Vísir - 24.11.1973, Qupperneq 9

\
Yísir. Laugardagur 24. nóvember
x
1973.
a6 leikslokum fer hún ekki bara
þeirra erinda að „verða að
manni”einhvers staðar á kontór,
kennslustofu eða verksmiðju, eða
hvar hún nú ber niður til að vinna
fyrir sér. Hún fer til að kynnast
þjóðfélaginu sem hefur skapað
henni sjálfri, Helmer, Krogstad
örlög, siðaboð og lagastafi þess
sem hin nýja manneskja leiksins
ekki vill né getur unað við. Eftir
situr Helmer á rústum hjúskapar
og heimilis sins: hvað hefur hann
til saka unnið? Uppreisn gegn
ranglætinu i hverri mynd sem það
b'rtist, það er endanleg boðun
leiksins og fyrnist ekki með nein-
um einum áfanga baráttunnar
fyrir þjóðfélagslegu réttlæti.
Einmitt þessi liftaug leiksins
kom hið gleggsta fram i sviðsetn-
ingu Brietar Héðinsdóttur, hóf-
stilltri og djúpsettri túlkun Nóru
þegar á liður þriðja þáttinn. Þá
féll öll fyrnska af máli Ibsens sem
ryð af skirum málmi. Meira
álitamál er hversu náið fara sam-
an breytilegir eðlisþættir Nóru i
lýsingu Guðrúnar Asmundsdótt-
ur. t þessari sýningu fer ekki
mikið fyrir ómótstæðilegum
kvenlegum töfrum Nóru framan
af leiknum, meira minnir hún á
dálitið beygjulegan keipóttan
krakka, skammt i hreina og beina
móðursýki þegar að henni sverf-
ur. Nú er vissulega barnslegur
þáttur i eðli Nóru, það er hann
sem tortimist i hreinsunareldi
leiksins. Og hún hrekst út á ystu
nöf örvæntingar: þar á hengi-
fluginu dansar hún sina frægu
tarantellu i lok annars þáttar.
En það þarf afburða mikla
leikkonu til að sameina i einni
heilsteyptri mannlýsingu alla
þætti Nóru svo að hin sjálfstæða
kona þriðja þáttar sýni sig
rökrétta niðurstöðu af skap-
gerðarlýsingu hennar i fyrri
þáttunum. Þvi verki olli Guðrún
Asmundsdóttir ekki til hlitar þótt
túlkun hennar væri vissulega
virðingar verð og lýsti mjög vax-
andi valdi á efninu.
Vestur Norður Austur Suöur
Coyle Stefán Silver- stone Karl
i* P 1G P
2* P 2 ¥ P
2* P 2 G P
3* P 4* P
4 ♦ P 4 ¥ D
4* P P P
Umsjón : Stefán Guójohnsen
Norður spilaði út hjartaþrist
og sagnhafi trompaði drottn-
ingu suðurs. Hann spilaði siðan
út tigulkóng og eftir það gat
hann aðeins fengið 11 slagi. Það
voru 450 til Englands.
1 lokaða salnum var Precision
Það var engin slemmulykt hjá
Precision i lokaöa salnum:
Norður Austur Suður Vestur
1G P 3G P
P P
Austur spilaði út hjarta og
safnhafi tók sina upplögðu 11
slagi, 660 til Englands.
1 opna salnum var Bláa
laufið „agressivara.’
Norður Austur Suður Vestur
A
♦
♦
V

‘t-r
!♦ ♦!'
aftur að verki, alveg eins: en samt ekki
Vestur Norður Austur Suður
Jón iheehan Páll Rose
1* P 1* P
2* P 2* P
3* P 34 P
6* P P P
Fljótt á litið gætu menn hald-
i4 P 2* P
34 P 3 ♦ P
4 ♦ P 4¥ P
44 P 4G P
54 P 6* P
p Vestur P spilaöi út spaðasjö.
JON VALDI VITLAUST
OG 11 IMPS SKIPTU
UM EIGENDUR
Leikur okkar við Englendinga
á EM i Ostende var nokkuð jafn
allan timann. Mest komust þeir
10 Imps yfir, en á timabili vor-
um við 13 Imps ýfir. Um það bil
heimingur spilanna féll og þar á
meðai upplögð alslemma, sem
náðist á hvorugu borðinu. Þeir
voru 6 Imps yfir í hálfleik, en
leikurinn endaði 54-51 til þeirra.
Við áttum tvær góðar
slemmutilraunir i fyrri hálfleik
og ef til vill vorum við dálitið
óheppnir, að þær skyldu ekki
báðar heppnast.
Komu þær hver á eftir annarri
sin i hvorum sal. Sú fyrri var
þannig, vestur gefur og n-s eru á
hættu.
4 8-2
¥ G-9-8-4-3
♦ G-5-2
4 G-9-4
4 K-D-9-6
¥ ekkert
♦ K-D-10-8
* A-K-6-3-2
* A-7-5-4
¥ K-6-5
♦ 9-7-6
4 D-7-5
4k G-10-3
¥ A-D-10-7-2
♦ A-4-3
*10-8
1 opna salnum komust Skot-
arnir að eftirfarandi niðurstöðu
eftir 11 sagnir af Precision:
iö, að þeir félagar væru stifir
hvor á sinum lit, en svo er ekki,
heldur er hér um spurningar og
svör að ræða að miklu leyti.
Norður spilaði út spaðaáttu
sem vestur drap heima á kóng-
inn. Hann tók siðan þrisvar lauf,
endaði i blindum og spilaði
siðan tigulsex. Rose lét lágt, Jón
kónginn, sem átti slaginn. Nú
fór Jón inn á spaðaás og spilaði
aftur tigli. Enn gaf Rose, þvi
skipting vesturs hefur áreiðan
lega verið honum fullkomlega
ljós. Það var algjör tilviljun hjá
Jóni hvað hann átti að gera, og
hann valdi vitlaust, 11 Imps til
Englands.
Sú seinni var þannig, norður
gefur og allir á hættu.
* A-G-8-6
¥ 10-4
* K-6-2
* A-K-10-4
* 9-7-4
¥ G-9-8-5
♦ G-8
4 7-6-5-3
* K-10-5
TK-D-7 6-2
10-9-3
* G-2
* D-3-2
¥ A-3
* A-D-7-5-4
* D-9-8
lltið, kóngur og hjartakóngur til
baka. Karl drap á ásinn, tók
trompin og siöan þrjá hæstu i
tigli. Þegar tigullinn féll, var
slemmar. unnin, 1370 til Isíands
og 12 Imps.
Jón og Sigurður
enn efstir
Að tveimur umferðum lokn-
um I Butlerkeppni Bridgefélags
Reykjavikur er staðan þessi:
1. Jón Baldursson og
Sigurður Sverrisson.. 202
2. -4. Gunnar Guðmundsson og
örn Guðmundsson...... 198
2.-4. Anton Valgarðsson og
Sigtryggur Sigurðsson... 198
2.-4. Jón P. Sigurjónsson og
Ólafur H. Ólafsson..... 198
5. Vilhjálmur Pálsson og
Sigfús Þórðarson..... 195
6. Hörður Arnþórsson og
Þórarinn Sigþórsson .... 193
7. Benedikt Jóhannsson og
Vilhjálmur Sigurðsson .. 192
8. Ólafur Lárusson og
Lárus Hermannsson .... 191
9. -10. Hilmar Guðmundsson og
Jakob Bjarnason...... 187
9.-10. Jón Asbjörnsson og
Páll Bergsson........ 187
Næsta umferð verður spiluð
n.k. miðvikudagskvöld kl. 20 i
Domus Medica.
Sálarlif og stofa
Hlutverk Helmers er sennilega
vandleiknast i Brúðuheimili svo
að trúlegt verði, eins og annað hjá
Ibsen á það hinsvegar mest kom-
ið undir ytra raunsæi, trúverðug-
leik mannlýsingarinnar. Að minu
viti er Helmer allt önnur mann-
gerð en Erlingur Gislason lýsti,
fyrst og fremst alveg einlægur
„góður drengur”, kannski dálitið
þurrlegur en traustur og
nákvæmur heimilisfaðir, kona
hans allt i einu eftirlætisbarn,
leikfang og stofustáss. 1 þriðja
þættinum kemur það fram hvað
hann er lika mannlegur, karl-
mannleg fýsn hans til konu sinn-
ar, siðferðislegt veiklyndi þegar á
hóíminn er komið. En Þorvaldur
Helmer er þrátt fyrir allt hvorki
lydda né hræsnari: var það ljóst
af hinni heimsmannslegu mann-
lýsingu Erlings?
Leikir Ibsens eiga mikið undir
raunsæi komið, ytra og innra,
mannlýsingar, atburðir, um-
hverfi. Gái menn að sér áður
en þeir vikja frá sviðslýsingum
hans, til dæmis. En undarlegur
trassabragur fannst mér auð-
kenna sýningu Þjóðleikhússins að
þessu leyti, leikmynd Sigurjóns
Jóhannssonar gagngert mis-
heppnað verk sem mest skortir
það sem mest á riður, að sýna
fram á hlýtt og vistlegt heimili
Helmers og Nóru öndvert vetrin-
um úti. Mynd fuglabúrs sem upp
er brugðið við upphaf og lok fyrri
þáttanna fannst mér tómt affekti,
svonalagaðan „simbólisma”
þurfti Ibsen ekki að brúka. Og
lýsing var undarlega handahófs-
leg: lampinn sem borinn er inn i
miðjum öðrum þætti brennur til
loka leiksins og skiptir
heilmiklu máli fyrir andrúm,
sjálfa heimsmynd leiksins. Hvað
varð um hinn sögulega hurðar-
skell sem riöur endahnút á leik-
inn? Lauslegum hurðarfleka
skellt að stöfum svo veiklulega
leikmyndin riðaði við!
Þessi og fleiri atriði svið-
setningarinnar benda kannski
einkum til þess hversu alfarið
áhugi leikstjórans beinist að hug-
myndaefni leiksins. Það varðar
mestu að þvi er til skila haldið.
En hugmyndir leiksins eru
sprottnar út og lifa sínu rétta lifi i
jarðvegi veruleikans, mannlegs
sálarlifs i borgaralegri stofu.
Lóttu gango Ijóðaskrá
Ég vii byrja á þvi að þakka öllum þeim,
sem sendu þættinum vlsur, en það barst svo
mikið, að ég kem þvi ekki öllu fyrir I þess-
um þætti.
Ég bað Leirmund um daginn að setja
nafn sitt undir næsta bréf, og hér er það
komið ásamt heimilisfangi og simanúmeri.
Þekktu nafn mitt, það er hér
og þýðir sá hinn mikli.
Faðirinn við falsi sér
og fimur beitir lykli.
Heima standa háfætt dýr
hemja fjör i skýli.
Númerið er nlu þrir
og naustin Ingólfs býli.
Þá I slma þú mig vilt
þetta velja máttu:
tvo og háifa aðra tylft
og tvisvar helming áttu.
Næsta visa er mér tileinkuð, og er hún
sléttubönd.
Stefja löngum brandi brá
baldinn Ijóðasmiður.
Hefja göngu andans á
aldinn þjóðar siður.
Ég læt þetta nægja frá Leirmundi i bili, en
vona að hann haldi áfram aö leika við hvern
sinn fingur hér I þættinum.
Geiri i Gröf hefur þetta að segja.
Akaflega yrkir Ben,
sem einnig kennir sig við Ax.
Kominn út I fúafen,
freisa vil ég manninn strax.
Pegasus er prýöis hross,
plægir loftin bláu.
Hefur vængi hann I kross,
hófunum beitir fráu.
Ekki er öllum.gatan greið
„gæðing” þann að sita
Getur tekið gönuskeið
með gáfnaljós og — vita.
Hrynjandin er herleg snót,
en hörkuleg og vitur,
bregður lykkju um „fáksins” fót
og fremst á honum situr.
Gefa Ben. vil bendingar
að bæta kvæöa hendingar,
þá lukkast „fáksins” lendingar
og Ijóða berast sendingar.
Aðeins eitt orð áður en Geiri heldur
áfram.
Sendu fieiri sendingar,
með sæmd þær fá hér lcndingar.
Ég vii heldur hendingar
en handapat og bendingar.
Og þá heldur Geiri áfram með visu um
verðbólguna.
Vandi klár er valdaslóð.
„Viðreisn” skár að verki stóð.
Nú er ári crfitt þjóð
að afia fjár i ríkissjóö.
Jón Gunnlaugsson er ekki heldur ánægð-
ur með stjórnina okkar.
Stjórnin gerir öfugt allt
iila málum ræður.
Farið er að fjúka kalt,
fleygjum henni bræður.
Úr þeim dregur allan mátt
áætlanir fúna.
Þjóðin hefur aidrei átt
óstjórn fyrr en núna.
Næstu visu kallar hann Svartsýni.
Kaldur hrakinn hvergi finn
kærleiks yl né hlýju.
Þótt mig vermi sól um sinn,
sálin frýs aö nýju.
Og þá er þaö visa, sem hann tileinkar
konu sinni.
Ef ég visin væri rós
vanga undir þinum.
Sálar þinnar llfsins ijós
Hknaði blööum mlnum.
h.j.þ. nefnir sina fyrstu visu Verðbólgu-
eyðslu.
Þegar rekstrar-arður er,
afgang heimtar þjóðin,-
Tiðarandinn temur sér,
aö tæma varasjóðinn.
Gefa nöfn, en
heimta höfn.
Gosstöðvunum gefast nöfn,
gráta Eyja-peyjar.
Allir vilja eignast höfn
út á Vestmannaeyjar.
A ég að gæta bróður mins.
Berast enn á banaspjótum
bræður tveir af sömu rótum.
Kain og Abel keppa um völdin
og klækjarefir bak við tjöldin.
Þvi mun áfram þjóðum blæöa,
þarflaust verður sár að græða,-
Er helstefnunnar heiftarandi,
hcldur velli á sjó og landi.
Sæúlfur yrkir um pólitiskt þras i útvarpi.
Ef þú lýgur ekki mikiö
og allra helst svo sumum ilki,
færðu kannski fyrir vikiö
forgangsvist I sæluriki.
Sig. Bj. segir:
Ben. kann á þvi einhver skil,
hvar orö min kunna að lenda,
fyrst upphafiö er ekki tii
og engan botn má senda.
Þar sem komið hefur fram mikil gagn-
rýni á stjórnina þykir mér rétt að taka upp
hanskann fyrir hana i næsta fyrriparti.
Þótt i ból mitt bylur standi,
harðist ég og sigur vann.
Ben.Ax.
Verðlaunavísan
Hugdetta við fregnina um andlát séra
Arna Þórarinssonar.
Kominn yfir um Arni Spyr:
Er mig kannski að dreyma?
Hér eru svörtu sauöirnir,
sem ég gætti heima.
Magnús Guðbrandsson.