Vísir - 12.07.1972, Síða 7

Yisir. Miövikudagur 12. júlí 1972
7
Umsjón:
Svanlaug Baldursdóttir
V; ff
Atta óra gamalt segir barnið:
ÉG GET EKKI TEIKNAÐ
— Spjallað við erlenda og innlenda þátttakendur á þingi myndlistarkennara
Ætli kapphlaupið við
tímann sé ekki mesta
vandamál nútima-
manneskjunnar? Þessari
þenkingu var hiklaust
svarað játandi af einum
úr hópi myndlistar-
kennara á Norðurlöndum,
sem hafa setið norrænt
þing myndlistarkennara
hér á landi undanfarna
daga.
Lífsgæðakapphlaupiö
— Fólk nú á dögum hefur ekki
tima fyrir annað en lifsgæða-
kapphlaupið. Faðir og móðir
hafa ekki tima fyrir börn sin,
t.d. að fara með þau i göngu-
ferð. 1 skólanum er vandamálið
það sama fyrir kennarann.
Kennarinn hefur ekki nægan
tima fyrir nemendurna. Þetta
segir finnskur þátttakandi á
þinginu.
Myndlistarkennarar hafa rætt
þetta og fjölda annarra vanda-
mála, sem blasa við þeim i
kennslunni, á ráðstefnunni
Einnig hafa þeir miðlað af
reynslu sinni. Fulltrúar frá
hverju Norðurlandanna um sig
hafa með erindium lýst þeim
aöferðum, sem þeir nota i sinu
landi.
Eftir þingið munu þeir fara
heim reynslunni rikari og reyna
að framkvæma það, sem andinn
innblæs þeim i kennslunni.
Áhugi á sjónmennt hefur farið
ört vaxandi á undanförnum
árum um heim allan. Umræða
um áhrif sjónmenntar og gildi
hennar i skólum og lifi fólks fer
vaxandi. Leiðirnar til að opna
þetta svið fyrir börnum jafnt
sem fullorðnum eru margar.
Allir hjóta að vera sammála
um mikilvægi þess, að grund-
völlurinn sé lagður snemma. Og
þá erum við aftur komin að
börnunum og skólunum. og
starfinu þar. Einnig að þeim
vandamáium, sem kennararnir
sjálfir striða við • ..
Blaðamenn hittu nokkra
þátttakendurna á norræna
þinginu.
Hér eru nokkrar raddir
þaðan: — Nei, það var ekki
gerð nein samantekt i lok ráð-
stefnunnar. Hver og einn þátt-
takandi verður að draga sinar
eigin ályktanir og segja siðan
frá eigin reynslu og reyna að
skapa eitthvað nýtt á grundvelli
hennar eins og við erum að
reyna að fá nemendur okkar til.
Myndlist kynnt á stofnun fyrir blind börn i Stokkholmi. Með næmum höndunum upplifir þessi litla stúlka
einstaka hluta höggmyndarinnar.
Sænsk rödd: — Ég starfa við
kennaraháskóla. Starfið þar
byggistá alþjóölegri samvinnu.
Ég hef fundið á Islandi gamla
menningu, sem við höfum misst
sjónir á i Sviþjóð. Við höfum
verzlunarmenningu i Sviþjóð.
Nú getum við kannski horfið á
vit hinnar fornu menningar. En
við megum ekki gleyma þvi sem
gerist i heiminum, kjarnorku-
sprengjunni, og ekki heldur
islandi og norrænni samvinnu.
Úr sænsku kennslubókinni „Mynd og umhverfi”. i texta segir.
Hvað getum við gert annaö en þaö sem litli drengurinn á
myndinni gerir, að afla sér upplýsinga um hinn óhugnanlega
raunveruleika Jú, viögetum miðlaö þekkingu okkar í myndir og
orð og látið aðra fá hlutdeild i henni. Skólinn getur gefið okkur
tækifæri til að vinna fyrir bættum heimi.
Hópvinna
Finnsk rödd segir frá
nýjungum i sinu heimalandi. —
Við höfum ástundað samruna
teiknikennslunnar og annarra
námsgreina. Dæmi: Hópvinna
kennaranna og nemenda. Allur
skólinn vinnur að einu ákveðnu
verkefni i einu. Það er t.d.
öryggi einstaklingsins. Fjallað
um það með kvikmynda-
syningum, sem sýna
margvislegar hliðar. Börnin
teikna það sem þeim dettur i
hug i sambandi við málið, það
er rætt um það einnig. öryggi
einstaklingsins er hægt að fjalla
um,allt frá þvi, að heimsvanda-
málin eru tekin út frá þessum
sjónarhóli, að fjölskylduvanda-
málum, sem eru tekin til
umræðu á sama hátt.
Margar raddir: Hvernig er
hægt að gera umhverfið betra
fyrir börn og fullorðnar mann-
eskjur. Persónan innan
stofnunarinnar, er hún ekki
brotin niður? Á það sér stað i
sjúkrahúsum? Á það sér stað i
venjulegum skólum? Er
einstaklingnum ekki markaður
bás frá byrjun i þjóðfélaginu
sem hann er sendur til eftir
skólagönguna?
Hödd Georg Englund: Flestar
myndir i barnabókum eru
gerðaraf fullorðnu fólki. Þessar
myndir hæfa ekki börnunum.
Barnið sér myndir sem þessar
á hverjum degi og kennararnir
reyna á hverjum degi að vinna
gegn þeim. Átta ára gamalt
segir barnið, sem hefur alltaf
haft myndir hinna fullorðnu
fyrir augunum — ég get ekki
teiknað. Þetta er vandamál,
sem margir myndlistar-
kennarar hugsa um. Barnið á að
finna sjálft sig i myndsköpun-
inni en ekki á myndinni i
bókinni. Hættan liggur i þvi, að
við erum gjörn á að visa til
bókanna. Og hver eru áhrif
myndanna á okkur? Við verðum
að taka þær til endurskoðunar
og ræða um þær frá öllum
hliðum. Kemur t.d. jafnrétti
kynjanna eða misretti fram i
þeim? Það er þessi gagnrýni,
sem er aðalatriðið hjá okkur i
Sviþjóð. Norrænu röddunum
fækkar smám saman. Það á að
fara i hópferð til Landmanna-
lauga.
Þegar gestunum hefur verið
gerð skil snúum við okkur að
gestgjöfunum, islenzku mynd-
listarkennurunum. Fyrir
svörum veröur fyrst Ingiberg
Magnússon — Almennt er
ástand teiknikennslunnar hér
ekki nógu gott. Teiknikennsla
i skólum byrjar ekki fyrr en við
lOára aldurinn, siðan hættir hún
þegar nemendurnir eru komnir
yfir unglingastigið, viö 14-15 ára
aldúrinn Siðan er ákaflega
mismunandi hvort unglingarnir
njóta nyndlistarfræðslu. Hún er
ekki til staðar i 3-4 bekk gagn-
fræðaskóla og ekki heldur i
landsprófi og ekki i mennta-
skólunum.
Barnaskólakennsla
i menntaskóla
Það á vist að koma á mynd-
listarkennslu við Mennta-
skólann við Tjörnina núna. En
er það æskilegt meðan ekki er
búið að brúa bilið sem verður i
gagnfræðaskólunum?
Það er mjög óæskilegt að hafa
þetta millibil. Það veldur þvi, að
erfitt verður fyrir nemendurna
að byrja aftur i mennta-
skólunum. Þetta fólk hefurekki
undirstöðuna, og þegar grund-
völlinn vantar verður þetta
bara hálfgerð barnaskóla-
kennsla, sem fer fram i
menntaskólunum.
Teiknikennslan á að byrja
strax þegar börn koma inn i
skólana, sex ára gömul. Siðan á
að halda henni óslitiö upp i
gegnum skólastigin, allt til loka
menntaskólanámsins.
Nú er starfandi mynd-
iðanefnd, sem mun leggja ráð-
in á um nýskipaðan mynd-
iistarfræðslunnar. 1 Noregi og
Danmörku er myndlistar-
kennslan tengd saman við hina
svokölluðu „handavinnu-
kennslu” og má búast við að sú
verði raunin hjá okkur. En við
verður að vera á verði og gæta
þess að með samtengingunni
minnki ekki sá kennslutima-
fjöldi, sem þessari námsgrein
er nú ætlaður. Núna eru á hvoru
sviðinu um sig tveir timur á
viku i teikningu og tveir timar i
handavinnu.
i lokin lýsa Ingiberg og Sig-
riður Björnsdóttir i stórum
dráttum þvi sem helzt einkennir
myndlistarkennsluna á hinum
Norðurlöndunum.
Hræddir vid
valfrelsiö
—Danirsem aðrar þjóðir hafa
uppeldismarkmiðið helzt i
huga, auk þess sem þeir leggja
mikla áherzlu á hina frjálsu
sköpun.
Sviar beina athyglinni meira
að umhverfinu, að þeim
áhrifum, sem það hefur á
barnið. Umhverfið beri að taka
inn i myndlistarfræðsluna.
Einnig beri að taka það til
greina, að það umhverfi, sem
hefur áhrif á okkur er
skapað af fólki, þannig að við
getum aftur haft áhrif á um-
hverfið með þvi að horfa á það
gagnrýnisaugum.
Finnar kynntu hér mynd-
listarfræðslu, sem byggist á
myndlist, sem er unnin eftir
tónlist. Þar sem tónlistin leysir
úr læðingi sköpunarhæfileikana.
Norðmenn er á „formings”
linunni, sem er samsteypa úr
teikningu, handavinnu, vefjar-
fræði og myndiðargreinum og
hefur semeiginlega kjarna, sem
einstakar greinar greinast út
frá. í Noregi er rikjandi talsvert
valfrelsi. Nemandinn getur
valið sér hvaða grein sem er
innan þessarar linu. Og kennar-
arnir eru ofurlitið hræddir við
þetta valfrelsi, þar sem það geti
leitt nemandann um of inn, á
sérhæfnislinuna.
I lokin má segja frá þvi að i
viðtölum við -hina erlendu þátt-
takendur sem hina islenzku,
mun það hafa mest vakið at-
hygli erlendu gestanna hin
sterku tengsl Islendinganna við
náttúruna og jafnframt hin
þjóðlega arfleifð, sem getur
birtzt á ýmsan hátt i myndlist
sem myndlistarfræðslu.