Vísir - 14.06.1972, Blaðsíða 4

4
VÍSIR. Miðvikudagur 14. júni 1972.
um Evrópu og
Efnahagsbandaiagið
og skatta húsmœðra
Þeir atburðir eru nú að ger-
ast i Evrópu, sem gætu átt eftir
að skipta miklu um framtið álf-
unnar ng raunar alls heimsins
en reynslan sýnir, að um sögu-
legt mikilvægi atburða verður
nær aldrei sagt fyrr en þeir eru
orðnir sögulegir í tímanum. Er
hér átt við þróun Efnahags-
bandalags Evrópu og fyrirhug-
aða stækkun þess.
Hugmyndirnar Um samein-
ingu Evrópu eru gamlar, Róm-
verjar hugðust bæta sem mestu
af álfunni við Miðjarðarhafs-
veldi sitt og komust býsna langt.
Á siðari öldum er minnisstætt
örlagarikt bröltiö i Napoleon og
Hitler. Milli þessara timabila
var uppi ótölulegur fjöldi kónga
og keisara, sem vel gátu hugsaö
sér að ráða yfir sem mestu af
Evrópu. Stórevrópu draum-
unum hefur yfirleitt fylgt mikið
blóðbað og hvers kyns hörm-
ungar, enda er þar að finna upp-
hafið að flestum stórstyrjöldum
mannkynssögunnar. tbúar
Evrópu hafa löngum haft
áhyggjur af allri þessari óáran,
en hugmyndir um friðsamlega
samvinnu þjóðanna hafa yfir-
leitl ekki náð fram að ganga.
Siðar heimsstyrjöldin breytti
ýmsu i þessum efnum, Evrópa
var ekki lengur sú forystusveit
sem verið hafði um aldir. Arið
1940 kom upp sú hugmynd, að
fallandi h'rakkland og bjargar-
litið Bretland gerðusl sam-
bandsriki til að geta haldið
áfram baráttunni gegn
nazistum. Hugmyndin var of
snöggsoðin og atburðarrásin ol'
hröð til þess aða af þessu gæti
orðið. Eftir lok styrjaldarinnar
var þráðurinn tekinn upp á ný
og nú á breiðari grundvelli.
Stofna skyldi sambandsriki
Evrópu og mynda sameinaðan
Evrópuher. Enn var margt i
veginum, meðal annars bitrar
minningar styrjaldaráranna.
Þá var i'arið að hugsa til sam-
vinnu á efnahagssviðinu sér-
staklega. Eyrst var það kola-
kola- og stálsambandið og siðan
var efnahagsb.lag sex Evrópu-
rikja stofnað. Hugmyndin um
sambandsriki var lögð á hill-
una, enda skiptar skoðanir um
málið en þvi ákveðnar var unnið
að æ nánari samvinnu i efna-
hagsmálum.
Þessi samvinna hefur gengið
svo vel, að margar þjóðir hafa
lengi haft áhuga á aðild að
Efnahagsbandalagi Evrópu eða
nánum viðskiptatengslum við
það. Bretar, Irar, Danir, og
Norðmenn hafa sótt um beina
aðild. Þátttaka Breta getur
orðið bandalaginu til mikillar
styrktar og leiðir til þess að um
raunverulegt Evrópubandalag
verður aö ræöa meö þátttöku
allra fyrri stórveldanna. Þar
meö ætti reisn gömlu Evrópu og
eðlilegt áhrifavald hennar að
vera tryggt, en vonandi verða
þau áhrif notuð á hóflegri máta
en oft var gert áöur. Heims-
menningin með öllum sinum
kostum og göllum, eða sú menn-
ing, sem mannkynið er alltaf að
reyna að likja eftir, er upprunn-
in og fóstruð i Evrópu. Ekki
getur það orðið heiminum til
góðs að vaggan og fóstran koðni
niður i aumingjaskap og þrótt-
leysi. Ekki er það heldur gott,
að Bandarikjamenn séu einir og
óstuddir i fylkingarbrjósti hins
vestræna heims. Evrópa hefur
þvi vissulega miklu hlutverki að
gegna og þátttaka Breta i Efna-
hagsbanda eflir mjög Evrópu-
hugsjónina og bætir þriðja
fætinum undir stólinn og gæti
orðið valtur með Frakka og
Þjóðverja eina við stjórnvölinn i
brúnni.
Undirritaður hefur ekki sama
áhuga á, að Norðurlöndin gerist
beinir þátttakendur að banda-
laginu, þótt sjálfsagt sé að þau
geri við það viðskiptasamninga.
Ef Norðurlöndin öll ætluðu að
gerast aðilar mundi það auð-
vitað styrkja bandalagið tölu-
vert, en ekki munar verulega
um tvær smáþjóðir eins og Dani
og Norðmenn. Hætt er hins
vegar við, að gerist þeir þátt-
takendur, þa hafi það einhver
lamandi ahrif á norræna sam-
vinnu, hvað sem menn annars
kunna að segja nú. Norræn
samvinna er að visu ekki alltaf
mikils virði, en hun er þó ekki
einskis virði. Norðurlöndin ættu
hins vegar að geta spjarað sig
dável við hliðina á Efnahags-
bandalaginu. Hitt sýnist aftur á
móti miklu mikilvægarar, ef
hægt yrði að stuðla að skaplegra
stjórnarfari á Spáni og i
Portúgal, og sameina siðan
þessi lönd Efnahagsbanda-
laginu. Bandalagið ætti vel að
hafa efni á að bæta úr fátæktinni
J.B. PÉTURSSON SF.
ÆGISGÖTU 4 - 7 * 13125,13126
i Portúgal ekki siður en á Suður-
Italiu og stuðla þannig að meira
jafnræði innan álfunnar.
Sameinuð Vestur-E vrópa,
ásamt rikjum i Suöur-
Evrópu, verður strax efnahags-
legt og menningarlegt heims-
veldi, sem lengi hefur skort til
að ná jafnvægi milli austurs og
vesturs. tslendingai skiptir afar
miklu máli aö ná eins konar
EFTA samningum við það, en
þá ætti samskiptum okkar við
hina nýju Evrópu jafnframt að
vera borgið.
Allar umræðurnar um skatta-
málin hafa leitt berlega i ljós,
hve þessi mál eru flókin og
hvernig grandskoða þarf allar
breytingar áður en til fram-
kvæmda kemur. Flestir munu
vera sammála um, að rækileg
endurskoðun skattamálanna sé
nauðsynleg og ýmsar grund-
vallarákvarðanir þurfi að taka
þar að lútandi. Staðgreiðslu-
kerfi skatta er eitt stærsta atriði
skattamálanna, sem flestir telja
stærsta atriði skattamálanna,
sem flestir telja horfa til bóta,
en mun þvi miður vera nokkuð
erfitt i framkvæmd.
Skattamál hjóna er annað
stórt mál, sem endurskoða þarf.
Núverandi kerfi hallar mjög á
húsmæður, sem ekki vinna úti,
svo að óviðunandi má telja til
lengdar, og einstök dæmi þess
geta verið beinlinis fáranleg,
einsog þegar konur eru tekju-
hærri en eiginmenn þeirra og
mega draga helming frá skatti.
Furðulegt er að reglan skuli
ekki að minnsta kosti hafa verið
látin ná aðeins til tekjulægri að-
ilans, hvort sem það var nú
heldur karlinn eða konan.
Gylfi Þ. Gislason hefur bent á,
að likleg framtiðarskipan þess-
ara mála verði sú að gera allar
konur að sjálfsæðum skattþegn-
um, einnig þær sem eingöngu
vinna á heimilum sinum. Yrði
þeim þá áætlaðar ákveðnar
tekjur, en þó aldrei hærri en
helmingur af tekjum manna
sinna. A þessu máli eru að visu
margar hliðar, sem þurfa
gaumgæfilegrar athugunar við,
áður er ákvarðanir verða tekn-
ar, en likur benda til jákvæðrar
niðurstöðu. önnur tilhögun sýn
istreyndar til lengdar ósamboð-
in stöðu konunnar sem sjálf-
stæðum þegni i þjóðfélaginu, og
breytingarinnar er enn meiri
þörf en áður, þegar háværir
hópar hafa þegar háværir hópar
hafa þá iðju helzta að litilsvirða
störf húsmóðurinnar. Eins og
það sé eitthvað merkilegra að
vinna á skrifstofu eöa afgreiða i
búð heldur en að sinna eigin
heimili. Fæst okkar eru hvort
eð er að leysa heimsvanda-
málin með störfum sinum, en
vel unnin störf eru alltaf til
sóma, hvar sem þau eru unnin.
Kjósi húsmæður hins vegar að
vinna utan heimilis hálfan eða
allan daginn er mikils virði, að
þær geti fengið störf við sitt
hæfi. Með aukinni menntun
munu konur hazla sér völl á æ
fleiri sviðum atvinnulifsins, en
ekki hentar öllum, sem ekki
hafa sérþjálfun að vinna i fisk-
iðnaöi. Nýrra atvinnugreina er
þvi þörf og eitt hið vænlegasta i
þvi sambandi er sennilega sam
setning rafeindatækja. Almenn
mentun er það góð hér á landi og
islenzkar húsmæður svo vanar
hvers konar áhöldum og tækj-
um, að þær mundu fljótlega
komast upp á lag með að vinna
flókna vinnu á þessu sviði. Vel
mætti skipta deginum i tvær
vaktir og starfið yrði hreinlegt
og vonandi ábatasamt.
En hvort sem konur vinna á
heimilum sinum eða á öðrum
vinnustöðum verða þær sem
fyrst að njóta allra launa sinna
og bera ábyrgð á sköttum i sam-
ræmi við það. önnur skipan
mála getur varla lengur
gengið. Úti i löndum láta konur
áfram niðurlægja sig með þvi að
vera ,,Frú Jón Jónsson,, en
dætradætur Hallveigar Fróða-
dóttur þurfa ekki að láta bjóða
sér neitt slikt.
Valdimar Kristinsson
Liz Taylor
tókst enn einu sinni að æsa Richard sinn Burton
svo illþyrmilega upp fyrir fáeinum dögum, að
bölvandi þeytti hann simtólinu á hana. En þá
hafði frúin lika hringt á tiu minútna fresti heilan
eftirmiðdag. Þann eftirmiðdag var Burton i
kvikmyndaverinu að leika i rúmfatasenu með
Natalie Delon (fyrrum eiginkonu Alain Delon).
Victor Borge
sá danski tónlistarhöfundur hefur fengið frestað
frumsýningu á nýjasta söngleik sinum, sem
frumsýna átti i New York 4. júli næstkomandi,
en heiti leiksins er „Amerikani i Paris”.Borge
fannst æfingum ekki hafa miðað nógu vel áfram
og fékk þvi sýningum frestað.
Marty Feldman
gamanleikarinn með undarlega augnaráðið,
hefur nú staðfest það sem marga hefur lengi
grunað. Hann sagði nýlega á fundi með blaða-
mönnum: — Ég er brjálaður.... já,
snarbrjálaður!!
Ringo Starr
hélt fyrir fáeinum dögum til New York til fund
ar við félaga sina tvo úr Beatles, þá John Lennon
og George Harrison.Þar i borg ætla þeir þrir að
slá upp „toppfundi” með framkvæmdastjóra
Apple, plötuútgáfu þeirra og verður fundarefnið
framtið fyrirtækisins og hugsanlegt samstarf
Beatles-triósins. Paul McCartney mætir skiljan
lega ekki til fundarins, þó að sættir hafi náðst á
milli hans og hinna þriggja. Paul hefur snúið
baki við Apple og gert sjö ára samning við
Association Televison varðandi útgáfu hljóm-
listar WINGS á plötum.
Hitchcock
upplýsti gesti Cannes-kvikmyndahátiðarinnar
siðustu um það, hver væri uppskriftin að virki-
lega góðri kvikmynd: — Maður fær sér slatta af
ró og næði, lemur saman nokkrum hugmyndum
þannig að út fáist viðunandi munstur — og þá
hefur þú kvikmynd — og hana góða.
Fellini
mætti ekki til Dannes-hátiðarinnar, en mynd
hans „Roma” hleypti upp nokkrum kvenmönn-
um, sem efndu til mótmælaaðgerða. Á
auglýsingaspjald frá myndinni hafði Fellini
nefnilega komið haganlega fyrir mynd af
fagurri stúlku með þrjú brjóst. Þrjár rauðsokk-
ur sóðuðu spjaldið út með rauðri málningu, af-
klæddust þvi næst og máluðu sig rauðar — áður
en lögreglunni hafði gefist ráðrúm til að fjar-
læga þær af hátiðarsvæðinu.
John Huston
átti heiðurinn af þeirri kvikmynd, sem mest um-
talið vakti á kvikmyndahátiðinni i Cannes,
myndinni „Fat City”,sem fjallar að mestu um
boxara og boxhringinn. Ekki að undra, þó að
Huston hafi lag á að gera góða mynd úr þeim
efnivið: hann hefur sjálfur barist hetjulega i
boxhringnum.
Joe Frazier
fyrrum heimsmeistari i boxi og barsmiðum, hef-
ur fengið sér nýjan hring. Kannski ekki merkileg
tiðindi, nema þá vegna þess, að verð hans var
ein milljón og átta hundruð þúsund krónur isl.
Raunar ekki svo mikið, þegar haft er i huga, að
dýrasti eðalsteinn veraldar kostar sem næst 960
milljónir isienzkra króna. Það er „Stjarnan frá
Sierra Leone”, steinn i eigu rikisins Sierra
Leone.
Jeanne Moreau
er tvimælalaust orðin vinsælasta leikkona
Frakklands. Eftir að myndin „Kæra Louise”
var horfin af hvita tjaldinu eftir frumsýninguna i
Cannes var leikkonan klöppuð upp og það leið
liðlega hálftimi þar til áhorfendur höfðu lokið
sér af við að klappa henni verðskuldan lof i lófa.
Nina van Pallandt
danska söngkonan hefur komið vel undir sig fót-
unum á söngbrautinni eftir að allra augu höfðu
beinzt að henni eftir þátt hennar i Howard Huges
málinu.Hún hefur nú tilkynnt, að hún sé tekin til
við að rita bók um allt tilstandið og aðdragand-
ann að þvi máli frá hennar bæjardyrum séð. Þá
er Nina einnig tekin til við að leika aðalkvenper-
sónuna i Raymond Chandlersmynd, „Langa
kveðjustundin”. Aðal karlhlutverkið er i hönd-
um Eliiot Gould.
Khalagf
ríkjandi sheik i Khouzistan (héraði i Persiu) er
karl, sem við megum til með að kynna fyrir
lesendum. Hann á nefnilega 29 eiginkonur, sem
hann á hverjum degi úthlutar fáeinum pening-
um fyrir mat og fatnaði. Börn hans eru 81 tals-
ins, en það elsta er 65 ára gamalt og það yngsta
aðeins 3ja ára. Sjálfur er sheikinn 90 ára — og
hinn sprækasti.