Vísir - 18.03.1972, Blaðsíða 6

6
Vísir. Laugardagur 18. marz 1972.
vísm
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
y Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 11660
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 11660
Ritstjóm: Siöumúla 14. Simi 11660 ( 5 línur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi inranlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Vinaþjóðir
Flestir Islendingar munu vera sammála um það,
að við eigum að hafa gott samstarf og samstöðu
með frændþjóðum okkar á Norðurlöndum. Raddir
heyrast við og við um það, að hin norræna samvinna
sé ekki eins mikil og af sé látið. Það komi fram
þegar hagsmunir rekist á, eins og t.d. i flugmál-
unum og fleiru. Þrátt fyrir það viljum við efla
norræna samvinnu og vináttuböndin við þessar
góðu frændþjóðir okkar, enda hefur ótal margt
áunnizt i norrænu samstarfi Islendingum til
hagsbóta.
Meirihluti islenzku þjóðarinnar vill lika þátttöku
okkar i vestrænu samstarfi. Við eigum samleið með
hinum vestrænu lýðræðisþjóðum á svo ótal mörgum
sviðum, menningarlegu og efnahagslegu og lifs-
skoðanir og viðhorf eru þeim skyldari en hinum,
sem fjær okkur eru. Þar með er ekki sagt, að við
eigum ekki að gera okkur far um að ástunda góð
samskipti við allar þjóðir, sem við þurfum eitthvað
að hafa saman við að sælda, hvort sem þær eru i
austri eða vestri og hvaða stjórnarfar og hagkerfi,
sem þær hafa.
Sé fullrar sanngirni gætt hafa Bandarikjamenn
reynzt okkur öllum þjóðum betur. Það er þvi mjög
óvænlegur áróður, sem viss öfl hér i landinu hafa
rekið og reka enn gegn þeirri þjóð. Menn eru oft æði
fljótir að gleyma þvi, sem þeim er vel gert, og svo
er stundum um þjóðir lika. Eru ekki margir búnir
að gleyma þvi núna, hve stórkostlegrar aðstoðar við
Islendingar nutum af Marshallhjálpinni? Á þetta
var minnt fyrir skömmu i ágætu erindi, sem Vil
hjálmur Þór, fyrrum utanrikisráðherra, flutti i
Rótaryklúbbi Reykjavikur i vetur og siðar var birt i
Morgunblaðinu. Hann gat þess að á árunum 1948-
1953 fengum við 36 milljónir og 650 þús. dollara, og
af þvi var beint gjafafé 30 milljónir
dollara. Fyrir þetta gátum við ráðizt. i
nauðsynlegar framkvæmdir, sem við að öðrum
kosti hefðum ekki haft tök á að gera. Og undir þessi
orð hans munu margir geta tekið, sem vilja hugsa
og lita i málin með sanngirni:
,,Mér þykir rétt að bera fram þá spurningu til
hvers og eins, sem hér er staddur, hvernig væri
umhorfs á Islandi i dag, ef stuðnings og skilnings
Bandarikjanna á þörfum okkar hefði ekki notið hér
á landi? Hver heilvita maður hlýtur að sjá glögg-
lega fyrir augum sér svar við þeirri spurningu”.
Og við þetta má bæta annarri spurningu: Hvernig
væri umhorfs i Vestur-Evrópu og viðar i dag, ef
aðstoðar Bandarikjanna hefði ekki notið, til þess að
reisa þessi lönd úr rústum eftir heimsstyrjöldina?
Björn Ólafsson sem var viðskiptamálaráðherra,
þegar Marshallaðstoðin kom til sögunnar sagði
þetta um hana: „Marshallaðstoðarinnar mun ætið
minnzt sem eins hins merkasta og stórkostlegasta
átaks, sem veraldarsagan getur um til að rétta við
og bæta efnahag hálfrar heimsálfu með framlögum
eins stórveldis.” Og vonandi rætast þau orð hans, að
íslendingar minnist Marshallaðstoðarinnar lengi
með þakklæti og allrar þeirrar vinsemdar, aðstoðar
og skilnings, sem Bandarikin hafa sýnt okkar þjóð.
Flugfélögunum bannað
að greiða lausnargjald?
Eftirlit með flugvélum miklu strangara eftir „skelfingardagana"
,,Það heföi lfklega veriö auö-
veldara aö sleppa út úr San
Quentin-fangelsinu en aö komast
um borö i bandariska fiugvél”, þá
daga, sem skelfingin var mest
vegna sprengjuhótananna.
Þannig lýsir timaritiö Times þvi
ástandi, sem skapaöist, eftir að
hinn ókunni skelfir flugfélaganna,
eöa kannski heill flokkur bófa tók
að ógna félögunum, sprengjur
fundust og ein flugvél sprakk
áöur en hún átti aö ieggja
af stað, hlaöin farþegum. Siöan
hafa komið til framkvæmda
strangar reglur og ráðstafanir
stjórnvalda til aö minnka hættuna
og gera ræningjum erfiðara um
vik. Jafnvel er talaö um að banna
flugfélögum aö greiða ræningjum
lausnargjald.
Fulltrúar 29 flugfélaga voru
kvaddir til Washington á fund
samgönguráðherrans Volpe.
Ráðherra sagðist hafa i athugun
að banna flugfélögum að greiða
lausnargjald. Slikt bann hefði það
gildi að það yrði auglýst, þannig,
aö hugsanlegir fíugvéla-
I ræningjar og fjárkúgarar
mundu vita, að hverju þeir
gengju fyrirfram. Reyndar má
búast viö, aö einhver „gerði til-
raun” og reyndi á, hvort stjórn-
völd og flugfélög stæðu við þetta
bann, og hvernig mundu menn
bregðast viö hótun ræningja með
fulla farþegaflugvél á sinu valdi?
Fyrir Volpe hlyti að vaka, ef af
þessu yrði að taka þá áhættu t að
ræninginn sprengdi flugvélina i
loft upp með manni og mús. Eftir
eitt slikt tilvik eða tvö mætti
kannski búast við, að færi að
draga úr áhuga þeirra, sem
langar til aö verða rikir með
þessum hætti. hver veit?
/,Flugmarskálkar"
betur komnir
á jörðu niðri.
Fyrst um sinn verður slikt bann
ekki sett, enda hefur skelfingin
liðið hjá i bili. Aðrar aðgerðir
hafa hins vegar verið fram-
kvæmdar.
Benjamin 0. Davis aðstoðar-
Þota flugfélagsins Trans World Airlines eftir sprenginguna á
flugvelli I Las Vegas.
Hafa ,/Vonað
það bezta".
Flugfélagamenn hafa jafnvel
sagt, að skelfingin hafi verið
„dulbúin blessun” og „fátt sé svo
með öllu illt....” Eftir þetta færu
flugfélögin að taka öryggismálin
fastari tökum, en i reynd hafa þau
oft látiö reka á reiðanum og
„vonað það bezta”. John Shaffer i
bandarisku flugmálastjórninni
segir, samkvæmt Time, að nú
verði markmiðið „hreinn”
farangur, „hreinn” póstur,
„hreinn” farmur og „hreinir”
farþegar, það er, að séð verði um
að hvergi leynist sprengja eða
annað vopn Þó segjast banda-
riskir flugmálastjórnendur ekki
munugripa til þeirra ströngu að-
gerða, sem sums staðar tiðkast i
Evrópu, svo sem að heimta nafn-
skirteini af öllum og heimila
likamsleit.
Málmleitartæki á
90 þús, og hundar
kosta meira.
Hins vegar stendur til að fjölga
mikið leitartækjum á flugvöllum,
hundum og starfsliði til
að leita i flugvélum og gæta
þeirra og vera viðbúið að rann-
saka farangur, þegar þurfa þykir.
Allt þetta kostar mikið fé. Tækin,
sem eru notuð til að finna, hvort
menn eru með málma á sér, kosta
til dæmis um 90 þúsund krónur
stykkið. Þau eru enn sem komið
er fremur sjaldgæf á flugvöllum,
og þarf eitt eða fleiri að vera við
hvern útgang, ef vel á að vera.
Þjálfaðir hundar eru dýrir, eins
og við þekkjum af okkar hass-
hundi, og munu þeir kosta tölu-
vert meira en hin vélrænu leitar-
tæki. Við þetta bætist svo kostn
aður flugfélaganna vegna
aukins starfsliðs.
Deilt um, hver
eigi að borga
brúsann.
Fyrst og fremst felst mikill
kostnaður i þeim töfum, sem yrðu
óhjákvæmilega vegna aukins
eftirlits. Flugfélögin segja, að
verulegur hluti af eftirlitinu sé
verkefni hins opinbera, lögreglu-
mál, og beri félögunum ekki aö
standa undir þeim kostnaði. Svo
að deilt er um, hver skuli borga
brúsann. Þingið mun væntanlega
koma til skjalanna. Til greina
kemur að taka til þess fé, sem
ætlað var til stækkunar flugvalla.
Flugvellir verða að setja upp
girðingar og flóöljós i auknum
llllllllllll
m
Umsjón:
Haukur Helgason
mæli, svo að unnt verði að gæta
flugvélanna betur.
Time bendir, á að öryggi á flug-
völlum muni þó alltaf fyrst og
fremst velta á árvekni starfs-
manna flugfélaganna sjálfra.
Þorri þjóðarinnar, sem ferðast
meira og minna með flugvélum,
mun vafalaust heimta, að fyrir-
byggt verði, að sams konar
skeldingarástand skapist og var
fyrir rúmri viku, þóttsumir segðu
þá „Ég fer yfirum, ef mér er það
ætlað.”
Hundar eru enn dýrari en
vélrænu leitartækin.
ráðherra hefur hvatt flugfélögin
til að taka upp þá aðferð að leyfa
starfsmanni aldrei að fara um
borð i flugvél, nema með honum
sé annar starfsmaður. Þótt
ekkert hafi sannazt i þvi efni,
þykir liklegt, aö starfsmenn hafi
komið sprengjum um borð i flug-
vélar, þar sem þær fundust
„skelfingardagana”. Væri þá
sennilegt, að þeim hafi verið
mútað til þess af glæpaflokknum.
Stjórnvöld telja, að flestir þeir
1300 lögreglumenn eða „flug-
marskálkar”, sem hafa verið i
bandariskum flugvélum að und-
anförnu til að koma i veg fyrir
flugvélarán, séu betur komnir á
jörðu niöri sem hluti af öryggis-
eftirliti þar.
Caravelleþotu á leið frá Róm til Milano var rænt af 50 húsmóður fyrir
skömmu. Vélinni var snúið til Miinchen, en þar var frúin gómuö.