Vísir - 12.01.1972, Page 7

V í S IR . Miðvikudagur 12. januar iou*
cTldenningarmál
Leikfruman:
Sancfkassinn
eftír Kent Anderson
Tónlist: Sven Eric Johanson
Þýðandi og leikstjóri: Stefán
Baldursson
Söngstjóri: Sigurður Rúnar
Jónsson
Tjað kann að vera tnilegra
merki um viðgang íslenzkr
ftr leiklistar um þessar mundir
en margt annað hve mikið nýja
brum, gaman rétt og slétt, er
oft og einatt að leiksýningum
uegs fólks í Reykjavík. Fljót'legt
er að rilfja upp minnisveröar sýn
ingar af þessu tagi, einatt til-
komnar í hópvinnu leikendanna:
Hárið í Glaumbæ í vor og haust,
söngleikinn Popóla sem Litla
leikfélagiS lék í Tjamarbæ í
fyrrabaust. sýningu Grímu á leik
Svövu Jakobsdóttur, Hvað er i
blýhólknum? í fyrra og síöan í
sjónvarpiiwi.
Aikureyri í fyrra. En til sýning
anna í Lindarbæ er beinlínis
stofnað í því skyni að vekja at
hyglj á nauðsyn efldrar og auk
innar leiklistarmenntunar til-
komu fullgilds leiklistarskóla
sem oft hefur verið talað um
þótt ekki bóli á framkvæmdum
að svo komnu. En leiklistarskóli
er nú enginn opinn því unga
fólki sem stendur fyrir sýning
um þessum. Af opinberri hálfu
mun þeim hafa verið neitað um
lítilsháttar fjárstyrk til sýningar
innar þótt hún kæmist þar fyrir
á laggirnar. En leikflokkurinn
hefur fitjað upp á þeirrj nýj
ung að flytja verk sitt fyrir
starfshópum, á vinnustöðum
eða skemmtunum þeirra, auk
hinna almennu sýninga i Lind
airbæ.
Og skemmst er frá því að
segja að sýning „leikfrumuinn-
ar“ er fjarska ásjálegt verk. Þar
er ótvírætt hæfileikafólk saman
Ólafur Jónsson skrifar um leiklist:
Svanhildur Jóhannesdóttír.
henni, eóa utangarðsmannsjns
sem verður útundan frá
bemsku, alinn upp á hælum,
vísað þaðan í strætið. Höþvinna
er í sjálfu sér ekki lifeleg til að
laða fram nýjar né „frumlegar“
hugmyndir. En það sem gildir í
þessu faili er meðferö og úr-
vinnsla þeirra á sviðinu hinn
leifcni og ■fimlegri bragur sýn
ingar, klár og skýr framsetnmg
hugmyndanna i Ieiknum.
J sýningu af þessu tagi er það
J út i hött að gera mannamun
leikenda og gefa einkunnir: lei'k
urinn veltur öldungis á framrni
stöðu leikhópsins í heild. — Ég
get samt ekki stillt mig um að
nefna, þó af handahófi sé, þau
Svanhildi Jóhannesdóttur, Söl-
veigu Halldórsdóttur, Árna
Blandon Viðar Eggertsson, setn
öll sýnast eiga erindi að rækja
á leiksviöi. Eins og oft er um
sýningar ungs fólks í seinni tíð
virðist Sandkassinn unninn af
i
i

mikiíli natni og alúð jafnframt
ósviknu fjöri og áhuga á við-
fangsefninu, sýningin i heild
með einkar þjálfuðum, faglegutn
brag. Stefán Baldursson setur
leikinn á svið, en söngstjóri er
Sigurður Rúnar Jónsson, sá
sem bar veg og vanda af tón
listinni í Hárinu, sællar minn-
ingar. Áreiðanlega hafa þeir
veitt hópnum farsæla leiðsögn,
eiga verulegan þátt í þvi hversu
vel tekst — en það sem úr sker
um sýninguna er þð að sjálf-
sögðu sjálf frumefni hennar i
hóp fcinna ungu leikenda.
Það er vonandi að sýning
þessj. veki eftirtekl og njóti ?ð
sóknar leikhúsgésta — bæöi
vegna þess málstaðár sem hón
er tileinkuð og þó sér i lagi henn
ar sjálfrar vegna og þeirrar
skemmtunar sem hún veiitir. Og
vert er að benda á það að sýn-
ing af þessu tagi sýnist valiö
efni til úrvinnslu og flutnings í
sjónvarp-.
Þau eiga skilið að fá skóla
Gunnar Gunnarsson skrifar um kvikmyndir:
Mörg tonn af tómatsósu
llTópur ungs fólks sem nefnir
sig „ leiikfrumuna" sýnir um
þessar mundir í Lindarbæ á
vegum tedkfélagsins Grímu
sænskan leik af þessu tagi, Sand
kassana eftir Kent Anderson.
Mér skilst að einhverjir í þess
am. hóp ihafii tekiö þátt í Hárinu
l'TOc, en aðrir munu hafa staðið
a&sýírmgum á Sandkassanum á
horfenduim óblandna skemmtun,
nýstárlegri mörgu því sem dags
daglega fer fram í Ieikhúsunum.
Candkassinn er hópvinnuverk,
^ samið af flokk leikara við
Borgarleikhúsið í Gautaborg und
ir forustu leikárans og leikstjór
ans Kent Andersons, þriðja
verk af sínu tagi. Þetta er þjóð
félagslegt verk að tízku tímanna,
sti'bfærð ádeila, hópleikur, með
söngvum þar sem orð og æði
fara náið saman á sviðinu, text
inn sem slíkur, túlkun einstakra
hlutverka hafa engan forgang
lengur fram yfir önnur efni sýn
ingarinnar.
Eins og nafnið gefur til kynna
gerist leikurinn á meðal barna i
sandkassa. Þar er samfélag bam
anna framsett gagnvart samfél.
hinna fullorðnu sem „vaka yfir“
lei'k þeirra í kassanum. En um-
talsefnið er þar fyrir ekki upp
eldismál, samskipti barna og full
orðinna, kynslóðabilið, eða því
likt, heldur er Sandkassinn hnytt
in og háðuleg lýsing velferðar-
og samkeppnisþjóðfélágsins þar
sem bamaleikimir í kassanum
spegla miklu víðtæk-ári félagsleg
an veruleik, enda er rammi hins
ytra umhverfis þráfaldlega rof
inn í leiknum. Segja má sem
sv'o- að ádeiluefni leiksins séu
algeng hvert og eitt — striðs
ádeilan, lýsing ungu stúlkunnar,
hinnar hlýðnu dóttur sem fellur
í það mót er foreldrarnir ætla
komið sem á sanngjama kröfu
og Jrétt til leikiistarmemitunar —
meiri og betri kennslu en leik
skóiarnir munu hafa veitt tiil
þessa. Þannig tekst sýningunni
það sem til var stofnað: að
itreka fyrir sjónum almennings
kröfuna um oþinberan leiklistar
skóla. En það tefest henni vegna
þess að sjálf veitir sýningin á-
Austurbæjarbíó
„The WiW Bunch" ick*
Leikstjóri: Sam Peckinpah
Aðalhlutverk: Robert Ryan,
Witliam Holden
Spennandi söguþráður, frábær
tæknivinna og góður leikur, leiða
af sér mjög svo álitl. kvikmynd.
tndíánirm Peckinpah er greini-
lega enginn aukvisi í leikstjóra
stétt — en þórfct „The Wiid
Bunch“ sé gerð af kunnáttu —
þótt mörg atriði myndarvnnarséu
gerð af h’reinræktaðri stvilld —
fmnst mér maðurinn ganga eki
um of langt i að sletta tómat
sósu út um alian vettvang.
Kappar hans kunna sannar-
lega að meðhöndla byssu, og
mönnum er slátrað eins og sauð
fé. LSkamar eru sundurtættir,
rækilegar en áður hefur sézt á
hvíta tjaldimi og siðgæðishug-
myndir fá firamur hajikalega af-
greiðsiu.
Mér var a. m. k. svo fariö,
þegar líða tók á myndina, að
ég brostj aö öliu saman.
Þeir segja að Peckinpah hafi
haft í huga þjóðarmorð í Víet
nam — þjóðarmorð hvar sem
er. Einhvern veginn hef ég á
tilfinnmgunni, að seint gangi að
ofbjóða biógestum með blóð-
rennsii úr einhverju kúrekahyski
suðuir í Texass og Mexíkó.
Syngjandi guHgrafarar
HáskóiaWó
„Paint your Wagon“ krk
Leikstjóri: Joshua Logan
Aðalhlutverk: Lee Marvin,
Ciint Eastwood
Afsfeaplega er hjákátlegt að
sjá hörkukaMa eins og Marvin
staldra aðeins við i miðju dnillu
svaði gullgraf ar aþorpsins og
fara aö syngija hrjúfri röddu
við undirieik hundraö manna
hljómsveitar — og sjá landa
hans og stéttarbtæöur raða sér
upp fyrir aftan hann, tötralega
klædda með gullgraftraráhöldin
í höndunum og syngja viðlagið.
Annars er myndin þokkalega
gerð, leiðmlega hátáðleg að
vísu — en emstaka aíriði gera
hama sjáanlega. Maður verður
bara að loka eyrunum. þegar
gióígerðir guilHeitairmenn faraað
syngja með enghósjónu hafna
mót himini.
Einfa-WMiastgmH:
idckrk fráter
krkk mjög góð
k-k g®
léteg
Sýning sem þessi er beinlínis sett á svið til þess að ítreka
fyrir sjónum almennings kröfuna um opinberan leiklistar-
skóla.
Gísii Rúnar Jónsson, Viðar Eggertsson í Sandkassanum.
SUÐUMAÐUR
ÓSKAST
Okkur vantar n* þegar maaan vanan argon-
suðu. Einnig kem»r tS greina að ráða ungan
marm tii að Jeeca argonswðiL — Uöþl. hjá
verkstjóra. Sœw 24*23®.