Tíminn - 27.02.1966, Side 9

Tíminn - 27.02.1966, Side 9
SUNNUDAGUR 27. febrúar 1966 TÍMINN 9 Snjóa- og frostaveíur „Ofan gefur snjó á snjó, snjó- um vefur flóató.“ Þessa vísu mega þeir sannarlega raula á Norður- og Austurlandi um þess ar mundir. Þar er nú fannfergi eins og mest verður, og flestir vegir ófærir. Bæir og sveitir falla allt í einu í gamalkunna einangrun. Þó tengir síminn menn enn saman. Austur í Fljótsdal þykjast gamlir bænd- ur vart muna meiri fönn í hálfa öld. Norður í Aðaldal féll 30 sm. snjólag í logni á fimmtu- daginn. Á þessum slóðum er allur fénaður á fullri gjöf. Aust- firðingar hafa ekki enn fengið allt það hey, sem þeim var heit- ið. Hvernig reiðir þeim bænd- um af, sem sitja í snjókví með Frá setningu búnaðarþings. Þorsteinn Sigurðsson í ræðustóli. Nokkrir fulltrúar til vinstri. MENN OG MÁLEFNI fénað án heyja til vors, munu ýmsir spyrja og hugsa til sein- lætis og fyrirhyggjuleysis stjórn valda á s.l. sumri um heykaup handa óþurrkasvæðunum. Hér sunnan lands er svipur- inn annar, þó að engin blíða ríki. Þar er snjólaust í brúnir upp, en hörð frost herja nakta jörð. Fullvíst er, að frost stendur nú þegar óvenjulega djúpt í jörð þar, og ýmsir kvíða afleiðingunum á komandi vori og óttast kal og frostdauða í ræktaðri fórð. Dýrt fóðurkorn. Biínaðarþing kom saman í s.l. viku. Það mun fjalla um mörg vandamál landbúnaðarins. Eitt fvrsta málið, sem þar hefur bor- ið á góma að þessu sinni, eru fóðurbætiskaup bænda. Komið hefur í Ijós, og oft verið um rætt áður, að íslenzkir bændur eiga mjög óhagstæðum kjörum að sæta í kaupum á innfluttu fóðurkorni, sem flutt er inn sekkjað og malað en blandað í fiksimjöl hér. Fóðurkomsinn- flutningur er enn leyfisbundinn, þrátt fyrir allt tal ríkisstjórnar- innar um verzlunarfrelsi, og bændur fá ekki að sæta tilboð- um, sem nema allt að 1.500.00 kr. lægra verði á smálest en nú er keypt. Er það harla fróðlegt til samanburðar við ýmsar aðr- ar gerðir og kenningar stjórn- arinnar um samkeppni til verð- lækkunar. En kjami þessa vandamáls er sá, að við ráðum ekki enn yfir þeirri tækni við fóðurkorns- flutninga, sem nágrannaþjóðir hafa þegar aflað sér og reynzt hefur drýgst til verðlækkunar — að flytja kornið í tankskip- um beint frá framleiðslusvæð- um og losa hér í geyma til möl- unar og blöndunar, Talið er, að slík tækni mundi spara allt að 70 millj. á ári við fóðurkorns- kaupin. Næsta brýnt er nú að koma upp kornhöfnum á tveim- ur stöðum á landinu og eign- ast kornflutningaskip. Að sækja sér afsökun til Moskvu. Valdamikill ritari Reykjavík- urbréfs 1 Morgunblaðinu sakaði Tímann um það s.l. sunnudag að afsaka dómsofsóknir rúss- neskra valdahafa á hendur rúss neskum rithöfundum með þvi að gagnrýna vaxandi pólitíska hlutdrægni íslenzkra valda- manna í garð ungra, íslenzkra ádeiluhöfunda. Taldi bréfritar- inn, að þetta „væri mjög til þess lagað að rugla menn í skiln ingi á því, sem væri að gerast austur í Moskvu,“ og bætti við, að „hugsunarháttur þess, sem svo skrifaði, væri meira en lít- ið brenglaður . . . Til lýðræðis- sinna yrði að gera aðrar kröf- ur.“ Hýðingar í skjóli gálgans 1 þessum ályktunum og ásök- unum birtist gamalkunn íhalds- siðfræði og fangaráð þeirra aft- urhaldsmanna, sem hafa lýðræð- ið á vörunum en einræðisblóð í hjartanu. Þeir réttlæta eigin misgerðir og brot á lýðræðis- hugsjónum með stórafbrotum annarra. Þeir fremja pólitískar hýðingar í skjóli gálgans og segja svo að ekki megi minnast á þær, af þvi að þær séu svo miklir smámunir miðað við stór glæpi einræðisins austur í Rússlandi. Þeir telja sig sannar lýðræðishetjur, þó að þeir brjóti ofurlítið af sér, af því að það er ekki eins hraksmánarlegt og austur í Rússlandi. Þetta er sams konar siðfræði og að telja þúsund króna þjóf saklausan aí því að til eru þeir, sem stela hundrað þúsundum. En lítið er lýðræðisgeð þess guma, sem metur lýðræðisþjón- ustu sína þannig á mælikvarða austan úr Moskvu. Bréfritarinn segir: „En til lýðræðissinna verð ur að gera aðrar kröfur.“ Það er einmitt mergurinn málsins. Sannur lýðræðissinni, og þó fyrst og fremst lýðræðisstjórn- andi, verður að gera aðrar kröf- ur til sín en Moskvumanna. og lýðræðisþjóð hlýtur líka að gera það. Þess vegna gagnrýnum við harðlega hér ýmislegt það, sem varla þætti tiltökumál austur í . Moskvu og bendum á hinn Ihættulega skyldleika við það, en réttlætum ekki breytni okk- ar með því, að aðrir hagi sér miklu verr. Sá maður, sem ber sig með þeim hætti saman við Moskvumenn, setur sig á bekk með þeim, og lýðræðismat hans er með þeim hætti, að honum er ekki trúandi til að vera for- sætisráðherra í íslenzku lýð- veldi. Hann hæfir miklu betur austur í Kreml eða suður í Portugal. íslendingar hljóta að afbiðja sér forsætisráðherra, sem heimt ar að fá að stunda pólitískar hýðingar í friði í skjóli gálga Stalíns í Moskvu. Hið rétta lýðræðismat í þess- um málum er á Þá lund að fordæma harðlega pólitískar of- sóknir og gerræði austur í Moskvu og láta það um leið verða okkur sjálfum áminningu og kenningu um það að forð- ast sem heitan eldinn allan gróð- ur af sama sæði. Forsætisráð- herrann segir hins vegar: Hvað eruð þið að tala um smábrest- ina mína? Sjáið þið ekki, hvað ég er hátt hafinn yfir Rússa? „Þjóðarsmán44 En sama dagseintak Morgun- balðsins og flytur Reykjavíkur- bréf forsætisráðherrans ber það með sér, að hann hefði mátt höggva sér nær í herferð sinni gegn hinum „brenglaða hugs- unarhætti“ í þágu Rússa. í spjalli Sigurðar A. Magnússonar um úthlutun listamannalauna í Lesbók Morgunblaðsins hinn sama umvöndunardag Bjarna segir m.a. svo: „Á undanförnum árum hefur hið pólitíska gerræði orðið æ freklegra, og má segja, að keyrt hafi um þverbak í ár. Nú blasti það sem sé við öllum landslýð, vegna þess að tveir ungir höf- undar, þeir Jóhannes Helgi og Ingimar Erlendur Sigurðsson, höfðu sent frá sér stór skáld- verk fyrir jólin þar sem óvægi- lega var veitzt að íslenzku þjóð- félagi samtímans og nokkrum máttarstólpum þess. Þó bæði þessi verk væru stórgölluð, eink anlega þó Borgarlíf, voru þau mun mikilsverðara framlag til íslenzkra bókmennta en obbinn af þeim vaðli, sem árlega er launaður af almannafé, og báðir höfðu þessir höfundar áður sent frá sér athyglisverðar bækur. Hér virðist thlutunarnefndin kinnroðalaust hafa fetað 1 fót- spor þeirra sovézku menningar- forkólfa, sem með ýmsum hætti hafa ofsótt þarlenda rithöfunda, ef þeir hafa farið út af opin- berri réttlínu í skrifum sínum.“ Og fyrr í greininni hafði Sig- urður sagt: „Þessum þætti út- hlutunarinnar ber meirihluti nefndarinnar fulla ábyrgð á, og verður honum ekki nógsam- lega mótmælt, því hann er þjóð arsmán.“ Hér virðist tekið svo djúpt í árinni um samanburðinn við Rússa, að varla muni forsætis ráðberranum duga minna en tvö Reykjavíkurbréf til þess að leiðrétta hinn „brenglaða hugs- unarhátt“ þessa manns, miðað við þá ádrepu, sem honum þótti nauðsynlegt að tileinka Tíman- um. Eru slíkar bréfaskriftir auð vitað forsætisráðherranum ill- ar frátafir í miklum önnum við pólitískar hýðingar ungra ádeiluhöfunda í skjóli rússneska gálgans. Álbarónar á undanhaldi Ofstækisbarátta ríkisstjóm arinnnar og álbaróna hennar fyrir því að koma hér upp er- lendri álbræðlsu á kostnað is- lenzkra atvinnuvega tekur nú á sig æ skýrari myndir nauð- varnar ills málstaðar á undan- haldk Játningarnar um hinn eina og sanna tilgang flestra stjórnarathafna um þessar mundir verða æ fleiri. Um áramótin jók stjómin enn fjár- frystingu og hækkaði vexti. Hún sagði, að þetta væru vopn gegn verðbólgunni. En reynsla síð- ustu ára gerði hana að athlægi fyrir þau orð. Síðan hafa bæði forsætisráðherra og Alþýðu- blaðið játað, að þessi gömlu íhaldsráð hafi reynzt gagnlítil hér. Jafngilti það játningu um, að tilgangurinn hefði verið all- ur annar, sem sé sá að hefta uppbyggingu íslenzkra atvinnu- vega og framkvæmdamanna, svo að svigrúm yrði betra fyr- ir erlendan auðhring, sem þyrfti á vinnuafli að halda. Nú hefur Jóhann Hafstein játað til viðbót- ar, að nægi þetta ekki verði skornar niður opinberar fram- kvæmdir, bygging gatna, skóla, sjúkrahúsa, vega, brúa og hafna. Þetta er þó einmitt það, sem þjóðina vantar einna mest. En hverju skiptir það? Þannig er tangarsókn álbarónanna yfirlýst á hendur íslenzkum atvinnuveg- um og framtaki. Fyrir þetta hef- ur álstjómin auðvitað hlotið þungan áfellisdóm. Nýtt flóttavígi Síðustu dagana hafa álbarón- ar síðan hörfað í alveg nýtt flóttavígi og reyna að búast það- an til endursóknar. Fyrir jólin þóttist stjórnin leggja á borðið útreikninga af þeim hag, sem af því væri að leyfa hér erlenda álbræðslu sam hliða Búrfellsvirkjun. Sá hagur var þó augljóslega lítill eða enginn, en álbarónar héldu, að þetta mundi namt duga til að koma málinu fram. Nú hafa þeir uppgötvað, að þjóðin verður þessu því andstæðari sem hún kynnist málavöxtum og samn- ingskjörum betur. Hinn 4. maí í vor sagði Ingólfur Jónsson á Alþingi: „Lítið eitt dýrari yrði rafork- an fyrstu árin eftir að stórvirkj- un yrði gerð, ef það yrði án alúmínverksmiðju, á meðan ver- ið væri að byggja markaðinn upp.“ Þetta var mat tjómarinnar þá og talið að mundi duga til þess að tryggja málinu fram- gang. Rafmagnið yrði aðeins „lítið eitt dýrara“ án alvers. Nú sér álstjórnin hins vegar, að nýrra og betri gyllinga þarf við, ef ffiálið á ekki að tapast. Þá er annar ráðherra, Jóhann Haf- stein sendur fram með nýja og allt aðra „útreikninga“ þar sem peningahagur af álbræðslu er sýndur nokkru meiri en áður, og er þessu nú veifað framan í þjóðina úr þessu nýja flótta- vígi álbaróna. En falsanirnar og skrumið skín nú út úr þessu augljósar en fyrr. Hér má nefna þrjú dæmi: 1. Jóhann reiknar með óbreyttu verðlagi og dýrtíð ekki aðeins allan byggingartímann, heldur allt til 1985, en allan þann tíma er rafmagnsverðið til álbræðslu fastbundið, hvað sem verðbólgan geysist hátt. 2. Jóhann álbarón tekur þann hluta af skattgreiðslum álverk- smiðju, sem Alþjóðabankinn krafðist að rynni til orkuvers- ins sem uppbót á rafmagnsverð álversins, með rafverðinu til ál- verksmiðjunnar og gerir það þannig hærra en það er í raun og veru. 3. Jóhann gerir sér hægt um hönd og reiknar rafmagnsverð tslendinga frá Búrfellsvirkjun án álvers þannig, að engin nýt- ing yrði á afgangsorkunni og hún yrði alveg verðlaus langan tíma. En allir vita, að þegar ný stórvirkjun er komin, munu koma til ýmis ný fyrirtæki, sem kaupa mundu hluta af afgangs- orkunni Þetta eru aðeins ofurlítU sýn- ishorn af þeim falsskotum, sem álbarónai senda nú úr síðasta blekkingavíghreiðri sínu eftir frægðarlitla uppgjöf á fyxri vig- stöðvum.

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.