Vísir - 23.03.1974, Qupperneq 6

6
Vísir. Laugardagur 23. marz, 1974
VÍSIR
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
Ouglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiðsla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Heigason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Ilverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Sfðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
t lausasölu kr. 25 eintakið.
Blaðaprent hf.
".-O o——
Ðraugur við stýrið
„Engin stjórn hefur ráðið við verðbólguna,”
segja menn gjarnan. Þetta er að þvi leyti rétt, að
rikisstjórnum hefur gengið verr en þær hefðu
kosið að hafa hemil á verðbólgunni. Þegar verð-
bólga er orðin nokkuð yfir tiu af hundraði á ári,
fer margt úr böndunum i efnahagsmálum. Aug-
ljósasta dæmið er rýrnun sparifjár, þegar vextir
af þvi eru nokkrum prósentum lægri en verðbólg-
an, svo og vandkvæði við að halda gengi krónunn-
ar, þegar verðbólgan innanlands er mun meiri en
i þeim löndum, sem kaupa af okkur vörurnar.
Rikisstjórnir hafa ekki getað stöðvað verðbólg-
una, og þær hafa ekki getað hindrað, að hún yrði
of mikil. En við sjáum nú bezt, að barátta þeirra
hefur engan veginn verið árangurslaus. Með þvi
að striða linnulaust við drauginn tókst að halda
honum i skefjum. Verðbólgan var þrátt fyrir allt
ekki meiri en svo, að unnt var að halda sæmilegri
sparifjármyndun, útflutningsatvinnuvegir efld-
ust og viðskiptaleg einangrun íslands var rofin.
Nú er annað uppi á teningnum. Vaxandi vel-
megun þjóðarbúsins á timum rúmlega tiu pró-
sent verðbólgu virðist hafa sefjað marga. Menn
fóru að gera litið úr verðbólguvandanum. Undan-
látssemi fór vaxandi og að sama skapi kröfugerð.
Þetta hafði greinilega þær afleiðingar, að núver-
andi rikisstjórn lét sig verðbólguna litlu skipta. í
fyrsta sinn var litið sem ekkert barizt við draug-
inn. Sjálfrátt eða ósjálfrátt varð sú afstaða rikj-
andi hjá stjórnvöldum, að þetta væri bara litill
draugur.
Rikisstjórnin hafnaði þvi hlutverki að veita
hagsmunahópum föðurlega leiðsögn, gefa for-
dæmi i viðbrögðum við dýrtiðinni og gera ráð-
stafanir gegn henni. „Eftir höfðinu dansa lémirn-
ir” «r að orði haft, og vafalaust hafa forystumenn
hagmunahópa og allur almefmingur búizt við, að
þessi stjórn mundi, eins og hinar fyrri, kosta
nokkurs kapps um að koma i veg fyrir óðaverð-
bólgu. Þsgar svo varð ekki, var ekki við þvi að
búast, að gðrir gætu tekið forystu i þvi.
Afleiðingarnar blasa við. Verðbólgan er ekki
aðeins rúm 10 prósent. Húft stefnir óðfluga að 40
prósentunum á þessu ári. Hún> hefur verið yfir 32
prósent siðustu tólf mánuðina. Verðbólga af
þessu tagi hefur jafnan haft hörmulegar af-
leiðingar i þeim fáu tilvikum, sem hennar hafa
verið dæmi erlendis.
„Andi undanlátsseminnar” hefur rikt, eins og
Jónas Haralz bankastjóri komst að orði. Hags-
munahópar hafa ekki átt annarra kosta völ en
að gera sem mestar kröfur. Ella hefðu þeir dreg-
izt aftur úr i kapphlaupinu. Forysta rikisstjórnar
hefur engin verið. Þvert á móti hefur rikisstjórn-
m verið með á sprettinum engu siður en aðrir.
„Þúsund ára rikið var ekki komið”, svo að enn
sé vitnað i ummæli Jónasar Haralz. Þegar for-
ystumenn stungu höfðinu i sandinn, tók verð-
bólgudraugurinn við stjórn. Hann ræður nú ferð-
inni. Hann velur og hafnar fyrir okkur. Hann tek-
ur ákvarðanirnar, mælir fyrir munn okkar, held-
ur um hendur okkar.
Hann ræður nú rikjum á íslandi.
— HH
Björn Bjarnason:
III tíðindi fró
ríkisstjórninni
— samstaða um varnarleysi
Engum blöskrar lene-
ur, þótt ill tiðindi berist
frá rikisstjóm Islands.
Svo válega hafa ráð-
herrarnir farið með
málefni þjóðar sinnar,
að ekkert virðist þeim
ofvaxið i þeim efnum.
Siðustu fréttir eru þó
verstar, þegar það virð-
ist ljóst, að Fram-
söknarflokkurinn ætlar
að fylgja fram stefnunni
um varnarlaust ísland.
' Á sama tima, sem forsætisráð-
herra og forseta sameinaðs
alþingis eru afhent skjöl, sem
hafa að geyma áskorun 55.522 is-
lenzkra kjósenda, um að rikis-
stjórnin falli frá ótimabærum
áformum sinum um uppsögn
varnarsamningsins og brottvisun
varnarliðsins, ráðgerir rikis-
stiórnin hið gagnstæða. Við upp-
haf undirskriftasöfnunarinnar
gekk þingflokkur Alþýðuflokksins
fram fyrir skjöldu og lýsti
stuðningi sinum við hana. Nú hef-
ur þessi sami flokkur lengt lif
þeirrar rikisstjórnar, sem ætlar
að traðka á vilja almennings i
varnarmálunum. Var það ekki
vanhugsuð ráðstöfun, ekki sizt
með tilliti til stefnu stjórnarinnar
i öryggismálum?
Mörg furðuleg ummæli hafa
verið látin falla um undirskrifta-
söfnunina. Jafnvel hefur jafn
fáránlegum skoðunum verið
halfið á loft og þeim, að undirrit-
endurnir séu upp til hópa gjör-
spilltir af hermangi og annars
konar daðri við vaonarliðið.
Slíkar skoðanir dæma sig sjálfar.
Þeir, sem telja sig hafa efni á þvi
að fordæma undirskriftirnar á
þeirri forsendu, að þar hafi
„múgmennskan” komið fram og
þess vegna þurfi ekkert tillit að
taka til áskorunarskjalsins, eru
óforbetranlegir i sérvizku sinni.
Um allan hinn lýðfrjálsa heim,
þar sem þjóöunum er gefinn kost-
ur á þvi að ráða nokkru um stjórn
eigin málefna sjást þess merki,
að stjórnmálamenn njóta þverr-
andi trausts. Með þetta i huga má
llta á gifurlegan áhuga almenn-
ings á : undirskriftasöfn Varins
lands. Þegar söfnuninni var
hleypt af stokkunum höfðu
varnarmálin verið að þæfast i
rikisstjórninni um 30 mánaða
skeið. Ljóst var, að um málið var
rætt án tillits til varnarþarfar og
öryggishagsmuna landsins. Eins
og ávallt endranær forðaðist
rikisstjórnin efnislega meðferð
vandamálsins, það var notað eins
og hvert annað pólitiskt bitbein.
Alltaf seig þó á ógæfuhliðina, þvi
að hinir veiklundaðri létu undan
skoðunum öfgamanna. Þegar
augljóst varð, að ekkert viðnám
var að finna i stjórnarflokkunum,
var ekkert annað að gera en leita
til almennings og fá álit hans til
að sporna við ógæfunni.
Viðbrögðin voru meiri en nokkurn
grunaði.
Niðurstöðu undirskriftasöfnun-
arinnar ber fyrst og fremst að
skoða sem áfellisdóm yfir
hringlandahætti Framsóknar-
flokksins. Ætli ráðherrar
flokksins að halda honum áfram
þrátt fyrir það umboð,
sem þeir hafa nú fengið frá 55.522
kjósendum, eru þeir sannarlega
heillum horfnir.
Þess er ekki að vænta, að þessir
kjósendur hafi minnstu áhrif á
Magnús Kjartansson og skoðana-
bræður hans. Magnús sagði ný-
lega opinberlega, að undirskrifta-
söfnunin styrkti herstöðvaand-
stæbinga, þvi að upphafsmenn
hennar hefðu orðið fyrir
vonbrigðum með árangurinn af
erfiði sinu!! Rökin eru ekki
merkilegri hjá ráðherranum. Það
er einmitt slikur umsnúningur
staðreynda, sem veldur þvi, að
fólki finnst, að stjórnmála-
m^inirnir séu ekki trausts verðir.
Traustið hefur hins vegar ekki
rýrnað á iðnaðarráðherra innan
rikisstjórnarinnar, þvi að
meðráðherrar hans hafa látið
hann leiða sig i gapastokkinn i
varnarmálunum.
Tillögur utanrikisráðherra
voru nógu slæmar, þegar þær
voru lagðar fram sem
umræðugrundvöllur innan rikis-
stjórnarinnar. Þær eru þó öllu
verri, þegar Alþýðubandalagið
hefur fengið fram breytingartil-
lögur sinar á þeim og þær eru
orðnar erindisbréf utanrikisráð-
herra i viðræðunum við Banda-
rikjamenn. 1 rikisstjórninni
gerðist það, að forsætisráðherra
gekk fram fyrir skjöldu og studdi
öll sjónarmið Alþýðubanda-
lagsins nema kröfuna um það, að
Bandarlkjamönnum yrðu settir
úrslitakostir. Var ráðherrann að
launa undansláttinn i samnings-
gerðinni við Breta um 50
milurnar? Eitthvert laumuspil
hefur verið á ferðinni, þvi að
með rökréttri athugun á öllum
aðstæðum er ógerningur að
komast að annarri niðurstöðu en
þeirri að tsland má ekki varnar-
laust verða við núverandi að-
stæður.
Þegar forsætisráðherra var
spurður að þvi við afhendingu
undirskriftaskjalanna hvort sá
vilji, sem þar kemur fram, mundi
hafa einhver áhrif á stefnumótun
rikisstjðrnarinnar i varnarmálun
um, svaraði hann stuttlega ,,Ne-
hei”. Sé tekið mið af þessu svari
ráðherrans, hlýtur sú spurning að
vakna, til hvaða ráða kjósendur
þurfa að gripa til að hafa áhrif á
stefnu rikisstjórnar-
innar. Rikisstjórnin hét þvi i
haust, að allar frekari ákvarðanir
i varnarmálunum yrðu bornar
undir Alþingi. Það er þó ekki
ætlunin að bera erindisbréf
utanrikisráðherra undir þingið.
Stjórnin hefur ekki þingstyrk til
að gera landið varnarlaust. Þvi
verður ekki trúað að óreyndu, að
Alþýðuflokkurinn komi stjórninni
til hjálpar i varnarmálunum, þótt
flokkurinn hafi lengt lif stjórnar-
innar og gert henni kleift að stiga
örlagarikasta skrefið i
öryggismálunum til þessa.
Frá afhendingu undirskriftalista Varins lands. Dr. Þorsteinn Sæmundsson les bréf forgöngumanna
söfnunarinnar til lorsætisráðherra og forseta sameinaðs alþingis. f bréfinu segir m.a.: „Undirskrift-
irnar eru talandi vottur þess, að mikill meirihluti hinnar islenzku þjóðar telur öryggi og sjálfstæði
þjóðarinnar bezt borgið með þvi að treysta samstarfið innan Atlantshafsbandalagsins og álitur ótima-
bært að visa bandariska varnarliðinu úr landi.”