Tíminn - 25.03.1966, Blaðsíða 5

FÖSTUDAGUR 25. marz 1966
TlMINN
Cltgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Eramkvæmdastjóri: Krlstján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrtii ritstjómar- Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrtmur Gíslason Ritstj.skrifstofur t Eddu-
húsirrn, sfmar 18300—18305. Skrifstofur. Bankastræti 7 Af-
greiSslusími 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
afmi 18300. Askriftargjald kr. 95.00 á mán. innanlands — í
lansasöiu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Hin ,dulda fyrirætlun‘
„Og þeim mun rækilegar sem SjálfstæSisflokkurinn
hefur brugðizt yfirlýstri stefnu sinni, þeim mun betur
hefur hann fylgt fram þeirri duldu fyrirætlun sinni að
búa sem bezt í haginn fyrir braskarana”.
Ýmsir mundu við fyrstu sýn telja víst, að þessi orð
væru úr einhverju stjórnmálaskrifi síðustu vikna, svo
vel lýsa þau stjórnarferli íhaldsins síðustu árin. En svo
er ekM. Þau eru tekin úr ræðu, sem Gylfi Þ. Gíslason
hélt fyrir einum áratug. Hann var að gefa rétta lýsingu
á Sjálfstæðisflokknum, og á árunum, sem liðin eru síðan
hafa þessi orð þó sannazt enn betur. En það eru mein-
leg örlög, að maðurinn, sem mælti þau, vafalaust af sann-
færingu, skuli hafa verið stoð og stytta íhaldsins á sig-
urgöngu hinna „duldu fyrirætlana“ Sjálfstæðisflokksins
sem nú telur sig hafa náð þeim undirtökum valds
og áhrifa, að honum sé óhætt að koma úr kafinu og
berjast opinskátt fyrir þá hagsmuni, sem eru honum allt.
íhaldsflokkurinn breytti um nafn á sínum tíma, þótt-
ist breyta eðlinu líka og vera orðinn frjálslyndur umbóta-
flokkur og setti ýmis snoturyrði á stefnuskrá. .Hann taldi
sig vera sverð og skjöld hins frjálsa einkaframtaks, al-
hhða atvinnuuppbyggingar, sjálfstæðis þjóðarinnar og
íslenzkrar reisnar. Honum tókst með þessu að stækka
hring sinn, vinna sér nokkurt fylgi, og meðan valdaað-
staðan valt á völu, og hann varð að beyg'ja sig fyrir
vilja annarra flokka, hafði hann stundum tilburði til þess
að vinna samkvæmt yfirlýstri stefnuskrá. En hann mundi
alltaf vel sína „duldu fyrirætlun”.
Með tilkomu núverandi ríkisstjórnar, og þó einkum
eftir að íhaldinu tókst að framlengja valdatök sín yfir
síðustu kosningar, þótti því loks sem það hefði tök og
tækifæri til þess að koma úr kafinu og taka að þjóna al-
veg og opinskátt hinni „duldu fyrirætlun”.
Á þessum valdaferli hefur Sjálfstæðisflokkurinn svik-
ið og heykzt í hverju yfirlýsta stefnumálinu á fætur
öðru. Hann þóttist standa vörð í landhelgismálinu. en
gerði þegar afsalssamninginn við Breta. Hann þóttist
ætla að berjast gegn dýrtíðinni, en opnaði allar flóðgátt-
ir hennar. Hann lýsti því yfir, að hann vildi styðja ís-
lenzkt atvinnuframtak, einstaklingsrekstur og uppbygg-
ingu hinna ungu en hann skellti á þessa aðila lánakreppu
og vaxtaokri og gerði þá að leiksoppi í verðbólguspennu
braskaranna Hann þóttist ætla að afnema uppbótakerfi
og niðurgreiðslur, en jók hvort tveggja um allan helm-
ing, og nú síðast kastar hann þessum taumum lausum
út í straumröst óðaverðbólgunnar.
Það blasir við þjóðinni, og er viðurkennt af stjórn-
inni, að hin yfirlýsta stjórnarstefna er runnin út í sand,
og þegar svo er komið, segja lýðræðisstjómir af sér. En
þessi stjórn situr. Skýringin er augljós. Sjálfstæðis-
flokkurinn er að sinna sínu raunverulega kalli, hinni
„duldu fyrirætlun sinni að búa sem bezt í haginn fyrir
braskarana“ eins og Gvlfi Þ Gíslason lýsti því. .Sú fyrir-
ætlun er nú opinber. Thaldið hefur komizt að raun um,
að henni verðUr ekki þjónað nógu vel með því að standa
á íslenzkum málstað og efnal. og atvinnulegu sjálfstæði
þjóðarinnar. .Með því er hlutur braskaranna ekki nógu
vel tryggður. Þess vegna fórnar það íslenzkum framtaks-
mönnum fyrir erlenda stóriðju og ber íslenzkan þjóðar-
hag fyrir borð í samningum til hags fvrir erlent auðmagn
og íslenzka þjónustubraskara þess. Þar með er Sjálf-
stæðisflokkurinn kominn úr kafinu að svikinni yfirlýstri
stefnu en með sína dnlðu fyrirætlun’’ opinbera í fang-
inu í auffsýn þjóðarii ,iar.
ERLENT YFIRLIT
Semur Gordon Walker við EBE?
Efnahagsbandalagsmálið mikið rætt í brezku kosningabaráttunni
SKOÐANÁKANNANIR sem
voru birtar í Bretlandi utn
seinustu helgi, beutu til þess,
að sáralitlar breytingar heíðu
orðið á fylgi flokkanna sein-
asta hálfa mánuðinn, eða síðan
kosningabaráttan hófst fyrir al
vöru. Samkvæmt þvf ætti
Verkamannaflokkurmn að vera
sigurviss og fá frá 80—200
þingsæta meirihluta. Fynr I-
haldsflokkinn var það hins veg
ar nokkur huggun, að sveitar
stjórnarkosningar íótú fraRi á
örfáum stöðum í seinustu viku
og bentu úrslit þehra ti' þess
að íhaldsflokkurinn hefði betri
stöðu en skoðanakannaoirnar
gáfu til kynna.
Vart verður sagt, að nokkuð
verulega sögulegt hafi gerzt í
kosningabaráttunni fram að
þessu. Forustumenn ílokkanna
hafa haldið fundi viðs vegar
um landið og hefur á möfgum
stöðum borið á uppivöðslusom
um áheyrendum. K einum
staðnum fékk t.d Wilson ólykt
arsprengju í augað, r>g var það
bólgið í 2—3 daga á cítir. hað
er ekki ótítt, að kosniogaíund
ir í Bretlandi hafi pennao svip
og oft sé því erfitt að heyra
til ræðumanna vegna 'nrópa og
óláta. Þeir Heath og Wilson
hafa ekki sízt orðið fyrir þessu
nú. ..Báðir hafa þeir verið all
hvassyrtir í ræðum sínum, og
farið ómildum orðum hvor um
annan en það er helaur ekki
ótítt í Bretlandi, að helztu for
ingjarnir ávarpi hverjir aðra
á þann veg.
Ekkert mun verða ur þvi
sjónvarpseinvígi þeirra, sem
Heath reyndi að efna til. Wil
son svaraði því, að hann væri
fús til að mæta báðum for-
mönnum andstöðuflokkanna,
Heath og Grimond, samtímis.
Grimond svaraði því boði ját-
andi, en Heath hafnaði þv* og
taldi þetta undanbrögu Wilson
ætlar sennilega ekki að brenna
sig á sama soðinu og Nixon og
hefur fundið allklóka leið tii
að komast hjá áskoruninni.
EKKI VERÐUR sagt, að
neitt sérstakt innanlandsmái
hafi öðru fremur sett svip á
kosningabaráttuna. AiJir flokk
arnir lofa hinu bezta i húsnæð
ismálum, skólamálun og efna
hagsmálum svo að þar má vart
á milli sjá. Heath virtist í
fyrstu ætla að gera sér nokk-
um mat úr fyrirheiti, sem í-
haldsflokkurinn hefur gefið
um setningu iöggjafar til að
koma í veg fyrir skyiidiverkfói)
sem mjög hafa vald'ð tióni ,
Bretlandi á undanförnum ár-
um.. Svo virtist sem þetta
kynni að heppnast hjá honum
þegar blöðin sögðu írá pví, að
eins konar verkamannadómur
hefði dæmt verkamenn, sem
ekki vildu taka þátt i einu
slíku verkfalli, í sérstakar sekt
ir og þeir verið neyddlr til að
greiða þær. Verkamannaflokk-
urinn gat svarað með því, að
hann hefur þegar Dorið fram
tillögu um, að öll verkföli
verði ag tilkynna með hæf'leg
um fyrirvara. .Eftir öllum sói-
armerkjum að dæma virðist
þetta mál ekki hafa hlotið eins
miklar undirtektir oe fhalds-

Wilson átti fimmtugsafmæli í s. I. viku.
menn gerðu ráð fyrir, og ef
til vill óttast þeir líka f.vigis
tap meðal launafólks vegna
þess. Nokkuð er það, að þeir
hafa lítið minnzt á þetta mðl
undanfarið.
ÞAU MÁL, sem segja má,
að einna helzt hafi sett svip á
kosningabaráttuna, er Rhoue-
siumálið og afstaðan til Efna-
hagS'bandalags Evrópu. Eink-
um hefur þó síðara malið ver-
ið á dagskrá. Það komst eink
um á dagskrá eftir að allir
ráðherrar Vestur-Evrópuband.a
lagstns svonefnda — en banda
lag þetta mynda einmitt Bret-
land og þáttökuríki Efnahags-
bandalags Evrópu — lýstu því
yfir, að þeir teldu aðild Breta
að Efnahagsbandalaginu æski-
lega. Franski utanríkisráðherr
ann hafði áður gefið til kynna
að Frakkar væru ekki lengur
mótfallnir því, að haínar yrðu
að nýju samningar um aðíld
Breta að bandalaginu en þoir
féllu niður í janúar 1963 vegna
neitunar Frakka. Yfiriysingar
þessar urðu til þess, að bæði
■
Gordon Walker
Ihaldsflokkurinn og Frjáls-
iyndi flokkurinn, sem báðir eru
fylgjandi aðild Breta að Efna-
hagsbandalaginu, hófu nýja á-
róðurssókn í þessu máli. Þeir
telja mikilvægt, að Bretland
gerist sem fyrst aðili uanda-
lagsins og vinní það jafnvel til
að fallast á öll höfuðvriiyrði
bandalagssáttmálans, en það
vildu Bretar ekki gera, þegar
samningar slitnuðu veturinn
1963. Af hálfu Frjálslynda
flokksins og íhaldsflokksins er
því haldið fram, að Verka-
mannaflokkurinn standi í vegi
þess, að Bretar gangi í Efna-
hagsbandalagið Víst er það,
að Verkamannaflokkurinn er
klofinn í málinu og hefur Wil
son verið í hópi þeirra, sem
tregastir hafa verið til inn-
göngu í bandalagið.
EFTIR AÐ íhaldsflokkurinn
og Frjálslyndi flokkurinn höfðu
þannig hafið umræður um að-
ildarmálið, neyddist Wilson tii
að gera hreint fyrir sínum dyr-
um. Hann kvaðst fylgjandi auk
inni efnahagslegri samvinnu
Evrópuríkja., og hann taldi að
ild að Efnahagsbandalaginu
æskilega, ef vissum skilyrðum
fengist framgengt og þó eink
um þeim, að hæfilegt tillir
yrði tekið , til samveldisríkj-
anna, sem myndað hefðu Breta
veldi. .Hins vegar væn nann
mótfallinn því, að Bretar færu
skríðandi inn í bandalagið
Orðalag Wilsons bar bess vott
að hann hefur reynt að fuil-
nægja sjónarmiði oeggja arm
anna í Verkamannaflokknum,
en þó benda þau miklu meira
til þess, að hann ætli sér að
hefja samninga að nýju um
aðild að Efnahagsbandalaginu.
Því til áréttingar hefur hann
látið kvisast út, að nái Gordon
Walker. fyrrv. utanríkisráð-
herra, kosningu. muni hann
gerður að ráðherra stjornar-
deildar. sem fari með Efna-
Framhald á bls. 13.