Vísir - 07.05.1973, Qupperneq 2

2
Vlsir. Mánudagur 7. mai 1973
vismsm:
TELJIÐ ÞÉR, AÐ VIÐ EIGUM
AÐ AUKA EÐA MINNKA RIKIS-
REKSTUR?
Arni M. Jónsson, lögfræðingur:
Almennt tel ég, að hann eigi aö
minnka og er frekar á móti hon-
um.
Gisli örn Lárusson, fulltriii: Ég
álit, að það eigi að minnka hann,
það vill alltof mikið fara til spillis.
Tryggvi Eiriksson, verzlunar-
maður: Ég tel að við eigum að
minnka rikisrekstur, hann er allt-
af óheilbrigðara fyrirkomulag
heldur en einkarekstur.
Stefán Magnússon, úrsmiöur: Ég
held, að þaö eigi að draga frekar
úr rikisrekstri fremur en hitt. Ég
er nú hlynntari einkaframtakinu
og tel, aö árangurinn sé tvimæla-
laust betri meö þvi.
Hreiðar Albertsson, bifreiöar-
stjóri: Mér finnst, að það megi
minnka hann, þetta er ekki nógu
vel rekiö og ekki veitt nógu góð
þjónusta.
Bjarni R. Jónsson, starfslaus
þessa stundina: Ég tel, að auka
eigi hann á sumum sviðum, eins
og til dæmis i lyfjaverzluninni og
oliunni. Annars held ég, að þetta
sé i nokkuð góðu lagi eins og það
er.
98. skoðanakönnun Vísis: Hvort viljið þér lóta auka eða minnka
ríkisrekstur fró því, sem nú er?
„Ríkið er oð gleypa okkur"
Niðurstöður úr skoðanakönnuninni urðu
þessar:
Auka..........32 eða 16%
Minnka.........67 eða 33%
Óákveðnir.......101 eða 51%
Ef aðeins eru taldir þeir, sem afstöðu
tóku, lítur taflan þannig út:
Auka............32%
Minnka..........68%
„Minnkum rikisbáknið,
sem ekki skilar nema litl-
um hluta þess, sem í það er
lagt. Því minna sem
rikið gerir þeim mun
betra."
„Ég er hundóánægður
með ríkisreksturinn eins og
hann er. Ef ég svara neit-
andi samkvæmt því, væri
ég þar með að gefa í skyn
að ég væri á móti ríkis-
rekstri almennt, sem er
ekki rétt. Svari ég hins veg-
ar játandi.að ég vildi auka
hann, væri ég að leggja
blessun mína yfir rikis-
reksturinn eíns og hann er.
Það vil ég heldur ekki."
„Aukum hann. Það þarf
að taka ofsagróðann af
þessum körlum." —
„Minnka eins og hægt er.
Ríkið er að gleypa okkur."
„Auka, t.d. þarf að yfir-
taka apótekin." —
„ Einstaklingurinn á að fá
aðspjara sig sjálfur eins og
fyrrum". — „Kröfur fólks
til rikisins eru orðnar
óhæfilegar. Þær þarf að
minnka."
„Við skulum þjóðnýta
þau félög, sem enga sam-
keppni hafa eins og trygg-
ingafélögin, olíufélögin,
jafnvel togarana." „Opin-
ber fyrirtæki eru fín fyrir
þá, sem þar lenda í þægi-
legum stöðum með þægi-
legt og áreynslulaust lif."
„Erekki gott að fá aukinn
rikisrekstur á sumum svið-
um til að auka á sam-
keppnina?"
Hvað er rikið? Ég, þú og allir
hinir. Eða eitthvað enn stærra og
skiljanlegra, — afl, sem einstak-
lingarnir geta hvorki skilið til
fulls né ráðið við, þó að allir legð-
ust á eitt. Hér er ekki ætlunin að
svara neinum svona spurningum
né kanna, hvers vegna sumir sjá
rikiö sem skrimsli, líklegt til að
gleypa þá með húð og hári, meö-
an aðrir þrifast hvergi betur en
við brjóst þeirra stofnana og
valdasviða, sem rikið getur af
sér.
Hins vegar var fróðlegt að
kanna, hver hugur þjóðarinnar er
til þeirrar tilhneigingar, aö rikið
láti ávallt meira og meira til sin
taka, ekki aðeins i atvinnulifinu,
heldur einnig i einkalifi manna.
Þvi var lögð hin almenn spurning
fyrir: Hvort viljiö þér láta auka
eöa minnka rikisrekstur frá þvi,
sem nú er?
Niðurstöðurnar eru sannarlega
lærdómsrikar fyrir þá rikisstjórn,
sem nú situr i landinu. Hún, eins
og flestar rikisstjórnir hefur ef-
laust mikinn áhuga á þvi að halda
almennum vinsældum eða öölast
þær, hafi hún ekki haft þær áður.
Niðurstaða könnunarinnar er
sem sagt i algjörri andstöðu við
þá tilhneigingu og stefnu rikis-
stjórnarinnar að auka hlutdeild
rikisins i þjóðarbúinu. Niður-
stöðurnar eru svo ótviræðar, að
þær er engan veginn hægt að
draga i efa. Aðeins 16% þjóðar-
innar reyndust vera þvi fylgjandi
að rikisreksturinn yrði aukinn frá
þvi sem nú er. í nokkrum tilfell-
um nefndi þessi hópur hin
klassisku dæmi, sem hafa verið
notuð i umræðum um þessi mál i
ár eða áratugi. Engin samkeppni
hvorki hjá tryggingarfélögum né
oliufélögum.
Þriðjungur þjóðarinnar vildi
minnka rikisreksturinn frá þvi
sem nú er, en rúmlega helmingur
þjóðarinnar fyllti þann hóp, sem
var óákveðinn, taldi ástandið
vera gott eins og það er og einnig
jafnvel þeir, sem voru óánægðir
með rikisreksturinn eins og hann
er nú i framkvæmd, þó að þeir
hinir sömu hafi verið fylgjandi
rikisrekstri. Ekki reyndust tök á
þvi að draga skil á milli þessarra
hópa innbyrðis, þannig að lita
verður svo á, að tæpur helmingur
hafi verið ánægður með ástandið
eins og það er eða hafði ekki skoð-
un á málinu.
Ef þessum siðastnefnda hópi er
sleppt i útreikningum kemur
fram, að aðeins 32% af þeim, sem
hafa skoðun eða vilja breytingu á
núverandi ástandi vilja láta auka
rikisreksturinn, meðan 68% vill
láta minnka hann.
Ekki er hægt að segja, að nein
sérstaklega óvænt úrslit hafi orð-
ið i könnuninni. Helzt væri
kannski það atriði, að karlmenn
utan höfuðborgarsvæðisins
reyndust vera ákveðnastir i þvi
að vilja minnkun rikisrekstrar.
Litill munur reyndist almennt
vera á afstöðu manna eftir búsetu
á landinu að öðru leyti. Það kom
hins vegar hreint ekki á óvart, að
konur skyldu vera mun fleiri en
karlar i hópi óákveðinna. Þetta er
svo ósköp „ókvenleg” spurning.
—VJ
Neftóbak er skoriö i rlkisfyrirtæki, einokunarfyrirtækinu Tóbakseinka
sölunni. Þeir eru efiaust margir.sem ekki gætu látiö sér detta Ihug, aö
hægt væri aö hafa annan hátt á sölu eitursins.
ENGAR
„Grein sem öryrki skrifar I
dagblaöiö Visi 7. april siöastliöinn
Snœri og hnífar
gera ekki menn
vitlausa, eins og vín
H. Kr. skrifar:
„1 Visi 12. april stendur þetta:
„Kristin hringdi: Þaö er nú
meira veðrið, sem gert hefur
verið út af þeirri hugmynd að vin-
veitingar yrðu hafðar á boðstóln-
um á Kjarvalsstööum. Mér þykir
hreint orðiö nóg um vantraust
kvenna á meðferö tslendinga á
vini.
Það má ekki halda þjóðhátið af
ótta við að þjóðin neyti vins i
skammarlegu óhófi. Það má ekki
veita þá sjálfsögðu þjónustu aö
fólk geti pantað sér rauðvin með
málsveröi á matsölustað....
Manni kemur i hug, hvort ekki
kæmi til greina að banna sölu á
vasahnifum og snæri. Menn hafa
farið sér að voða meö hnifum og
stytt sér aldur með snæri”.
Vantraust kvenna á meðferð
tslendinga á vini, eins og það er
oröað þarna i Visi, er ekki til-
efnislaust, en vitanlega er það
vantraust á mönnum en ekki
meöferð.
Um snæri og hnifa er það aö
segja — þó aö þaö megi nota til
voðaverka rétt eins og hægt væri
með hendur og fætur, hafa þau
það ekki i eöli sinu að gera neinn
vitlausan. Afengiö hefur þá sér-
stöðu að breyta persónuleikan-
um. Menn breytast viö neyzlu
þess. Þvi eru samkvæmi ölvaöra
manna öðruvisi en algáðra. Þvi
eiga vímuvaldar ekki við á vinnu-
stöðum, né i musteri fegurðar og
snilldar.
Kristin talar i lok bréfs sins um
konur „brennimerktar af vin-
hatri.” — Ætlast hún til þess að
gott fólk elski það, sem mestu
böli og ógæfu veldur með
þjóðinni? Og finnst henni það
brennimerki á manni að hata það
eitur, sem er mestur slysavaldur
i landinu og sviptir stöðugt sak-
laus börn þvi, sem er grundvöllur
gæfu og sóma? — Hvers konar
manneskja er þessi Kristin?”
FÚLGUR
kom mér svo sannarlega á óvart.
Ég, sem þetta skrifa á heima i
Hátúni 10, kom hingað án
nokkurra efna eftir langa sjúkra-
húsvist og var hér tekið á móti
mér með þeim ágætum, að lengi
má rekja minni til. Ég var
ókunnugur öllu hér, þurfti þvi
margs viö en alltaf var hjálpin
góð og greið hjá þeim ágætis-
menneskjum sem hér ráöa
húsum og kann ég þeim minar
beztu þakkir fyrir allt, sem þær
hafa fyrir mig gert, og eiga eftir
að gera.
Greinarhöfundur getur þess, að
fólk sem hér fær húsnæði þurfi að
leggja fram fúlgur fjár, og er þaö
gagnstætt minni reynslu — á slikt
„Aðlaðandi"
Kjartan i Hveragerði hringdi:
„Hvernig er það með alla
þjónustu og greiðvikni á bila-
sýningunni? Ég var á sýningunni
i fyrradag og bað um bila-
bæklinga hjá einu umboðinu. Ca.
tvitug stúlka afgreiddi
bæklingana. Fullorðinn maður
bað um bæklingana á undan mér
og fékk hann einn bækling að
hverju tagi.
Ég er sextán ára, og bað um
sömu bæklingana. — Nei, það gat
ég ekki fengið, vegna þess að ég
kaupi enga bila og hengi
FJÁR
var ekki minnzt við mig og lit ég
svo til, að litið sé um efnað fólk
hér i Hátúni 10, annars tel ég ef
öryrki á peninga, aö honum sé i
sjálfsvald sett að öllu leyti vilji
hann styrkja öryrkjabandalagið
eða önnur liknarfélög og þá með
húsnæöi fyrir augum.
Oryrkjabandalagið er ekki
gamalt að árum, en hefur sýnt
mikinn dugnað i sinu starfi. Tvö
hús eru nú fullskipuð öryrkjum og
hafin bygging á þvi þriðja og er
mér tjáð að umsóknir um þaö hús
séuorðnarfleiri en rúm er fyrir og
af þvi skapast þvi miður það, að
alltof margir þurfa að biöa en
takmarkiðer eflaust það, að geta
greitt úr þeim vanda á sem
skemmstum tima.” , „
afgreiðsla
myndirnar aðeins upp á vegg —
eins og hún sagði. Þetta sagðist
hún hafa fyrirmæli um.
Ég var búinn að fá bæklinga,
eins og ég vildi hjá hinum umboð-
unum. Og einn skrifaði mig meira
að segja niður, og ætlaði að senda
mér heim.
Þessari stúlku hefði kannski
dottið i hug, að maðurinn ætlaði
að kaupa eins marga bila og hann
hafði myndir af?! — Væntanlega
hlýtur hún að laða aö fyrirtækinu
viðskiptavinina þessi.”
Þaö sem leyfist séra Jóni leyfist
ekki Jóni.