Tíminn - 09.02.1966, Síða 11

ÍIIÐVIKUDAGUR 9. febrúar 1966
68
komna myndina, þá var þaö Ronald Storrs, landstjóri Kýpur
og fyrrum aðalaöstoðarmaður Lawrence um málefni upp-
reisnar Araba, sem hann sæmdi orðunni.
28.
Hverfa inn í sviðsljósið.
Lawrence hefur líklega ekki þráð neitt meir eins og komið
var en að hverfa í gleymsku og gleyma fortíðinni. Draumar
hans höfðu ekki rætzt og allt hafði verið svikið, sem hann
barðist fyrir. Hann hafði vissulega notið eftirtektar þeirrar,
sem hann vakti í fylgd Feisals á friðarráðstefnunni. Hann
klæddist gullbryddri hvítri skikkju að sið Mekkafursta og
aðdáunar og forvitnisaugu hvíldu á honum þar, sem hann
fór, og það var hvíslað um hinn „ókrýnda konung Arabíu.“
Ef hann naut þessa ekki, þá var hann ekki mennskur.
Nautn hans var ekki eingöngu sprottin af hégómagirnd.
Oftar var það, sem hann hló að þessum dýrkandi fíflum,
' sem voru trúgjörn pg barnaleg í aðdáun sinni, stundum fyrir-
leit hann sjálfan sig fyrir að sækjast eftir aðdáun þeirra
og athygli. Starfi hans í Arabíu var lokið með svikum og
þótt „leikarinn" í honurh þarfnaðist athygli og dýrkunar,
þá fann „hans betri maður“, að sýndarmennskan væri
ósamboðin honum og þjóð hans. Hann var tekinn að skrifa
sögu arabisku uppreisnarinnar og þáttur hans sjálfs í þeim
atburðum. Fyrstu frumdrögin að „Sjö súlur vizkunnar" voru
skrifuð í París meðan friðarráðstefnan þar stóð yfir og
hann vonaðist til að geta fengið næði til að Ijúka verkinu
í London í lok ársins 1919.
Það fór ekki á þann veg. Ástæðan til þess var bandarískur
blaðamaður, Lowell Thomas að nafni, hann var sá, sem átti
eftir að gera Lawrence að þjóðsagnapersónu um allan enska
heiminn. Thomas var sendur frá Bandaríkjunum 1917, af
hóp stuðningsmanna Bandamanna til þess að viða að sér
efni í áróður fyrir þátttöku Bandaríkjamanna í styrjöldinni.
Hann kom til Frakklands og sá þar nóg af manndrápum
og erfiðleikum. Einhver ráðlagði honum að fara til Austur-
landa, þar væri litauðugra umhverfi og meiri hreyfing á
herjunum. Thomas fór til Palestínu og var kynntur fyrir
Lawrence af Storrs, landstjóranum í Jerúsalem. Þetta var
eitthvað til að segja frá, brezk hetja í eyðimerkurumhverfi.
Thomas lét ímyndunaraflið ráða, hann bætti við nokkrum
viðtölum við Lawrenee og heimsókn í herbúðir Feisals við
Akaba. Lawrence hafði gaman af þessu, hann leyfði ljós-
myndara að taka myndir af. sér í Arababúningi og sagði
honum sögur um þátttöku sín í uppreisninni og krítaði
stundum liðugt, einnig fræddi hann hgnn um hætti og siði
Bedúína.
Thomas trúði öllu, dvaldi í smátíma í Petra, og hélt síð-
an til Bandaríkjanna til þess að skrifa greinarnar. Þegar
styrjöldinni var lokið, ákvað hann að safna þessu efni sam-
an og semja fyrirlestra um þetta til flutnings í Bandaríkj-
unum og Bretlandi. Auk þess voru sýndar skuggamyndir.
Hann nefndi fyrirlestrana og myndasýningarnar „Með Allen-
by í Palestínu og Lawrence í Arabíu". Lawrence kom þarna
fram sem hinn drengilegi riddari, hugdjarfur og heiðar-
legur.
Fyrirtækið heppnaðist afburða vel, og eftir að Thomas
hafði komið fram í Madison Square Garden, varð hann fræg-
ur og nafn Lawrence fór að sjást í bandarískum dagblöðum.
Menn voru ofurlítið barnalegir á þessum tímum og
fólk vildi fallegar og hreinar hetjur. Percy nokkur Burton,
auglýsingakaupmaður brezkur sat einn fyrirlesturinn og
þótti súrt að Bretar nytu ekki þessa sjónarspils. Hann bauð
Thomasi að koma til London, hann sagðist koma, ef tryggt
væri, að fengi óperuna sem fyrirlestrarsal og Englandskon-
ung sem áheyranda. Burton símaði honum eftir mánuð að
hvortveggja væri fengið.
Thomas hélt fyrirlestra og sýndi myndir í Covent Garden
frá því í septemþer 1919 og fram á árið 1920. Á þessum
tíma sóttu meir en milljón manna fyrirlestrana og meðal
þeirra voru ráðherrar, hershöfðingjar, flotaforingjar, sendi-
herrar, og fremstu menn í atvinnu- og fjámálum Bretlands
Georg konungur óskaði eftir einkasýningu. Síðan hélt Thom-
as til landa samveldisins og fyrirlestrarferðin stóð í fjögur
ár. Lawrence varð hetja á einni nóttu og þjóðsagnapersóna
til og með.
Frægðin vakti sundurleitar tilfinningar með Lawrence.
C The New Amerlcen Llbrarv *
UNDIR FÖLSKU FLAGGI
ANNE MAYBURY
— Aðstæðurnar eru nú líka
dálítið óvenjulegar, sagði Vonnie
rólega. Mig langar ekki í nein
samkvæmi. Ég kom hingað til að
vera sem mest hjá Joss frænda og
ég skemmti mér ágætlega við
að skoða London ein míns liðs.
— Samt sem áður, sagði Ralph
lágt — vildi ég óska, að þú hefðir
getað komið með. Ég skal segja
þér nokkuð — ef þú ert dæmi-
gerð Kanadastúlka, held ég, að
ég flytji mig búferlum þangað.
— Þetta voru ágætir gullhamr-
ar, Ralph! Þakka þér fyrir.
Þau hlógu bæði og um leið
og Vonnie fór, tók hún eftir, að
Rhoda var ekki lengur í vinnu-
stofunni. Hún var horfin hljóð-
laust. Enginn fengi að vita. hverj-
ar hugsanir bærðust innra með
henni, meðan hún stóð fyrir fram
an mölbrotið listaverkið ....
Seínna um daginn, þegar
Vonnie var í garðstofunni, heyrði
hún símann hringja, og rétt á eft-
ir hratt fótatak eftir forstof
unni. Rhoda birtist, og kallaði á
hana.
— Það er spurt eftir þér, sagði
hún.
Vonnie lrrökk við.
— 'Ó, Rhoda, kannski er það
blaðamaður! Ég vil ekki tala við
hann.
— Ég held ekki. Það er bezt,
að þú svarir sjálf. Ef það er ein-
hver, /sem þú kærir þig ekki um
að tala við, geturðu bara lagt sím
ann á. Kannski eru það einhverjir
vinir, sem hafa frétt, að þú værir
í Englandi, bætti Rhoda rólega
við.
Vinir Myru, hugsaði Vonnie
þreytulega.
— Já, kannski. Þakka bér fyrir,
Rhoda.
Hún gekk að símanum og fann,
að hún hafði fengið ákafan hjart-
slátt. Hún herti sig upp. Enginn
sá til hennar og varla lægi nokk
ur á hleri. Hún varð aðeins að
gæta stillingar sinnar. Hún dró
djúpt andann. Eftir beztu getu,
reyndi hún að herma eftir leti-
legri rödd Myru:
— Það er Myra Ashlyn.
— Myra — þetta/er Nigel Fish-
er.
Allt virtist snarsnúast umhverfis
hana. Hún þreif stól og hlamm-
aði sér niður. Hjartað barðist svo,
að henni fannst allúr líkam-
inn titra og hún varð rök á hönd-
unum.
— Halló, Myra, ertu þarna?
^Ertu þarna? endurtók hann óþol
inmóður.
— Já, svaraði hún.
— Þú hefur svei mér verið
óheppin í þínum fyrstu kynnum
af Englandi Eg vona þín vegna
að málið upplýsist fljótlega.
—, Þökk, svaraði hún hljóm-
laust og beið.
— Það er óttalegt af mér, að
hringja til þín núna, en ég gat
ekki annað, Myra. Ég skal ekki
tefja þig, en gerðu það fyrir mig,
að segja mér . . .
— Segja þér — hvað?
— Ég verð að finna Vonnie,
hvar er hún?
Hún hélt svo fast um tólið, að
hnúamir hvítnuðu. Hún sá nú,
að stofudyrnar stóðu í hálfa gátt
og kannski var þar einhver, sem
heyrði til hennar.
— Ég hef reynt, að hringja til
hennar í Vancouver, hélt Nigel
áfram. En það fæst ekkert svar
í fbúðinni hennar. Ég hef líka
skrifað henni og ekki fengið
svar.
— Ég get útskýrt....
Rödd hennar hlaut að vera of
lág til að hann neyrði. Hann greip
myndugleva fram í.
— Hvað hefur komið fyrir
hana? Og ykkur báðar? Og hvar
er Vonnie?
— Hér. Nigei, elskan mín,
hérna. Hún er að tala við þig með
torkennilegri rödd, vegna þess
að fólk — ókunnugt fólk má ekki
vita hið sanna!
— Ertu þarna? Röddin var
hærri og kenndi óþolinmæði.
— Já.
— Myra. Ég bið þig mjög að
. afsaka. Ég veit, að það var ekki
i rétt að hringja til þín, en ég verð
að ná sambandi við Vonnie.
— Hún var í Vancouver, lengi
eftir að þú fórst. Þú hefðir getað
sett þig I samband við hana þá.
— Ég get útskýrt það! En það
! verð ég fyrst og fremst að út-
1 skýra fyrir Vonnie.
— Hvérnig vissurðu, að ég var
hér?
Auðvitað var það óþörf spurn
ing og hún vissi það sjálf. ,
— Það var hægur vandi. Ég
las um dauða frænda þíns í blöð-
unum. í rödd hans gætti óþolin-
mæði yfir spurningum hennar.
— Ég veit, að þú kærir þig
ekki um að verða fyrir ónæði. En
ef þú vilt bara segja mér, hvern
í ig ég get náð í Vonnie .. .
Það var vonarhreimur i rödd
hans. Minnstu munaði, að Vonnie
| segði honum allt af létta, þegar
| hún heyrði, hvað hann varð glað-
ur við.
— Myra. sagði hann drengja
lega glaður. Meinarðu, að hún sé
hér í Engalndi?
| — Já. Nei, NEI. En ég skai sjá
um, að hún fái bréfið.
— Hvers vegna sagðirðu fyrst
já og neitar þvi síðan í sömu
andrá?
J1
Hann var reiður og óþolin
móður aftur
— Ég bið þig enn að afsaka,
en þetta skiptir mig öllu! Er
Vonnie þarna eða ekki?
— Ég — Nigel, — ef þú sendir
bréf til hennar hingað ....
— Mér dettur ekki í hug, að
skrifa henni á þitt heimilisfang!
Ég vil fá að vita, hvar hún er
sjálf!
— En ég iofa því upp á æru
og trú, að ef þú aðeins sendir bréf
hingað ....
— Gætirðu verið svo elsku-
leg að segja mér, hvers vegna þú
ert með þessi undanbrögð
Hann var lágróma, en hún
fann, að þolinmæði hans var á
þrotum.
— Hver er ástæðan fyrir jn*,
að ég má ekki skrifa beint til
Vonnie? En kannski veiztu það
ekki! Hún og ég — við erum
— við urðum hrifin hvort af
öðru. Kannski hún hafi skipt um
skoðun, en ég verð að fá að vita
vissu mína.
— Þú fórst þína leið — þú lézt
ekkert frá þér heyra ....
— Um það þarf ég einmitt að
tala við hana. Hvar er hún?
— Ég get ekki gefið þér heim-
ilisfang hennar. Mér þykir það
leitt Nise! en bú verður að trúa
ÚTVARPIÐ
Miðvikudagur 9. tebrúar.
700 Moreunútvarp 12.00 Hádeg
isútvarp.
13.00 Við
vinnuna:
Tónleikar 14.40 Við sem beima
sitjum. Sigrfður Thorlacius les
skáldsöguna „Þef hann biusta”
eftir Sumner Locket Elliiot (11).
15.00 Miðdegisútvarp 17.20 r'ram
burðarkennsla i esperanto og
spænsku 17.40 Þingfréttir 18.00
Útvarpssaga barnanna: „A Itross
götum" eftir Aimée Somnierfelt
Guðión Ingi Sigurðsson lýkur
lestri sögunnar. sem þýdd var af
Sigurlaugu Biörnsdóttur 18.20
Veðurfregnir 18.30 Tónieikar
19.30 Fréttir 20.00 Daglegt mál.
4rni Böðvarsson flytur þáttinn.
20.05 Efst á baugi. Biörgvin Guð-
mundsson og Biörn Jóhannsson
tala um erlend málefni 20.35
Hvað er framundan? Arm Árna
son dr med. flytur erindi um
leikmannsstört innan þióðkirkj
unnar. 21.00 Lög unga fólksins.
Bergur Guðnason kynnír 22.00
„Tilhneigingar1’ smásaga eftir
Conrad Aiken 22.55 Úr tónleika
sal: Frá tónlelkum Musica Nova
og Tónlistarfélagsins i Austurbæj
arbíói 16. nóv s. L 23.55 Dag-
skrárlok.
Flmmtudagur 10. febrúar
7.00 Morgunútvarp 12.00 Hádegis
útvarp 13.00 Á frívaktinni. Eydís
Eyþórsdóttir stjórnar óskalaga-
þætti fyrir
sjómenn.
14.40 Við, sem
heima sitjum 15.00 Miðdegisút-
varp. 16.00 Síðdegisútvaro 18.00
Segðu mér sögu. Sigríður Gunn
laugsdóttir og Bergþóra Gústafs
dóttir stjórna >ætti fyrir vngstu
hlustendurna. 18.20 Veðurfregnir
18.30 Tónleikar 19.30 Fréttir 20.
00 Daglegt má) Arni Böðvarsson
flytur þát.tinn 20.05 Gestur í
útvarpssal: Fiðluleikarinn lon
Voicu frá Rúmeníu leikur 20.25
Bréf til bænda og neytend? Arni
G. Eylands flytur fyrri hluta
erindis. 20.50 Sinfóníuhljómsveit
tslands og söngsveitin Fílharmon
fa halda hljómleika i Háskólabíói
22.10 FYéttir og veðurfregnir
22.30 Átta ár í Hvíta húsinu. 22.
50 Djassþáttur Ólafur Stephen-
sen kynnir. 23.10 Bridgeþáttur.
Hjalti Eliasson og Stefán Guð-
johnsen ræðast við. 23.35 Dag
skrárlok.