Vísir - 07.10.1974, Blaðsíða 6

6
Vísir. Mánudagur 7. október 1974.
VÍSIR
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
y Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjóifsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Heigason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
t lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Öhófleg varfærni
Sjómenn eru réttilega reiðir út af óhóflega var-
færinni gæzlu landhelginnar. Si og æ eru að koma
upp mál, sem löggæzlan á sjónum tekur ekki
nógu föstum tökum. ólögleg veiðarfæri eru fiskuð
upp úr sjó, erlendir togarar gera sig heimakomna
á friðuðum svæðum og varðskipin eru of oft
fjarri, þegar erlendir togarar læðast inn i land-
helgina. Það er þvi orðið timabært, að skipherr-
um Landhelgisgæzlunnar verði veitt umboð til að
ganga harðar eftir þvi, að lögum sé fylgt á is-
lenzkum hafsvæðum.
Norska landhelgisgæzlan leggur mikla áherzlu
á að skoða veiðarfæri skipa, sem veiða við Noreg.
Þeir hafa til þess fullan rétt samkvæmt fjölþjóða-
samningum. Sama rétt höfum við, en samt er
sáralitið gert af þvi að skoða veiðarfæri. 1 þeim
fáu tilvikum, sem það hefur verið gert, hefur þó
komið i ljós, að annað hvert skip hefur ólöglegan
veiðarfærabúnað.
Þessar athuganir þarf að efla nógu mikið til
þess, að erlend fiskiskip megi eiga von á skoðun i
hverri einustu veiðiferð. Jafnframt þarf að taka
upp refsingar við þessum brotum á fjölþjóða-
samningum, svo að skipstjórnarmenn taki eitt-
hvert mark á eftirlitinu. Með aðgerðarleysi sinu
eru islenzk yfirvöld óbeint að stuðla að lögbrot-
um, þvi að æ fleiri taka upp ósómann, þegar þeir
sjá, að skipstjórnarmenn komast upp með hann.
Aðgerðarleysið er þvi vitavert.
Annað dæmi um aðgerðarleysi i gæzlu land-
helginnar er hin friðsamlega afstaða gagnvart
veiðum vestur-þýzkra togara innan 50 milnanna.
Það er orðinn viðburður, að skorið sé á togvira
slikra skipa, og hefur svo verið i heilt ár. Þjóð-
verjum má þvi vera nokkuð sama, þótt ekki
semjist um fyrirkomulag veiða þeirra á íslands-
miðum. Þeir hafa að flestu leyti sina hentisemi
eins og ástandið hefur verið.
Við munum þó eftir þvi, að viðræðurnar við
Þjóðverja hafa strandað á ósanngjörnum kröfum
þeirra um friðindi umfram það, sem Bretar hafa
fengið, einkum að þvi er varðar veiðar togara af
stærstu gerðum. Þeir þrýsta á okkur með þvi að
hindra framkvæmd á sérstökum viðskiptakjör-
um okkar hjá Efnahagsbandalaginu, en við veit-
um þeim engan gagnþrýsting á miðunum. Slik
taflmennska leiðir til verri stöðu okkar i málinu
og hún er þvi vitaverð. Við megum til með að
magna aðgerðir gegn þýzkum lögbrjótum, sem
og auðvitað öðrum lögbrjótum innan landhelg-
innar.
Þær aðgerðir, sem hér hefur verið lýst, er unnt
að framkvæma með þeim skipakosti, sem Land-
helgisgæzlan hefur til umráða. Hitt er svo einnig
ljóst, að gæzlan býr við óhóflegt skipasvelti, eins
og margoft hefur verið bent á. Þar sem 200 milna
fiskveiðilögsaga er i uppsiglingu hér við land á
siðari hluta næsta árs, er nauðsynlegt að efla
gæzluna nægilega til þess, að hún geti haldið uppi
lögum og rétti á öllu 200 milna beltinu.
Það er marklaust að semja lög og reglur, þegar
þvi er ekki sinnt að fylgjast með framkvæmdinni.
Þess vegna þarf nú tvennt að fara saman,
ákveðnari afstaða landhelgisgæzlunnar á miðun-
um ásamt refsingum við afbrotum og skjótur
undirbúningur að auknum skipakosti gæzlunnar
með hliðsjón af 200 milunum á næsta ári.
—JK
A ustur-Þýzkaland
á tímamótum
Austur-Þýzkaland,
kommúnistarikið, sem
reis upp af rústum
heimstyrjaldarinnar sið
ari, heldur i dag hátið-
legan 25. afmælisdag
sinn.
Fánar blakta I flestum götum
Austur-Berlinar og veggspjöld
lýsa fagnaöartiöindunum og hef-
ur engum dulizt siöustu vikuna,
aö framuridan væri gleðidagur.
betta er aö auki merkisdagur
fyrir þær sakir, aö nú tekur i
Austur-Þýzkalandi gildi ný
stjórnarskrá, þar sem Aust-
ur-Þjóöverjar i fyrsta sinni varpa
frá sér allri von um Vesturs- og
Austur-Þýzkaland.
— Þaö er þó huggun harmi
gegn, að i staöinn er lýst yfir
„eilifu og órjúfanlegu bandalagi
viö Ráðstjórnarrikin”.
Það var þvi viö hæfi, að aðal-
gestur til aö vera viö hátiöarhöld-
in var valinn Leonid Brezhnev,
leiðtogi sovézka kommúnista-
flokksins.
Alþýöulýöveldiö, sem fæddist
upp af yfirráöasvæöi Rússa á
hernámsárunum, er einn trygg-
asti stuðningsmaður Ráð-
stjórnarrikjanna.
Einnig stærsti og þýðingar-
mesti verzlunarfélaginn af
austantjaldsrikjunum. Það ber
sjaldan við, að þar sé flutt ræða
svo að ekki sé getið i þakklætis-
skyni þess „forystuhlutverks”,
sem Sovétrikin hafa leikið fyrir
austantjaldslöndin. A meðan ráð-
stafa Ráðstjórnarrikin einum
þriðja af þjóðarframleiðslu
Austur-Þýzkalands.
A efnahagslega sviðinu geta
Austur-Þjóðverjar horft um
öxl og séð eftirtektarverðan upp-
gang, sem nú er i hámarki með
þjóðina i tiunda sæti stærstu
iðnaðarrikja veraldar. — „Efna-
hagsundrið” i Vestur-býzkalandi
eftirstriðsáranna á sér nefnilega
tvibura i kommúnistarikinu.
Mætti jafnvel til sanns vegar
færa, að það austur-þýzka taki
hinu fram, þvi að það hafðist án
Marshall-hjálparinnar.
Þegar Austur-Þjóðverjar héldu
upp á 20. afmæli lýðveldisins,
gátu þeir státaö af beztu lifskjör-
um meðal ibúa austantjalds. Þá
voru þeir 17 milljónir.
Hvað sem þvi leiö, var alþýöu-
lýöveldið þá eins.konar olnboga-
barn á alþjóðlegum vettvangi.
Vestur-Þýzkaland, sem gerði
kröfu til þess að vera viðurkennt
sem eini fulltrúi þýzku þjóðarinn-
ar, hafði gert sitt til að einangra
þennan komúnistiska nágranna
sinn með þvi að hóta að slita
stjórnmálasambandi við hvert
þaö riki, er viöurkenndi Aust-
ur-Þýzkaland.
Einungis 20 riki, félagar i
kommúnismanum og nokkur vin-
samleg Arabariki, héldu stjórn-
málasambandi við „Þýzkaland
bak við múrana”, þegar 20.
afmælið varhaldiö hátiðlegt.
En á slðustu tveim árum hafa
um 80 riki lagt sitt af mörkum til
að láta rætast draum Aust-
ur-Þýzkalands sem batt enda
tveggja áratuga öngþveiti, þar
sem alþýöulýðveldið — þrátt fyrir
efnahagslegan framgang sinn —
var eins konar hornreka.
Nú hafa 111 lönd stjórnmála-
samband við Austur-Þýzkaland.
Þar á meðal þrir bandamenn úr
seinni heimstyjöldinni, Bretland,
Frakkland og Bandarikin, sem
stigu skrefið til fulls i siðasta
mánuði.
Og á alþjóðlegum vettvangi
hefur alþýðulýðveldið öölazt sinn
fasta sess. Fyrir ári gerðist það
133. rikið, sem aðild á að Samein-
uðu þjóðunum.
Allt fylgdi þetta I kjölfar
tveggja mikilvægra samninga.
Samkomulag fjórveldanna I
Berlin I september 1971, og milli-
rikjasamkomulagið i desem-
llllllllllll
M) WÍÍMffl
ber '972, þegar Vestur-Þýzkaland
viðurkenndi sjálfstæði nágranna
sins I austri, og rikin tvö bundu
enda á fjandskap sinn.
Berlinarsamkomulagið kom
Vestur-Berlin — sem er eins og
eyja inni á yfirráðasvæði Aust-
ur-Berlinar — til góða og gerði
Vestur-Berlinarbúum kleift að
heimsækja vini og vandamenn
austan múrsins loks aftur eftir
magra ára aöskilnað. Umferð
opnaðist eftir vegum til Vest-
ur-Þýzkalands frá borginni, og
viðurkenning fékkst fyrir tengsl-
um þessarar einangruðu borgar
viö vestur-þýzka rikið.
Samningurinn milli þýzku land-
anna beggja kom sambandinu á
milli rikjanna á eðlilegan grund-
völl, og skapaði möguleikann á
aðild þeirra að Sameinuðu þjóð-
unum. Það leiddi um leið til
alþjóðlegrar viðurkenningar á
Austur-Þýzkalandi.
Hvað Austur-Þjóðverjum
/iövék, var með þvi kveðinn
niður, „sá draugur, sem kallaði á
sameiningu þýzku þjóðarinnar”,
en það er á hinn bóginn stefnu-
mark, sem kveðið er á um i
stjórnarskrá Vestur-Þýzkalands.
Þar er krafizt „sameiningar og
frelsis til handa Þýzkalandi eftir
frjálsum sjálfsákvörðunarleið-
um.”
Um ófyrirsjáanlega framtið
sýnst sameining þjóðarhlutanna
aðeins loftkastali Bonn-stjórnar-
innar. í „Volkskammer” (þingi)
Austur-Þýzkalands var samþykkt
i siðustu viku með samhljóða at-
kvæðum ný stjórnarskrá, þar
sem strikuð hafa verið út öll
ákvæði, sem að þessu lutu.
Stjórnarská Austur-Þýzkalands
frá 1968 kvað svo á, að alþýðulýð-
veldinu bæri, „að sýna allri þýzku
þjóðinni leiðina til framtiðar frið-
ar og sósialisma”, og að leitast
við „að bæta úr klofningi Þýzka-
lands.”
Erich Honecker, leiðtogi
kommúnista Austur-Þýzkalands,
hefur látið það koma skýrt fram,
að land hans eigi leið með austur-
tjaldsrikjunum, og hefur hann
lýst þvi yfir, að nýja stjórnar-
skráin „spegli sterkari bræðra-
bönd með Sovétrikjunum og
sögulegri framvindu upp-
byggingarinnar I sðsialistisku
rikjunum.”
Þótt Austur-Þjóðverjar verði
núna fyrri til þess að gefa upp
vonina um sameininguna, þá
voru þeir á sinum tima aðal-
hvatamenn samruna rikjanna á
fyrstu árunum eftir strið. Fyrsta
stjórnarskrá þeirra kvað svo á,
„að Þýzkaland er ókljúfanlegt
alþýðulýðveldi” og ....„það eru
aðeins ein þýzk borgararétt
indi”. Þegar austur-þýzka rikið
komst á laggirnar 1949 var þvi
spáð skammlifi, jafnvel bara 100
dögum. En það fór öðruvisi. Það
hefur enzt lengur en Wiemar-
rikið, eða „1000 ára riki” Hitlers.
Aðeins einu sinni hefur veldi
kommúnistaflokksins verið ógnað
I Austur-Þýzkalandi. Það var
þegar verkamennrisu upp 1953
gegn auknum vinnukröfum. Þá
voru sovézkir skriðdrekar kvadd-
ir til að þagga niður i þeim.
Margir spáðu nýrri uppreisn,
þegar Berlinarmúrinn var reistur
13. ágúst 1961, sem skildi að á
einni nóttu þúsundir fjölskyldna.
— En af þvi varð þó aldrei,og frá
sjónarhóli austur-þýzkra þá
gegndi múrinn hlutverki sinu
vel,og stöðvaði flótta iðnlærðra
manna vestur yfir, sem nær hafði
lamað efnahagslif landsins.
Um þrjár milljónir manna höfðu
flúið „riki verkamannanna og
bændanna” til þess að freista
gæfunnar vestan tjalds, áður en
múrinn reis. Þrátt fyrir vænkandi
hag almennings á siðari árum,
óttast yfirvöld Austur-Berlinar
nýjan fólksflótta, ef múrinn yrði
brotinn niður.
Múrinn, sem einnig átti sitt af-
mæli fyrir tæpum tveim mánuð-
um, varpar enn sinum skugga á
Berlin. Steinsteyptur veggurinn,
gaddavirinn, jarösprengjurnar,
leyniskytturnar og blóðhundarnir
eru ávallt til staðar til áminning-
ar um, hve flótti sé vonlaus.
Austur-Berlin — I dag er þar ailt fánum prýtt I tilefni 25 ára afmæiis lýðveldisins.