Vísir - 22.02.1974, Page 9

Vísir. Föstudagur 22. febrúar 1974.
cTVlenningarmál
Bannfœrð orð
útvarp: Það kom nokk-
uð á óvart, hversu fróð-
legur hann var, um-
ræðuþátturinn um varn-
armálin, sem útvarpað
var á sunnudagskvöldið.
Það verður að teljast
skynsamleg ráðstöfun af
útvarpsmönnum að láta
þá, sem hæst hafa vegna
varnarmálanna, halda
hin stuttu erindi, tvö á
kvöldi flest kvöld siðustu
viku. Og svo komu þeir
saman á sunnudaginn,
kapparnir, og börðust
næsta prúðmannlega.
Mest gagn var af viðræðum
þeirra Styrmis Gunnarssonar
ritstjóra og Ólafs Ragnars
Grimssonar prófessors.
Ólafur Ragnar á reyndar heið-
urinn af þvi að hafa beint umræð-
unum i skynsamlega átt, þvi hann
bar ekki við að hefja eitthvert til-
finningum blandið rifrildi um
meginstefnur.
Og svo einkennilegt sem það nú
er, þá benti Ólalur á það einna
fyrstur þeirra sem talað hafa i
útvarp um varnarmálin, að það
er svo til útilokað fyrir fólk að
koma sér upp skoðun á þessu her-
liðsmáli af umræðum i blöðum
eða annars staðar. Um leið og
einhver opnar munninn um varn-
armálin, þá byrjar sá hinn sami
yfirleitt á einhverju gamalkunnu
áróðurssifri.
Þeim Styrmi og Ólafi Ragnari
tókst að beina umræðu sinni inn á
málefnalegan grunn — og svo
varð Kristján Friðriksson. hægri-
framsóknarmaöur til að hleypa
dulitlu púðri i þáttinn með þvi að
vekja athygli á hinu loðna
orðalagi, sem flokkur hans jafnan
hefur uppi. þegar fyrir dyrum
stendur að taka ákvörðun.
Hvers vegna að útiloka
óperur?
Ég hjó eftir svolitið undarlegu
máli i fréttaauka á sunnudaginn.
Viðtal var við Árna Kristjánsson
tónlistarstjóra útvarpsins um
verðlaunaveitingu Norðurlanda-
ráðs i ár. Árni talaði vitanlega um
veitingu tónlistarverðlaunanna.
Þeir Árni Kristjánsson og Páll
Kr. Pálsson voru dómendur i
tónlistarsamkeppninni fyrir ís-
lands hönd, eins og verið hefur
um langt árabil.
Og islenzki þátttakandinn i
samkeppninni var Jón Nordal,
eins og verið hefur um langt
árabil. Jón lagði fram nýtt verk
sitt, ..Leiðslu”, sem er sinfóniskt
verk.
í ár fór það svo, að verðlaunin
komu i hlut Dana nokkurs, en sá
lagði fram óperu.
Árni Kristjánsson skýrði frá
þvi, að það væri eins og tilhneig-
ing fyrir þvi i dómnefndinni, að
veita verðlaunin siður höfundum,
sem legðu fram sinfónisk verk
eða kammerverk. Og þess vegna
mun Páll Kr. Pálsson hafa borið
fram tillögu, sem hlaut góðar
undirtektir i dómnefndinni —
nefnilega að útiloka óperur frá
þessari samkeppni.
Þetta er mjög merkileg tillaga.
Það vill svo til. að islendingur
hefur aldrei hlotið téð tónlistar-
verðlaun Norðurlandaráðs. Enda
mun islenzk ópera aldrei hafa
verið send eða boðin til sam-
keppninnar. Auk Jóns Nordals,
tónskálds, hafa aðeins tvö tón-
skáld héðan sent verk i sam-
keppnina, þeir Leifur Þórarins-
son og Þorkell Sigurbjörnsson.
Nú vill svo til, að brátt kemur
fram á sjónarsviðið islenzkt
óperuverk, sem þegar hefur hlot-
ið verðlaun hér heima.
Það er vitanlega Þrymskviða
'eftir Jón Ásgeirsson.
Jón Ásgeirsson er að verða
mjög áberandi tónskáld hér á
landi, og það hlýtur að liggja fyrir
að kynna hann erlendis.
Anzi er það skritin tilviljun, að
okkar menn skuli þá bera upp til-
lögu um að útiloka óperuverk frá
verðlaunum Noröurlandaráðs.
Góö lina
Þátturinn Bein lina hefur svo
sannarlega unnið sér tilverurétt i
útvarpsdag-skránni, og er
reyndar einhvér hinn þarfasti
fréttaþáttur, sem upp hefur kom-
ið lengi.
Það setur hins vegar svolitinn
blett á téðan þátt, að margir
þeirra, sem hringja i þáttinn,
geta ekki áttað sig á þeirri
nauðsyn að vera stuttorðir og
gagnorðir — og fyllikarlar eru
slæmir með að rjúka i simann
þyljandi loðmæltir speki sina.
Það verður varla skilið við út-
varpsdagskrá vikunnar. svo ekki
sé minnzt á ..Hljóðbergið” hans
Björns Th. Sá þáttur var einkar
skemmtilegur á þriðjudaginn, og
kannski ástæða til að taka upp i
þáttinn það erlenda efni, sem
fram er borið hér i Reykjavik.
Dreifbýlisfólk fer illa á mis viö
sitthvað. sem gerist i menning-
unni syðra, og þá er raunar sjálf-
ÚTVARP
EFTIR GUNNAR GUNNARSSON
sagt að reyna að nota útvarpiö
eins og hægt er til að bæta úr.
Sjónvarp:
Ef þjóðhöfðingjar lita
inn
Það var merk mynd, sem
sjónvarpið sýndi á miðvikudag-
inn um hinn ævintýralega njósn-
ara, Kim Philby.
Heimildamyndir af þessu 'tagi
eru oft mjög spennandi á að
horfa, og Philby-myndin var
verulega góð. Sá merki maður,
Philby, verður sennilega ráðgáta
sagnfræðingum og sálfræðingum
um langa framtið.
En það var ,,Krunk”-þátturinn
hans Magnúsar Bjarnfreðssonar,
sem ég ætlaði enn einu sinni að
minnast á.
Ég er nú farinn að hallast að
þeirri skoðun, að Magnús sé svo
mikill húmoristi, að hann geti
ekki á sér setið og hafi þess vegna
sifellt hin viðamiklu matar- og
borðstússatriði i þætti sínum.
Ef maður á von á vinum i heim-
sókn, vill maður koma vel fram
við þá, gera vel við þá i mat og
drykk, sagði Magnús. Þaö er nú
svo. Eflaust er þetta rétt hjá
Magnúsi, en menn taka fjanda-
kornið ekki á móti kóngapakki
daglega. Sýnikennsla i þvi að
leggja á veizluborð? Ég kalla
þetta ekkert annað en hreinrækt-
aða lágkúru. Það er hægt aö hlæja
hæðnislega nokkrum sinnum
(eins og Magnús hlýtur að gera).
en svo fer aö lokum, að manni
blöskrar og ekki er annað hægt en
að snúa sér undan.
En Magnús náði i tvo gesti i
þátt sinn á miðvikudaginn. Páll
Ásgeirsson talaði um kynlifs-
fræðslu — þegar Magnús var bú-
inn að þylja prédikunarkenndan
formála um. að fólk talaði allt of
mikið um kynferðismál.
Páll benti fljótt á, að á islenzku
eru menn i vandræðum með að
tala um kynferöismál vegna
skortsá orðum m.a. fyrir kynfæri
manneskjunnar.
Ég held. að það sé ekki með öllu
rétt. Eins og oft áður er hægt að
sækja m.ikinn oröasjóö i fornar
bækur — og mér finnst nú. að orð-.
in, sem Páll kom með, séu ekki
likt þvi eins brúkleg og ýmis önn-
ur orð, sem brúkuð voru hér á
öldum áður, þegar kirkjunni haföi
enn ekki tekizt að útrýma
uppréttri hugsun.
En Páii Ásgeirsson á án efa
heiðurinn af þvi að hafa fyrstur
islenzkra manna komið i
sjónvarp og sagt typpi og pika
eins og ekkert væri. Svona erum
við nú litlir karlar.
Ég er h.umb. viss um. að hefði
verið sjónvarpað i lit. hefðum við
séð Magnús Bjarnfreðsson roöna.
Og svo kom Rolf Johansen. Þá
var Magnús öllu hressari og
kunni greinilega betur við félags-
skapinn. En hvert orð, sem Rolf
sagði. hafði hann nýlega sagt i
blaðaviðtali. þannig að viðtaiið
hafði næsta litið gildi. —
SIFELLT SAJI/IA SAGAN
KVIKMYNDIR
KÓPAVOGSBÍÓ
„Camille 2000”
NÝJA Bió:
„Hello-Goodybe”
Það er margt likt með
myndunum, sem Kópa-
vogsbíó og Nýja Bíó hafa
til sýningar þessa
dagana. Báðar eru þær
um hinn margþvælda þrí-
hyrning.
i þessum tilvikum eru það
ungar stelpur, sem eru á fram-
færi aldraðra auðkýfinga og
hafa unga stráka sé að tóm-
stundagamni.
Og annað, sem er likt með
þessum myndum: þær eru
ósköp lélegar báðar tvær.
Það er svona lagaö, sem á að
draga að myndinni „Camilie
2000”, en myndin er annars gerð
með hliðsjón af sögu Alexandre
Dumas „The Lady of the
Camellias."
„Camille 2000"
Það sem er athugavert við
myndina i Kópavogsbiói er
leikurinn, en það fyrirfinnst
ekki i allri myndinni ein einasta
persóna, sem sýnir snefil af
leikhæfileikum og það er heldur
dapurlegt. Svo virðist sem
valið hafi verið i hlutverkin úr
röðum sýningarfólks, en ekki
leikara. Þetta er alltsaman
snoppufriðasta fólk, en það
nægir ekki til Oscars-verðlauna
að geta tekið niður um sig og
sýnt lögulegan bossa. Eigi
myndin að ná raunverulegum
tökum á áhorfandanum þarf
góður leikur lika að koma til.
„Camille 2000” segir frá ungri
stúlku, sem er háð fiknilyfjum,
sem draga hana að lokum til
dauða. Áður en hún skilur við, á
hún að hafa orðið ástfangin af
ungum millasyni, Armand, og
hann er yfir sig ástfanginn af
henni.
Og svo deyr hún, og allir eiga
að gráta ur sé augun. En það
bara skeður ekki. Áhorfend-
urnir hafa ekki hinar minnstu
tilfinningar til ástarsögunnar.
Lélegur leikur i myndinni
verður þess valdandi, að þegar
Camille deyr i örmum Armand
skeður ekki annað en það, að
áhorfendurnir standa á fætur.
Myndin er bara búin. Punktur.
En áður en við látum útrætt
um þessa kvikmynd, er rétt að
geta þess, að myndatakan er vel
af hendi leyst. Sömu sögu er að-
segja af tónlistinni, sem ereftir
Ennio Guarnieri. Myndataka og
tónlist fara oft vel saman i
myndinni.
„Hello-Goodbye"
Það sem kannski má segja,
að myndin i Nýja biói hafi helzt
tilaðbera Iram yfir myndina i
Kópavogsbiói, er heldur skárri
leikur — og „happy end”.
Bilasalinn Harry England mótmælir hér með miklum fyrirgangi meðferö barónsfrúarinnar á hon-
um. Agætur leikari, Michael Crawford....
Michael Cráwford er hreint
ekki svo slæmur i þessari mynd.
Hann er hér sami spjátrungur-
inn og bókarinn, sem hann lék i
myndinni „Hello Dolly.”
„Hello-Goodbye” er við
burðasnauð alveg fram að
hléi. Siðan fer hún af stað eftir
hlé með miklu brauki og bramli.
Maður fær það þá á tilfinning-
una, að handritahöfundurinn
hafi þá rifið sig upp úr værðinni
verkinu með nógu miklum lát-
um t restina.
Samt sem áður stendur
maður óánægður upp að
sýningu lokinni. Finnst maður
hafa farið illa með þessa tvo
klukkutima, sem sýningin stóð.
Rétt eins og myndin um
Camille, er myndin „Hello
Goodbye þokkalega kvikmynd-
uð og notkun tónlistar sömuleiðis
góð á köflum.