Vísir - 14.06.1972, Blaðsíða 6

ó
VÍSIR. Miðvikudagur 14. júni 1972.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf. í
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson )
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson (
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson \
y Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson íf
Auglýsingastjóri: skúli G. Jóhannesson )
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611 I
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 86611 )
Ritstjórn: Sföumúla 14. Simi 86611 (5 linur) (
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 15.00 eintakiö.
Blaöaprent hf.
Enga skipulagða blindni
Það eru gömul og ný sannindi að ekki er allt sem )
sýnist. Framtiðin ber oft allt annað i skauti en \
menn ímynda sér. Þess vegna er jafnan gott að (
staðnæmast og hugsa ráð sitt, en ana ekki áfram i /
blindni, allra sizt i þeirri skipulögðu blindni, sem )
kölluð er áætlanagerð. )
Siðastliðinn áratug komu fslendingar sér uppl
myndarlegum flota sildveiðiskipa. Þegar sildin (
hvarf af miðunum hér við land, lentu menn i vanda /
við rekstur þessara nýju og dýru skipa. Úr þvi hefur)
ræzt furðanlega vel. En eftir situr tilfinningin fyrir \
þvi, að ný skip megi ekki vera einhæf, heldur nýtan- (
leg til margs konar veiða. (
Það kann að vera sniðugt að koma upp 49 skut-)
togurum á fjórum árum. En það verður gæfan.sem )i
sker úr um það, ekki áætlanagerðin um upp- ((
byggingu togaraflotans. Þetta sex milljarða króna /
happdrætti er ekki byggt á innsýn i framtiðina. (
Smiðum áætlunarinnarer ekki kunnugt um hvort )
fiskur verður i sjónum eftir einn áratug, svo mikil (
er tvisýnan i mengunarmálum. Þeim er heldur ekki (
kunnugt um, hvort þessi uppbygging leiðir til þess, (
að leggja verði öðrum veiðiskipum, sem þá hafa )
ekki enn borgað sig niður. Þeim er ennfremur ekki)
kunnugt um, hvort unnt verður að fá mannskap á (
allan flotann. (
Veiðiaðferðir eru sifellt að þróast og breytast. /
Flotvarpan hefur rutt sér til rúms á skömmum )
tima. Verksmiðjuskip hafa komið til sögunnar. Þá )
hafa verið gerðar árangursrikar tilraunir með (
spánýjar; veiðiaðferðir, svo sem að beita raf- (
bylgjum til að draga fiskinn að risastórum dælum, )
sem flytja fiskinn beint i fljótandi verksmiðjur. )
Spurningin er sú, hvort togararnir 49 geti nýtt á
hagkvæman hátt slikar nýjar veiðiaðferðir, eða (
hvort þeir verða allt i einu úreltir fyrir aldur fram. (
Jafnari uppbygging væri áhættuminni og ódýrari.)
Ein af sefjunum okkar er að tala um fullvinnslu )
sjávarafla eins og fiskiðnaðurinn eigi það sam-
merkt með öðrum iðnaði að auka verðmæti hrá- (
efnisins. Um það er aðeins að ræða i fáum tilvikum. )
Tilgangur fiskiðnaðarins er yfirleitt ekki að auka )
verðmætið, heldur að varðveita það, — að með- (
höndla fiskinn á þann hátt, að hann geymist. (
Þegar nýr fiskur er frystur, saltaður, eða hertur, er (
verið að tryggja geymsluþol hans. )
Bezti og verðmætasti fiskurinn er auðvitað nýr (
fiskur, óunninn fiskur. Hins vegar ér frystur fiskur (
i háu verði viða erlendis, þar sem landfræðileg lega (
veldur þvi að nýjan fisk er ekki hægt að fá ó- )
skemmdan. Á slikum stöðum væri nýr fiskur enn )
verðmeiri, ef unnt væri að koma honum þangað. ((
Við setjum dæmið ekki rétt upp, þegar við erum (
að áætla að fullvinna sjávaraflann. Þá hættir okkur (
til að gleyma öðrum leiðum, sem kunna að skila )
meiri verðmætum á ódýrari hátt. Tilraunir)
hafa þegar sýnt, að flutningur á ferskum is- (
fiskimeð flugvélum getur borgað sig. Hvers vegna (
hyggjum við ekki að þeim möguleika að skipu- (
leggja þotuflug með ferskan fisk beint til verð-)
mætustu markaðanna? Ef til vill væri upp- )
byggingin þar hagkvæmust. I þessu sem (
öðru er gott að ana ekki áfram eftir skipulögðum (
blindgötum. '
George Wallace, rfkisstjóri Alabama fékk um daginn heimsókn aö sjúkrabeöinu. George
McGovern leit til lians, og færði þessum keppinaut sínum að gjöf.bókina: „Jefferson forseti”.
„EKKI OF GÓÐUR STRÁKUR"
— McGovern vill Mansfield og Fulbright í ríkisstjórn sína
— og œtlar að skera stórlega niður útgjöld til landvarna
„Þú ert það argasta
kerlingarskass sem ég
hef hitt i þessari
kosningabaráttu.... ”
Hver segir svona
ljótt? — Jú, góði
drengurinn McGovern,
sem nú stefnir þöndum
seglum að forsetasæti i
Bandarikjunum.
McGovern var að fara
borga á milli að halda
kosningaræður i vor.
Hann varð seinn fyrir að
ná i eina þotuna, og var
hún látin biða eftir
honum i 15 minútur.
Loks þegar forseta-
kandidatinn komst um
borð, gekk hann
brosandi út að eyrum
milli sætanna og bað
fólkið sem beðið hafði,
innilega afsökunar.
Flestir tóku töfinni vel,
og jafnvel báðu fram-
bjóðendann vel að lifa.
Nema ein kona, nokkuð
við aldur. Hún tók engri
afsökunarbeiðni, heldur
hreytti út úr sér:
„Snáfaðu héðan út!”
„Og þá”, segir McGovern
sjálfurfrá, „hallaði ég mér niður
að henni og sagði heldur lágt: Þú
ert þaö argasta kerlingarskass
sem ég hef hitt i þessari kosn-
ingabaráttu”. Og hann sagði
þetta meö nokkrum virðuleika,
og bros á vör. „Og þá sagði hún að
ég gæti sjálfur veriö kerlingar-
skass og trunta. Og síðan skildum
við”.
Þegar blað eitt i Chicago komst
á snoðir um þessa sögu af
McGovern, hafði það samband
við frambjóðandann og spurði
hvort þetta væri rétt eftir haft. Já
auðvitað, sagði McGovern, og
hún gengur nú manna á milli til
að sanna fólki að þessi McGovern
,,sé ekki svo góður strákur að
hann geti ekki verið forseti.”
„Atkvæði Eugene’s og
herforingjar Kennedys
George McGovern fæddist i
bænum Avon i Dakota 1922. Faðir
hans var prestur þar um hrið, en
skömmu eftir fæðingu George,
fluttist fjölskyldan til heldur
stærri bæjar, Mitchell. Þar ólst
George McGovern upp, gekk á
skóla og háskóla, og varð kennari
i sagnfræði þar til hann, 31 árs að
aldri, sneri sér endanlega að
pólitikinni. Seinni árin eru það
þeir Kennedy-bærður, sem hvað
mest áhrif hafa haft á viðhorf
McGoverns. Hann kynntist
snemma Robert Kennedy, og
þegar John Kennedy stóð i
kosningabaráttu til forseta-
embættis áriö 1960, og McGovern
sjálfur var að bjóða sig fram sem
þingmann, barðist hann opinber-
lega fyrir Kennedy. Og þaö gerði
hann jafnvel þótt hann vissi um
hve vinsældir Kennedys voru tak-
markaðar í Suöur-Dakóta — enda
fór það svo, að hann náði ekki
sjálfur kosningu fyrir bragðið.
Seinna meir spjaraði McGovern
sig I kjördæmi sinu. Árið 1962 var
hann kosinn á þing með glæsi-
legum meirihluta atkvæða, fékk
58%. Siðan hefur hann haidið
sætinu örugglega.
mmmm
" Umsjón:
Gunnar Gunnarsson
Arftaki Kennedya?
Þegar Robert Kennedy var
myrtur, varð George McGovern
til þess að taka upp merki
Kennedyanna. Flestir
stjórnmálamenn i Bandarikjun-
um töldu, að notast ætti við
McGovern til að halda stefnu-
málum þeirra uppi á þingi, þar til
Edward Kennedy væri nægilega
sterkur til að fara fram. Það kom
þvi flestum á óvart, þegar þessi
fyrrum skjólstæðingur Kennedya
sigldi sjálfur fram i fremstu röð
demókrata. Framan af höföu ekki
margir mikla trú á pólitískum
hæfileikum. McGovern. Honum
lætur bezt að hafa sig ekki mikið i
frammi. Hann er hlédrægur yfir-
leitt, en það hefur hins vegar sýnt
sig, að undir látlausu, sléttu yfir-
bragði, býr dugnaðarforkur, sem
getur bitið frá sér, svo undan
sviður. Og hann græðir eflaust
mikið fylgi á því einu, hve vel
hann kemur fyrir, hve vel flestum
fellur við hann. Hann er alla tlð
kurteis. Jafnvel I Suöur-Dakóta,
þar sem flestir eru ihaldsamir
republikanar, sagði eiginkona
helzta keppinautar hans þar um
þingsæti: „Þegar mamma min
dó, þá fékkéggrein frá McGovern
þar sém hann lýsti sorg sinni yfir
fráfalli hennar. Allir sem hann
þekkir fá svona kort, og á
kosningadaginn, þá er það fjöld-
inn allur af fólki sem segir? Jæja,
það getur verið að ég sé ekki
sammála honum i pólitlk, en hann
mundi eftir henni mömmu”.
Og eflaust minnir McGovern
margan Amerikanann á
Kennedyana. Hann er og að
nokkru alinn upp i þeirra her-
búðum. Hann heldur á lofti þeirra
„viðsýnu frjálslyndisstefnu”,
sem svo hefur verið kölluð, jafn-
framt þvi sem hann stendur
óhagganlegur sem andstæðingur
Vietnamstriðsins. Og slik afstaða
gefur honum eflaust slatta af
atkvæðum i bakhöndina, þvi
striðsrekstur Bandarikjanna
austur þar er ekki par vinsæll
núorðið.
Eugene McCarty er þó sá
bandariskur stjórnmálamaður,
sem innilegast hatar McGovern.
Og það er ekki beinlinis fyrir
„vinstri stefnu” McGoverns
heldur fyrir það, að hann segir að
McGovern hafi stolið öllum
stefnumálum sinum „McGovern
berst með minum liðsstyrk og
hefur herforingja Kennedys”.
Stuðningur svertingja
vis
Afturhaldsmönnum i Suður-
rikjunum finnst óefað framboð
McGoverns hið versta reiðarslag
sem yfir gat dunið. Og það sem
enn verra er. McGovern hefur
gert sitthvað til að brjóta niður
hina hefðbundnu flokksmúra i
Bandarikjunum. Allt i einu blasir
það við, að ungt fólk.-svertingjar,
kvenfólk — alls konar fólk ætlar
að kjósa hann þvert á flokksbönd
eða ættarbönd.
Raunar er McGovern þannig
persónuleiki, að aldrei myndast
um hann neinn æsingur. Hann
mun aldrei fá heila þjóð til að
fylgja sér af einhverri hrifningu.
Hann þarf vissulega á þvi gamla
flokkakerfi að halda til að skipu-
leggja liðsstyrk sinn, kosninga-
baráttu og verða s£r úti um lag-
marksfjölda af atkvæðum. Hins
vegar er McGovern nægilega
markviss og harður i horn að taka
i kappræðum — s.s. i fjölmiðlum,
að hann heillar þá sem áður hafa
verið óákveðnir. Og þá sem verst
eru settir i þjóðfélaginu er hann
öruggur með. Hann hafði nefni-
lega vit á þvl að birgja sig upp i
kosningabaráttuna með nýja vel-
ferðaráætlun upp á vasann, hann
ætlar að skera stórlega niöur
útgjöld til landvarna — og hann
vill fá menn eins og Fulbrighti
Church og Mike Mansfield i rikis-
stjórn sina.