held
að systkinum mínurn hafi fund-
izt þetta hálfskrýtið.
— Hefurðu lifáð af þínum
ritstörfum?
— Þetta hefur hjáilpað mér
rni'kið. Bæði hef ég nú fengið
fyrír bækurnar og svo fékk ég
rithöfundastyrk. — Þeir tóku
hann af mér fyrir tveimur ár-
um.
— Það hefur ekki komið yfir
þig að nleypa heimdraganum
og fterðast út fyrir landsteinana?
— Ef ég hefði veriö yngri, þá
hefði ég ferðazt um landiö mitt,
því af því hef ég alltof lftið
séð. En ekki út fyrir landstein-
ana.
— Nú ertu búin að senda frá
þér 24 skáldsögur. Er þess að
vænta að þú sendir frá þér
annars konar skáldskap —
svo sem smásögur?
— Ég er klaufi við smásögur,
eins og kannski allt.
— Hefurðu aldrei fengizt við
ljóðagerö?
— Ég er ekki heppileg til
þess. Ég hef ósköp gaman af
vfsum — og kvæðum og miklu
meira gaman af þessum gömlu
heldur en nútímakveðskap. Ég
hef talsv rt farið á kvæðakvöld
— hjá Iðunni og haift gaman af.
— En fylgistu með þvf sem
er að gerast í leikhúsinu,
kvikmyndáhúsum og slíku?
— Nei, ég fer ekki í leikhús.
Ég heyri lfka orðið svo illa.
— Lestu ungu rithöfundana?
— Já, dálítið. Þeir eru býsna
góðir sumir.
— Guðbergur Bergsson?
— Ég skil nú bara ekki í
því að þetta skuli vera gefið
út eftir hann.
— Jjú vilt hafa mannlífið
fagurt. Heldurðu að
ástalífið hafi veriö betra í þinni
æsku en það er nú? Hvað finnst
þér um aUt fjaðrafokið út af
kyniferðismálum?
— Mér finnst þetta ósköp
auðvirðilegt. og alveg óþarfi að
láta svona. — Það er nú ekkert
nema gróði fyrir þetta bfó, að
þeir fóru aö skrifa um þetta
Freymóður og Kristján. Annars
held ég að ástamálin hafi verið
miklu skárri í gamla daga. —
Allar þessar kynlífsmyndir og
berorðu bækur æsa unga fólkið
upp. Það á ekki að sýna því allt
þetta klám.
— Lestu Kiljan?
— Nei, ég les hann ekki. Ég
hef jú heyrt hann lesa sjálfan.
Mér finnast persónumar hjá
honum svo ljótar. Ég sá þessa
bíómynd af Söiku Völku og ég
bara skil ekki, hvar þeir hafa
getað náð í svona ljótt fólk.
— Finnst þér kannski mann-
lJfið vera oröið ljótara núna,
en það var í þínu ungdæmi?
— Ég veit það ekki. Það er
svo margt undarlegt, sem unga
fóikið aðhefst. Allt þetta hippa-
stand og hvað þaö er.
— Þú hefur ekki hugsað þér
að ganga í rauðsokkahreyfing-
una?
— Rauðsokkahreyfinguna,
hvað er nú það? — JH
□ „Verölagseftirlitið skal fá vitneskju um þetta,
því að þess: vara er miklu dýrari néma en í nokk-
urri annarri verzlun, sem ég hef komið í“, ... og
það bergmálaði í búðinni af reiðilegri röddu manns
ins, sem að svo mæltu snerist á hæli og gekk út.
Verðlagsefurlitið hefur nokkrum sinnum borið á
góma á undanförnum vikum, enda ofarlega í huga
fólks, meðan efst eru á baugi verðstöðvunarlög. —
Hvað væru líka verðsæðvunarlög, ef ekki væri eft-
irlit með því að þeim væri hlýtt?

Staflar veröreikninga innflytjenda eru lagðir inn hjá af-
greiðslu verðlagsstjóra daglega, þar sem þeir eru yfirfarnir,
en eftirlitsmennimir eru flesta daga úti f heimsóknum hjá
verzlunum og við eftirlit.
Jj^ramundan er mesti neyzlu-
mánuður ársins, og uggandi
um, að nýjar verðhækkanir
skelli á, sem kunni að þrengja
kosti manna, setur fölk traust
sitt á verðlagseftirlitið. — Þetta
og hitt skal verða kært fyrir
verölagseftirlitinu, ■ að menn
bara viti það! Þessar og aðrar
álíka athugasemdir, sejn fólki
hafa hrotið af vörum — senni-
lega oftar á síöustu vikum, en
alla hina fyrri mánuði ársins —
sýna, að almenningur er afar
vakandi á verði yfir því, að kjör
hans verði ekki rýrð með nein-
um ólöglegum verðhækkunum.
„Vakandi dómgreind neytand-
ans er eðlFega bezta verðlags-
eftirlitið,‘‘ sagði Kristján Gfsla-
son, verðlagsstjóri, við blaðam.
Vísis, sem rakst inn á skrifstofu
verðlagsstjóra í Borgartúni 7 í
síðustu viku.
„Það er sérstaklega á slfkum
tírnum, sem við hvetjum fólk tii
þess að tilkynna okkur um
hvaðeina úrskeiðis, er það
verður vart viö. Okkur er mik-
ill akkur f því, enda eru lfka
allmargir, sem til okkar hringja,
gera fyrirspurnir, bera fram
kvartanir og kærur.
— Þó er nú sumt af því byggt
á misskiiningi, með því að al-
menningur hefur vonlega ekki
aðstöðu til þess að fylgjast með
þvi, að hækkun á einhverri vöru,
sem fólk hefur tekið eftir, stafar
kannski af hækkuðum sölu-
skatti, hækkunum erlendis eða
einhverjum siíkum fullkomlega
eðlitegum ástæðum. Og æði oft
hefur það komið í Ijós, þegar
fólk ber sig undan mishárri
verðlagningu að al'l-s ekki er
um að ræða sömu vöruteg-
undina, þótt samskonar varn-
ingur sé. Sú verðhærri er
kannski ólfkt vandaðri, heldur
en sú ódýra, sem við var mið-
að,“ sagði Kristján verðlags-
stjóri.
„Hver er tilgangur verölags-
eftirlitsins og verkefni?"
„Tiigangur þess hlýtur að
vera sá, að leitast við að vera
hemill gegn verðbólgu, en verk-
efnin eru þau, að haifa eftirlit
með því að verðlagsákvæðum sé
hlýtt, og að afla gagna og upp-
lýsinga til undirbúnings mála
hjá verölagsnefnd, sem hún get-
ur stuðzt við til ákvörðunar á
verðlagi. Og að auki önnumst
við verðkönnun á ails konar
vamingi fyrir Hagstofuna.
— Daglegar annir eru aðal-
lega fólgnar í því að veita við-
töku og yfirfara verðreikninga
innflytjenda, sem þeir leggja
héma inn hjá okkur dag’ega fyr-
ir nálega allan innflutning. Og
svo hið daglega eftirlit í verzl-
uum, og að nokkru leyti rann-
sóknir á einstöku klögumálum,
sem okkur berast.“
„í hverju liggur þetta dag-
lega eftirlit í verzlunum?"
„Það mundi ekki auðvelda
okkur starfið, ef við upplýstum
allar okkar staifsaðferðir, en
þetta eftirlit liggur í heimsókn-
um eftirlitsmanna okkar (nfu
talsins hér í Reykjavík) í verzl-
anir, þar sem þeir huga að þvf,
hvort ákvæðum um hámarks-
á'agningu, um verðmerkingu
• nings o. fl. sé hlýtt.
— Raunar er mikill hluti af
starfi ebfirlitsmannanna fólginn
í leiðbeiningum og tilsögn, því
að mikilil hluti af þvi. sem mið-
ur þykir fara, stafar einifaldlega
af þekkingarskorti, en ekki af
vísvitandi óhlýðni.“
„Hvaö starfa margir hjá skrif-
stofum verðlagsstjóra hérna í
„Við höfum héma 21 starfs-
mann 'I'þá'ð Kellá, en éftirlits-
svæðið nær vestur í Króks-
fjarnes og austur í Kirkju-
bæjarklaustur. — Utan Reykja-
víkur höfum við svo 5 fastráðna
menn, einn á Vestfjörðum, einn
á Norðvesturlandi, tvo á Akur-
eyri. og einn á Ausbfjöröum. Og
fjóra lausráðna menn að auki,“
svaraði verölagsstjóri.
„Hver eru algengustu brotin,
sem þið hafið afskipti af?‘‘
Þau eru aðallega tvenns kon-
ar. Vanræksla innflytjenda á að
skila inn gögnum (verðreikning-
um) yfir innifluttar vörur. Hins
vegar er vanræksla kaupmanna
á skyldum sínum til þess að
verðmerkja vömr í sýningar-
gluggum."
„En engin brögð að þvi, að
brotin séu ákvæði um hámarks-
álagningu?"
„Það er tiltölulega sjaldgæft.“
„Hvernig fær 21 maður — þar
af 9 eftirlitsmenn — komizt
yfir að lfta eftir öl'lum verzlun-
um á þessu svæði og svo yfir-
fara verðreikninga?‘‘
„Nokkrir þessara manna eru
alveg bundnir viö afgreiðslu
verðreikninganna, en það liggur
auðvitað í augum uppi, að hinir
komast ekki yfir að heimsækja
hverja einustu verzlun, svo að
hið daglega eftirlit byggist mest
á sýnishomaeftirliti. Þeir heim-
sækja nokkrar verzlanir í einu
og fá af því hugmynd um,
hvernig ástandið er. Auk þess
sem þeir rannsaka þau tilfelli,
sem okkur er beinlínis tilkynnt
um. — Það er auðvitað nokkurt
matsatriði hvað menn vilja hafa
svona eftirlit hart og strangt,
eða hve miklum fjármunum þeir
vilja verja til slíks eftirlits.
Verðlagseftirlit er í eðli sínu
stjómmálalegs eðlis, efnahags-
pólitfk, — spurning um hversu
frjátls Frjáls verzlun eigi að
vera o.s.frv.,“ sagði Kristján að
lokum. — GP
Teljiö þér, að eftirlit
með verðlagi sé nægi-
legt?

Árni Einarsson, fyrrv. sím-
stöðvarstj. á Hvolsvelli: „Nei,
það býst ég ekki við. — Vörur
hækka eitthvaö svo ótrúlega
ört í verði, sem ég held að
minni brögð yrðu að, eif eftirlitið
væri hert.“
Birthe Jónsson, húsfrú Dals-
garöi ' Mosfellssveit: „Ég býst
svo sem ekki við því, að aukið
eftirlit mundi draga mikið úr
verðhækkunum, en ekki mundi
það saka neitt, þótt hert yrði.“
Þórður Þórðarson, framfærslu-
fulltr. i Haffnarfirði: „Það finnst
mér ekki, — bæði af því, hve
lengi var dregið að stöðva verð-
bólguna, og svo af misháu verði
f búöunum á kannski alveg sömu
vörunni undir sama vörumerk-
inu.“
Díana Einarsdóttir, húsfrú og
verzlunarmær: ,,Nei, þaö finnst
mér ekki — eða ekki verðum
viö i búðunum neitt vör við
eftirlitið."
mmKAKnw.iii i niwmiiTWÉi
Bjami Guðjénsson, eftirlitsm.
hjá Hitav Rvíkur: „Það held ég
bara tæplega. — Ég varð þess
var eftir tóbakshækkunina á
dögunum, að tóbak hafði hækk-
að í flestum búðum daginn eftir,
þótt ég svo rækist á verzlun
fjórum dögum síðar, sem seldi
enn á gamla veröinu. —- Nei,
ég held að það sé tæplega nægi-
legt.“