Vísir - 21.01.1972, Blaðsíða 7

V I S I R . Föstudagur 21. januar 1972.
•7

!
cTVlenningarmál
JJ’yrir hverja eru fræðslukvik-
myndir gerðar? Eru þær
geröar fyrir þá sem þegar hafa
einhverja nasasjón af efninu
eða hina sem ek'kert þekkja til
þess? '
Það er næsta eðlilegt að þessi
spurning komi upp eftir að sjón
varpið hefur sýnt nýja fræðslu-
og kynningarmynd um íslenzk-
an sjávarútveg, mynd sem gerð
er á vegum sjávarútvegsráðu-
neytis og þar með við önnur
og betrí skilyröj en flestar aðrar
hliðstæöar myndir, sem hafa
orðið til einkum fyrir áhuga og
framtak einstakra manna. Og
myndin ber þess Eka mörg
merki að hún er gerð meö
traustan bakhjall Höfundurinn,
Ásgeir Long, er brautryðjandi í
töku fiskveiðamynda — eftir
hann liggur til dæmis athyglis-
verð mynd frá veiðiför togara
tekin við frekar vondar aöstæö-
ur fyrir um það bii tuttugu ár-
um — og honum hafa gréini'lega
verið búnar góðar aðstæður til
verksins. En( hver er þá árang-
urinn?
Þessari síöustu spurningu
veröur ekki svarað nema með
hliðsjón af fyrr, spurningunni.
Fyrir þá sem eitthvað þekkja til
Spurningaþættir eru meðal þess efnis, sem notið hefur hvað mestra vinsælda í sjónvarpi.
Barði Friðriksson, HalJa Guðmundsdóttir og Guðmundur Sigurðsson i „Vitið þér enn?“
sízt um undirstöðuatvinnuveg
okkar, sjiáivarútveginn. Þeirra
er þörf bæði til kynningar er-
lendis og tj-1 notkunar í íslenzk
um skólum, En því er engan
veginn svo farið lengur að
ganga meg; út frá þvi sem
vissu að allir skólaunglingar
þekki eitthvað til fiskveiða og
fiskvinnslu af sjálfum sér, ef
svo má segja Margir hafa auö-
vitáð haft talsverð kynni af
þessari atvinnugrein, en hinir
eru líka margir og fer fjölg-
andi, sem aldrej hafa séð fisk
nema í sölubúö og suöupotti.
Að sjálfsögðu yröu jafn-viða
mi’klum og fjölbreyttum
atvinnuvegi og sjávarútvegi
aldrei gerð tæmandi skil í einni
mynd. Það þarf margar mynd
ir tii að ’iýsa honum, mynda-
flokk, þar sem fjallað vaíri
itarlega um sérstaka og að-
skilda þaettj atvinnugreinarinn
ar. Ein mynd þyrft; tál dæmis
ekki aö fjalla um víðara srvið
en linuveiðar, önnur um neta-
veiðar og enn aðrar um veiðar
með öörum veiöanfærum eða á
annars konar skípum Og fisk-
Kristján Bersi Ólafsson skrifar um sjónvarp:
'V
<
<
<
r
<
<
<
<
<
<
<
Pl§||Pfsi

fiskveiða og fiskvinnslu — og í
þeim hópi eru velflestir Islend-
ingar — er þetta bæði skemmti-
leg og fróðleg mynd; en ég ef-
ast um að hún megni að fullu
að uppfræða hina sem ekkert
þekkja tffl atvinnugreinarinnar.
TS Iþess er hún of brotakennd,
hivergi fylgzt nákvæmlega með
neinu verki frá upphaf; til enda,
eg inn á sum afbrigði fiskveiða
var lítíð-sem ekkert jkonoið, _auk
þess sem tfifirmanlega vantaði
teiknaðar skýringamyndir til aö
tengja saman Ijósmyndimar. En
það er aðferö sem mikiö er not-
uð í vönduðum fræðsiumyndum,
enda er með henni oft hægt að
skýra betur en á nokkum annan
hátt samhengi þeirra þátta sem
eru sýndir á ljósmyndum.
slukvikmynd-
jþetta má ekki skilja svo að ég
telji þessa nýju mynd lélega
eða misheppnaða sem slíka. Því
fer víös fjarri. Myndin var að
mínu viti um margt góö og hún
er sjálfsagt bæði fróðlegust og
bezt gerð þeirra kynningar-
mynda' sem íslendingar hafa
enn gert um atvinnulíf sitt. En
hafj henni verið ætlað það hiut
0 8
verk að geta leitt ókunna í
allan sannleika um fiskveiðar
og fiskvinnslu á Islandi, þá nær
hún tæplega tilgangi sínum. Að
þessu leyti hefur hún sama á-
galla og margar af þeim mynd
um, sem sjónvarpsmenn hafa
verið að setja saman um hlið-
stæð efni; að í hennj er ekki
kafað tii botns, heldur látið
nægja misjafnlega vel tengdar
svipmyndir.
Siíkar myndir geta auðvitað
verið ánægjulegar á að horfa,
en eigum við að láta okkur
það nægja? Er ekkj einmitt full
þörf á þvi að viö byrjum að
gera fræðslu- og kynningar
myndir, sem tæmi það efni sem
fyrir er tekið hverju sinni og
matreiði það þannig að öllum
sé auðskilið li'ka þeim sem
aldrei hafa komizt í snertingu
við það áður? Ég fyrir mitt
leytí svara þessari spurningu
hiklaust játandi; slíkar myndir
þurfum við að fá, ekkj hvað
vinnslunnj yró,- auðvitað ednnig
að skipta upp á sama hátt,
Það segir sig sjálft að slíkur
myndaflokkur gæti aldrej orðið
verk eins manns. Þar yrðu
margir að leggja hönd að verki,
bæði kvikroyndagerðarmenn,
sérfræðingar um sjávarútveg
og sérfræðingar i gerð og notk-
un fræðslukvikmynda. Frum-
skilyrðj er auðvitað að gera sér
þessa fuilla grein fyriflfram,
hvemig myndin eigi að veröa og
hvaða hlutvenki henni sé ætilað
að þjóna. En sé það gert og séu
viðhöfð skynsamleg vinnubrögð
aö öðru leyti sé ég ekkert sem
mælir gegn þvT að við getum
gert fræðslu- og kynningar
myndir af þessu tagi Auðvitað
þarf fjármagn til, en hiluta af
því að minnsta kosti mætti fa
með því einfaida mótj að stilla
sig um gerð nokkurra „yfir-
borðsmynda" meðan á verkinu
stæði.
Ásgeir Long, kvikmyndatökumaöur aö vinnu í stúdíói.
Heilsurækiarstofa EDDU
Opið fyrir konur: Mánud., miðvikud., og
föstud. kl. 10—20.30 v
Opið fyrir karlmenn: Þriðjud. og fimmtud.
kl. 12—14 og 17—20.30 og laugard. 10—16.
Komið í reynslutíma yður að kostnaðarlausu
Skipholti 21, við Nóatún. — Sími 14535.