Tíminn - 26.04.1966, Blaðsíða 3

fl' r r.’ f’:
r; o
( fí 'rf'i'
'<7 >7 ; •?
-- «-■ - —-------- — — r\ - •* « • n* ,r —r r' r/ «• r*.‘ /T a *t & /-r.* /*•/ <\ < /í’jtf J !
f' r f/ V í' T'r' f; r ( f' (V í í' t' <t ?1 II I 1 j > l' I f I .! . .; ( i' f t f ."■ f; í I • ' '
ÞRIÐJUDAGUR 26. apríl 1966
TÍMINN
Til að hitta Tómas Sigurpál
Jónsson stýrimann á Krist-
björgu þurfum við að klöngr-
ast niður gamla og snúna stiga
við bátabryggjurnar á Granda-
garði. Okkur var auðvitað efst
í huga, að spyrja hann um að-
búnað þeirra sjómanna.
— Eins og þið sjáið eru
bryggjurnar allt of veikbyggð-
ar, enda er þeim ekkert við-
haldið nú orðið. Stigarnir eru
allir snúnir og skakkir og er
stór mildi að helmingur sjó-
manna skuli ekki vera stórslas-
aður eða dauður, við að fara
þessa stiga til þess að koan-
ast um borð í bátana. Þær
vinnuaðstæður sem hér eru,
eru nreinlega aftan úr miðöld-
um t.d. er aðstaðan til lönd-
unar ekki mönnum bjóðandi.
— Hér þarf vissulega mikilla
úrbóta við, segjum við.
— Já, það þarf að byggja
hér sérstakar bryggjur vel út-
búnar tækjum, sérstaklega
krönum til löndunar. Einnig
þyrfti tvímælalaust að loka höfn
inni og koma upp strangri lög-
gæzlu. Það er í meira lagi
heimskulegt að hafa bila í kapp-
akstri eftir þverum og endi-
löngum Grandagarðinum. Þeir
tefja fyrir eðlilegu athafnalífi
við 'höfnina.
— Þarf ekki einnig að bæta
aðstöðu sjómannanna sjálfra?
— O, jú. Nauðsynlegt væri
að hafa baðhús fyrir bátasjó-
menn og salerni. Einnig væri
nauðsynlegt að hafa einhvers
konar verzlun opna alla nótt-
ina, svo að við getum fengið
keypt ýmislegt sem okkur van-
hagar um, þegar við komum
inn t.d. vettlinga og tóbak.
Símaþjónustuna þarf að betr-
umfoæta til muna. Hér er að-
eins einn símaklefi fyrir allan
þann fjölda, 300 menn á einn
síma er ekki sérstaklega glæsi-
legt.
— Er fojörgunaraðstaða nægi
lega góð?
— Nei. Þar skortir ýmislegt
á. Hér þyrfti t.d. nauðsynlega
að vera lítill bátur, sem ýta
mætti á flot á stuttum tíma
og nota má við björgun, ef
maður fellur í höfnina. Gísli
Johnsen bátur Slysavarnafé-
lagsins hefur því miður alls
ekki reynzt eins vel og til var
ætlazt. Hann fer alltof illa i
sjó. Það skortir bæði foáta og
tæki til fojörgunar. Hafnarnefnd
og hafnarstjóri ættu að bæta
úr þessu sem fyrst.
Tómas Jónsson
Við kveðjum Tómas Sigurpál
og félaga hans og vonum að
þeir fái sem fyrst skjóta og
góða úrlausn á málum sínum.
Gunnar Gunnlaugsson er há-
seti á aflaskipinu Svani. Okk-
ur hefur oft verið sagt, að sjó-
menn á aflaskipum græði ein-
hver reiðinnar býsn, svo við
spyrjum Gunnar hvort að hann
sé ekki meðal tekjuhæstu
manna landsins?
— Ekki get ég nú sagt það.
Svanurinn er að vísu toppskip
og möguleikar eru á að græða
vel á honum. í vetur hefur hins
vegar veiðzt lítið og varla er
hægt að segja að fiskverðið sé
mjög hátt. Þess vegna hafa
tekjur okkar verið minni en
ella. Á því kaupi. sem ég hef
nú, er erfitt að framfleyta fjöl
sloddu.
‘— Er fiskverðið ekki nægi-
lega hátt?
— Alls ekki. Það hefur ekk-
ert hækkað að marki í sam-
ræmi við kaupgjald í landi eða
almenna vöruhækkun síðastlið-
in fimm ár. Við bátasjómenn-
irnir komum með glænýjan
fisk að landi og okkur er greitt
þrjár krónur og fjörutíu aurar
fyrir kg. Togararnir koma með
allt að hálfs mánaðar gamlan
fisk og þeim eru borgaðar tíu
til sextán krónur á kg. Mér
finnst 'harla mikið misræmi í
þessu.
— Er erfitt að manna bát-
ana?
— Mjög erfitt hefur reynzt
að fá menn á smábátana. Við
höfum meira að segja þurft að
notast við útlent fólk, stundum
hálfgerðan skríl, sem hefur
reynzt mjög misjafnlega. Hér
í höfninni má sjá marga báta,
sem ekki komast út sakir mann
eklu. Víða um land eru margir
bátar, sem ekki komast á veið-
ar vegna þess að það vantar
fólk. Ég veit ekki, hvað stjórn-
arvöldin ætla sér að gera við
síldarskipin eftir nokkur ár,
þegar síldveiðarnar minnka. Ef
til vill ætla þeir sér þá að
bræða upp flotann í alúmíum-
verksmiðjunni.
Við spyrjum Gunnar að lok-
um hvernig bæjarstjórnarkosn-
ingarnar leggist í hann.
— Vel. Ég veit að Framsókn
vinnur glæsilegan sigur.
Niðri við höfn eru sjómenn
að koma að landi og sumir að
búa sig á veiðar, aðrir vinna
við fiskaðgerð. Þetta eru frísk-
legir menn, hraustir og vaskir
og handtökin snör. Við spyr-
um einn þeirra, Sverri Sigurðs-
son, hvort hann hafi lengi
stundað sjóinn og fengizt við
fiskverkun.
— Ég hef verið við þetta í
15 ár og er farinn að venjast
erfiðinu. Lengst af hef ég sótt
sjóinn, en hef verið hérna í
Fiskmiðstöðinni undanfarið.
Það er komið inn með aflann
úr trillunum á hverjum degi.
Fiskurinn hefur dýpkað mikið
á sér, svo að það þarf að sækja
hann lengra. Öll veiði er mun
fljótteknari núna en fyrir
nokkrum árum. Ástæðan er auð
vitað sú, að veiðarfærin eru
orðin miklu stórtækari og fljót-
virkari. En þau hafa líka hækk
að mikið í verði, sérstaklega
eru dragnótaveiðarfærin orðin
dýr. Mér og reyndar fleirum
finnst, að það hljóti að vera
möguleiki að lækka innflutn-
ingstolla á veiðarfærum.
— Hvernig er aðstaðan hér
á Grandanum?
— Það þyrfti að fjölga mjög
bryggjum. Einnig var fjar-
stæða að byggja fiskverkunar-
stöðvar á Grandanum, þar sem
plássið er hvergi nærri n.óg.
Frekar hefði átt að reisa hér
fleiri hafnir og ráðstafa Örfir-
isey á einfovern annan veg. Hér
hefði til dæmis mátt hafa mjög
skemmtilegan lystigarð eða eitt
hvað af því tagi í staðinn fyrir
það forað, sem eyjan er nú.
— Hvernig er verðið á fisk-
inum?
— Það mætti nú gjarnan
vera hærra. Eftir fregnum af
verðinu, sem fæst fyrir hann
erlendis, þótt þar sé um gaml-
an fisk að ræða, verður maður
að halda að þeir gætu fengið
meira fyrir hann hér. Þeir
koma þó með hann nýjan.
— Það er hættulegt starf að
sækja sjóinn. Finnst þér björg
unaraðstaða á íslandi vera
nægileg?
— Því fer fjarri. Hún er
hvergi nærri fullnægjandi. Það
vantar ýmislegt til að gera
hana betri, bæði fleiri björg-
unarstöðvar, betri og fleiri tæki
og einnig fleira fólk til björg-
unarstarfa. Þegar Þorbjörn rak
upp í Reykjanesið s.l. haust,
þá skorti bæði tæki og mann-
skap til að stjórna björgun-
inni. Það þarf að fjölga til
muna björgunarstöðvum um
allt land og sérþjálfa fólk til
þessara starfa. Ef ríkissjóður
legði meira af mörkum í þessu
skyni, tel ég víst að þeim pen-
ingum yrði vel varið. Við þurf-
um á öllum okkar sjómönn-
um að halda og megum ekki
við að missa neina þeirra í haf-
ið.
Um borð i mótorbátn-
um Leifi ÓF 4 hittum við
Helga T. Andersen skipstjóra,
sem ásamt skipverjum sínum
er að búa bátinn á netaveiðar.
—■ Eruð þið í veiðihug?
— Við(erum að keppast við
að koma ‘hátnum á netaveiðar.
Við ætlum að stunda þær frá
Grindavík. Þar hefur verið rót-
arfiskerí. Þegar við erum
komnir á veiðar leggjum við
saman dag og nótt og reynum
að gera okkar bezta, því að
mikið er í húfi bæði fyrir okk-
ur og þjóðarfoúið. Vertíðin í
vetur hefur verið frekar léleg
og við sjómennirnir vonumst
til að tekjurnar aukist þegar
veiðin fer að glæðast.
—Hvað er annars hægt að
gera til þess að foæta hag
sjómanna?
— Það er margt, sem kem-
ur til greina. Fyrst af öllu
hækkað fiskverð. Einnig ættu
að vera miklir möguleikar á
að lækka kostnaðinn við út-
gerðina til dæmis tolla á net-
um. Háir tollar gera allan
veiðiútbúnað mjög dýran.
Hærra verð mætti fá fyrir fisk-
inn á erlendum mörkuðum, ef
vinnslan yrði meiri óg fjöl-
breyttari og íleiri og betri
markaða yrði aflað. Svo finnst
mér nú tími til kominn að
leggja niður togaraútgerðina í
því formi, sem hún er. Hingað
til hafa þeir fæstir borið sig
og lítið gert annað en eyði-
leggja botninn innan landfoelg-
innar og spilla stofninum.
— Finnst þér kannski tími
til kominn að færa aftur út
landhelgina?
— Vissulega. Fiskstofninn
hefur farið mjög minnkandi
undanfarin ár. Helzta leiðin
til að halda honum við, styrkja
hann og efla er að færa út
Helgi T. Andersen
landhelgina og friða hrygning-
arstöðvarnar.
— Háir ykkur mannekla?
— Já. Það er orðið mjög
erfitt að fá menn á bátana.
Og núna þegar ráðgert er að
stofnsetja alúminíumverk-
smiðju má búast við að þessir
erfiðleikar aukist til muna.
Hún mun efalaust draga fjölda
manns frá útgerðinni. Þetta er
Framhald á bls 15.
IKSSB
I