Vísir - 24.02.1971, Blaðsíða 9

VlSIR . Miðvikudagur 24. febrúar 1971
Eilífðarmál
9
— R'ikib fær 135 krónur á ári i leigu
— en vill ekki selja
Við siðaskipti sló kon-
ungur eign sinni á hið
mikla land klaustra á ís-
hólahreppi í Mýrdal í Vestur-
Skaftafellssýslu. Þetta er merki-
legt mál og segja mætti „þjóð-
legt“ mál.
A oð selja eyðijórðina Holt i Dýrhólahreppi?
landi. Klausturjarðirnar Ekkjan vill kaupa
Karl Guðjónsson alþingismað
ur. Hann og Björn Fr. Björns-
son vilja selja.
urðu þá ktínungsjarðir
og síðar þjóðjarðir, eign
íslenzka ríkisins. Ríkið á
nú milli 800 og 900 jarðir
og jarðahluta á landinu,
þjóðjarðir og kirkjujarð-
ir, og er búið á þeim
flestum.
Á hverju þingi eru borin upp
allmörg frumvörp um sölu ríkis-
jarða, til dæmis með fyrirsögn-
inni: Frumvarp til laga um
heimild fyrir ríkisstjómina til
aö selja eyðijörðina ...., sem
nánar er tilgreind. Eitt slíkt mál
hefur skotið upp kollinum 1
fjögur ár í röð. Margir þingmenn
eru áhugasamir um söluna, en
fleiri virðast vera henni and-
vígir. Innan um stóm málin,
efnahags -og fjármál, aðild að
EFTA. og þess háttar bólar ár
eftir ár á frumvarpinu um sölu
eyðijarðarinnar Holts í Dyr-
Ekkja fyrrverandi bónda á
Holti vill nú kaupa jörðina af
ríkinu. Ríkið vill ekki selja.
Auk þess telja bændur á
næsta bæ, Álftagróf, að búskap
þeirra yrði stefnt í mikinn voða,
verðj Holt selt. Bóndi, sem bú-
ið hefur í Álftagróf í 40 ár, seg-
ist munu segja ábýlisjörð sinni
lausri, ef af sölunni verði. Álfta-
■gróf er einnig ríkisjörö. Álfta-
gróf iiggur austan Holts og
Fells vestan, Bændur I Álfta-
gróf nýta Fellslandið til heyja.
Hreppsnefnd Dyrhólahrepps
mælir eindregið með því, að
Holt verði selt.
Stendur ekki steinn yfir
steini
Á Holtslandi stendur ekki
steinn yfir steini, utan fjárhús
og hlaða, að sögn Guðmundar
Eyjólfssonar oddvita í Dyrhóla-
hreppi. Þar hefur enginn búið
síðan 1943.
I hitteðfyrra var frumvarpið
Alþingismennimir Steinþór
Gestsson og Jón Árnason, í
landbúnaðarnefnd efri deild-
ar, vilja ekki selja.
samþykkt í Efri deild Alþingis,
en það „dagaði uppi“ í Neðri
deild. í fyrra var frumvarpiö
enn samþykkt i Efrj deild. Það
fór til Neðri deildar. í landbún-
aðarnefnd Neðri deildar fékkst
enginn meirihluti, hvorkj með
né móti. Tveir minnihlutar skil-
uðu álti, og mælti annar gegn
en hinn með sölu eyðijarðarinn-
ar Holts í Dyrhólahreppi.
Enn I vetur er þetta mál
komið nokkuð áleiðis í Efri
deild, og horfir nú óvænlegar en
Ríkið yrði að kaupa
mannvirki bóndans
Samkvæmt upplýsingum Gísla
Brynjólfssonar, fulltrúa, 1 jarð-
eignadeild ríkisins, er ríkissjóð-
ur skyldur að selja ábúana rikis-
jarðar jörðina, ef ábúandi hefur
búið þar í þrjú ár aðfinnslu-
lausu búi og hreppsnefnd mæl-
i-r með. Á sama hátt yrði ríkið
einnig s-kyldugt til að kaupa
eignir ábúandans í Álftagróf,
sem eru miklar í mannvirkjum,
áður um söiuna. í þetta sini};í,ef áþpandi Jýjji, p(f jörðinni, eins
leggur meirihluti landbúnaðar- og hann segis-t munu gera, verði
nefndar Efri deildar til,-að^foucrt- JHolt^selt; •
Björn Fr. Bjömsson alþingis-
maður hefur í mörg ár barizt
fyrir því, að Holt verði selt.
Jón Þorsteinsson alþingismað
ur stendur að áltii meirihluta
'landbúnaðarnefndar Efri
deildar, þar sem lagt er til,
að frumvarpið verði fellt.
varpið verði felit. 1 meiri hlutan-
um eru þingmenn Sjálfstæðis-
óg Alþýðuflokks.
Minni hlutinn, þingmenn
Framsóknarflokks og Karl Guð-
jónsson, nú utan flokka, mæla
eindregið með samþykkt frum-
varpsins.
Pólitísk skipting
Það er því pólitík í málinu.
Afstaða nefndarmanna hefur
skipzt eftir pólitískum línum, i
stjórnarsinna og stjómarand-
stæöinga.
„Er pólitík í málinu?" spurð-
um við Hörð Þorsteinsson
bónda á Nykhóli, son ekkjunnar,
sem vill kaupa. „Þeir svara því
fyrir sunnan,*‘ sagði hann.
• „Það er einhver togstreita í
Reykjavik,“ segir Guðmundur
oddviti.
Á Holti bjó eitt sinn Þorsteinn
Einarsson, sem nú er látinn.
Rfkið keypti Holt áriö 1936.
Stóð hið opinbera í brúargerð,
og ánum Hafursá og Kiifanda
var veitt saman i einn farveg.
Óttazt var, að við þetta mundi
vatnaágangur eyðileggja eða
rýra til muna nytjaland jarðar-
innar. Þetta reyndist hins vegar
minna en búizt var við. Jóhanna
Sæmundsdóttir, ekkja Þorsteins,
hefur siðan búið á Nykhóli þar
í grenndinni ásamt Herði syni
sfnum, og hafa þau nytjað Holts-
landið til beitar og slægna það-
an. Árleg leiga hefur aila tíð
verið hin sama, 135 krónur.
Þannig er Hoit nytjað frá Nyk-
hóli, en Á'lfta-grófarbóndin nyti-
ar rfkisiöröina FeW. Ja-rðirnar
Álftagróf og Holt eiga sameigin-
leg og óskipt heimalönd og
heiðalönd. og gengur búsmali
jarðanna saman.
Meirihluti iandbúnaðarnefnd-
ar Efr; deildar telur einnig, að
með því aö hafa núverandi skip-
an, megi firra árekstrum vegna
landsafnota milli ábúenda Álfta-
grófar og Holts, en þeir árekstr-
ar yröu meiri, ef selt væri.
Meirihlutinn óttast einnig, að
frekari landspjöll gætu orðið í
Holti. Hörður Þorsteinsson
bóndi á Nykhól viöurkennir
einnig, að „þar sem óhemluð
stórfljót" eru, geti menn aldrei
vitað með vissu, hvenær jarðir
spi-llist af vatnaágangi. And-
stæðingar sölunnar segja, að
„möguleikinn á vatnaágangi sé
að dómj kunnugra jafnt fyrir
hendi eins o-g hann var árið
1936“.
„Njóti mannréttinda“
Þingmennirnir B-jörn Fr.
Björnsson (F) og Karl Guðjóns-
son (utan flokka) hafa flutt
frumvarpið nú í vetur. Jóhanna
Sæmundsdóttir telur sig eiga að
„njóta sömu mannréttinda og
aðrir landssetar rfkisins, að geta
fengið keypta ábýlisjörð mfna
ríkinu."
Þetta mái hefur ár eftir ár
verið rakið fyrir þingheimi og
umræöur um það verið með
þeim hörðus-tu og tilifinninga-
sömustu.
Virðist þó s-vo, sem hagsmunir
ríkisins séu þeir að leigia frem-
ur jörðina Holt á 135 krónur á
ári heldur en að selia hana
beim, sem vill kaupa.
Svo horfir nú, að frumvarpiö
um sölu eyðijarðarinnar Hoits í
Dyrhólahreppi í Vestur-Skafta-
fellssýslu verði ekkj samþykkt
í vetur, og skýtur bað því lík-
lega upp kollinum næsta ár
fimmta þingið í röð. — HH

VÍBB m
— Gáfuð þér konunni
yðar blóm á konudag-
inn?
Kris^-inn Helgason, landmælinga-
maður: — Nei. Þau deyja svo
fljótt. Endast jafnvel ver en
annað jákvætt í þessu þjóðfélagi.
Guðni E. Guðnason, aðalbókari:
— Nei, ekki á sjálfan konudag-
inn, þar sem ég sá mér það
ekki fært þá. En ég bætti úr
því með þvi að kaupa handa
henm blóm á mánudegdnum. —
Jú, ég gef henni líka einstaka
sinnum blóm, aöra daga ársins,
en á konudeginum.
Hilmir Elíasson, framreiðslumaö*
ur: — Nei, það gerði ég ekki,
þar sem mér finnst svo fráleitt
að vera að færa konunni minni
blóm, annarri eins blómarós og
hún er sjálf.
Hafsteinn Vilbergsson, bifreiða-
stjóri: — Því miður var ég stadd
ur austur í sveit á- konudaginn
og hafði þvi ekki tök á því. Ég
segj því miður, þar sem mér
finnst þaö vera mjög svo sjálf-
sagður hlutur, að gefa eiginkon-
unum blóm á konudaginn. Ein-
mitt blóm, þar sem konur eru
jú alltaf svo mikið gefnar fyrir
blóm.
Páll Stefánsson, framkvæmda-
stjóri: — Já, já, já, það gerði ég
svo sannarlega. Það er eitt af
þvi sem ég hefði aldrei látið
undir höf-uð leggjast.
Ð S C