Vísir - 12.10.1974, Qupperneq 4

Einar Sörensson
FÁTÆKRAMANNAHÓLL
t sumar var umsjónarmaöur
Kirkjusiðunnar á ferð i öræfum.
Tók hann þá þessa mynd af
Fátækramannahól. Um hann
skrifar Sigurður Björnsson á
Kvískerjum á þessa leið:
Vestast i Hofsnes-landi, norðan
þjóðvegar, er hæð á brekku-
brún, sem ber nafnið Fátækra-
mannahóll.
Talið er að nafnið sé gamalt, en
ekki kemur það fyrir i gömlum
heimildum.
Um þennan hól er sú sögn, að sá
siður hafi verið upptekinn i ör-
æfum einhvern tima i fyrndinni,
að þeir sem aflögufærir voru,
fluttu vistir að honum i vikunni
fyrir jólin, en þeir sem þurfandi
voru komu þangað og skiptu þvi
með sér.
Vel má vera, að þetta sé aðeins
seinni tima skýring á nafninu,
en liklegra þó, að einhver fótur
sé fyrir sögninni.
Benda má á, aö hóllinn er i
miðri sveit, (mun raunar hafa
verið vestan við miðju meðan
Breiðá var byggð) og vel er
hugsanlegt að fátækratiund hafi
veriö úthlutað þar áður en kon-
ungsvaldið riðlaði hinni fornu
hreppaskipun. Það mun a.m.k.
hafa verið gert, þar sem
„hvorki spillti akri né engi” eins
og fram er tekið að skuli vera,
þegar þingstaður var settur að
Hofi árið 1679.
Kviskerjum 29. sept. 1974
Sigurður Björnsson
FRÆKORN
Framtíð kirkjunnar
Hinn kunni tékkneski stjórn-
málamaður, dr. Benes, sagði
eitt sinn i ræðu um menninguna
og framtið hennar: ,,Ég er
ekki hræddur um framtið
kristindómsins. Hann getur ekki
dáið. En ég er ekki eins viss um
framtið kirkjunnar.”
Skuldin
A sextungsafmæli sinu komst
Jónas Guðmundsson svo að orði
i Dagrenningu:
Ég vildi gjarna verja þeim ár-
um, sem eftir eru, til að vinna
að þvi máli (baráttu gegn
áfengisböli) það gagn, sem ég
get, þvi að það böl þarf enginn
að skýra fyrir mér. Og með þvi
starfi finnst mér ég vera að
borga skuld, — skuldina við
Hann, sem rétti mér hjálpar-
hönd, þegar ömurleg endalok
virtust óumflýjanleg. Sú skuld
verður auðvitað aldrei greidd,
en viðleitni til þess má þó sýna,
meðan enn er vinnuljóst.
KIRKJUDAGUR HJA
ÓHÁÐA SÖFNUÐINUM
Óháði söfnuðurinn i Reykja-
vik heldur upp á sinn kirkjudag
á morgun, sem hann hefur gert
árlega síðan 1951. Verður þá
m.a. haldið upp á það, að kirkja
safnaðarins fékk i sumar viður-
kenningu hjá fegrunarnefnd
Reykjavikurborgar fyrir að
vera eitt af ellefu fallegustu
mannvirkjum borgarinnar.
Að lokinni guðsþjónustu (sem
hefst kl. 2) verður kaffisala hjá
kvenfélagi safnaðarins, sem
verður til kl. 5, en þá hefst
barnaskemmtun með kvik-
myndasýningu o.fl.
Lognið á undan storminum
BÍBLÍAN OG ÞÚ
Mörgum reynist erfitt að taka
Bibliuna sem Guðs orð, i það
minnsta Gamla testamentið.
Menn hafa hrokkið við að sjá
bölbænir i þvi. Við vitum að
átökin um heimsgæðin hafa allt-
af verið hörð og grimmileg.
Þessi orð sem hinum trúuðu eru
lögð i munn, sýna þvi ljóslega
breyskleika Guðs þjóðar, þar
sem hún biður kúgurum sinum
bölbæna.
Þetta vekur menn svo til
gagnrýni á heilagri ritningu.
Mönnum finnst hún þröngsýn og
halda fram rétti hinna trúuðu.
En þá minnast menn þess ekki,
að hvergi nema þar standa þessi
orð: „Elskið óvini yðar.” (Lúk.
6, 27). Hvergi annars staðar
segir: „Biðjið fyrir þeim, sem
ofsækja yður.” (Matt. 5,44). Við
skulum þvi virða heilaga ritn-
ingu eins og hún á skilið, en
harma að menn eru enn svo
skammsýnir að geta ekki upp-
fyllt vilja Guðs i orðum hennar.
Hlustum á Guðs orð I Bibliunni.
(O.Th.)
Hver var sá kraftur?
Þann 9. des. 1919 fór Einar
Sörensson á Húsavik á vélbátn-
um Friðþjófi frá Húsavik austur
á Lónsreka í Kelduhverfi. Svo
stóð á þessari ferð Einars, að
Húsa vikurlæknir þurfti i
sjúkravitjun að Lóni I Keldu-
hverfi. Vörur voru teknar I bát-
inn á Húsavik fyrir Keldhverf-
inga. Friðþjófur var 7 lesta bát-
ur með 8 hestafia vél.
Ferðin gekk vel austur, enda
var veður hið bezta, logn,
tindrandi stjörnur um heiðan
himin, tunglskinsrönd, dálitið
frost. Gert var ráð fyrir að
dvelja 2-3 tima við Lónsreka
vegna læknisvitjunarinnar. Var
sá timi notaður til að skipa upp
vörunum á smábáti, sem Frið-
þjófur hafði i eftirdragi.
En skyndilega skipast veður i
lofti. Allt I einu syrti að og áður
en varði skall á norðanstormur
með talsverðri snjókomu og
brimi við sandinn. Þegar menn-
irnir i landi gerðu tilraun til að
komast út i Friðþjóf á upp-
skipunarbátnum mistókst það
son að halda á Friðþjófi heim til
Húsavikur i norðan stórhrið.
Hefur hann sagt frá þessari
miklu hættuför i grein, sem
hann nefnir: Einn á báti i
skammdegisbyl.
Undir lok ferðasögunnar
kemsthann þannig að orði: Mér
fannst alltaf á ferðinni heim
sem með mér ynni ósýnilegur
kraftur, sem gæfi mér ráð i
hverjum vanda, er að höndum
bar og stýrði handtökum min-
um. Hver var sá kraftur? Getið
þið sagt mér það?
Svo er ekki úr vegi að bæta við
þessa frásögn Einars Sörens-
sonar um sjóferð hans visu einni
eftir farmanninn og ferskeytlu-
skáldið Jón S. Bergmann. Hún
fjallar um sjálfa lifssiglinguna:
og máttu þeir þakka fyrir að
sleppa lifandi i land.
Einn varð þvi Einar Sörens-
Þó að leiðin virðist vönd
vertu aldrei hryggur.
Það er eins og hulin hönd
hjálpi er mest á liggur.
Visir. Laugardagur 12. október 1974.
KIRKJAN OGr ÞJÓÐIM
HEIMILISLÆKNIRINN
Umsjón:
Gísli Brynjólfsson
Undanfarin ár hefur
staðiö yfir ný þýðing á
Nýja testamentinu.
Af henni eru komin út 3
rit, þ.e.a.s. samstofna
guðspjöllin— Mattheusar
— Markúsar og Lúkasar.
— Hið síðastnefnda hefur
undirtitilinn: Læknir seg-
ir sögu.Er það e.t.v. gert
til þess að vekja athygli
nútímans á efninu, því að
nú eru læknar mjög
„móðins'' stétt og bækur
um þá og eftir þá næsta
útgengileg vara.
Undirfyrirsögn guðspjallsins
ber að skilja i bókstaflegri
merkingu. Höfundur Lúkasar-
guðspjalls (og Postulasögunn-
ar) var læknir. Það segir Páll
berum orðum i bréfi sinu til
Kolossumanna, þar sem stend-
ur: „Þá biður hann Lúkas að
heilsa yður — læknirinn elsk-
aði.”Þessi orð sýna að vel hefur
hann verið liðinn á sinni tið ekki
siður en margur embættisbróöir
hans nú á dögum. 1 bréfinu til
Filemons kemur nafn Lúkasar
lika fyrir, en aðeins i upptaln-
ingu samverkamanna Páls.
Hins vegar er vert að vekja at-
hygli á þriðja staðnum i N.T.
þar sem Lúkas er nefndur. Það
er i 2. bréfi Páls til hans elskaða
lærisveins Timóteusar. Þetta er
með þvi siðasta sem Páll skrif-
ar. Hann er orðinn fangi i
Rómaborg og ýmsir starfsbræð-
urnir hafa yfirgefið hann, sumir
af þvi að þeir elskuðu þennan
heim eins og Deinas eða þeir
þurfa að vera á öðrum stöðum
vegna boðunar trúarinnar og
erinda við söfnuði viðsvegar um
lönd. Einn er sá, sem yfirgefur
hann ekki. Það er læknirinn
elskaði: „Lúkas er einn hjá
mér,” segir Páll. Fáir hafa
fengið fegurri eftirmæli, og ef-
laust á Lúkas þau skilið.
Enn I dag eigum vér kost á þvi
að hafa Lúkas einan hjá oss.
Hann hefur, eins og fyrr er getið
skrifað tvö rit i N.T, guðspjall-
ið, sem við hann er kennt, og
Postulasöguna. Og með þvi að
taka oss Ritninguna I hönd og
lesa með athygli og i bænar- og
tilbeiösluanda þá getum vér i
raun og veru náð fundi þessa
löngu liðna læknis. Hann hefur
ekki verið sérfræðingur I neinni
grein sjúkdómafræðinnar.
Sérfræðin var þá ekki komin til
sögunnar. Hins vegar hefur
Lúkas verið góður heimilis-
læknir, og það er hann raunar
enn i dag. Það getum vér sann-
reynt með þvi að kynna oss rit
hans. —
Það er erfitt, enda ástæðu-
laust, að nefna nokkur einstök
dæmi. Ýmsar perlur N.T. er að
finna I guðspjalli hans en ekki
annars staðar — bæði einstakar
setningar og heilar dæmisögur.
Að þessu sinni skal — eftir
þennan óþarflega langa inngang
— vikið aö einni setningu, einu
versi i Lúkasarguðspjalli. Það
er 19. versið I 21. kapitulanum:
Með stöðuglyndi yðar munuð
þér ávinna sálir yðar.
Þetta loforð, þetta fyrirheit
gefur Drottinn þeim, sem
standast þá miklu raun, sem
kristnir menn urðu að þola i
átökum við andstæðinga
kristindómsins I heiöinni veröld.
En það er jafnframt og engu
siður gefið játendum kristinnar
trúar nú á timum, þegar allt
virðist vera að kafna I heims-
hyggju og harðvitugri baráttu
um jarðnesk gæði. Þá þarf
stöðuglyndi og staðfestu til að
varðveita trúna, lifa i voninni
og starfa i kærleikanum og
leggja þar með rækt við kristi-
legar dyggðir, svo að maðurinn
biði ekki tjón á sálu sinni. Með
þvi að sýna slika staðfestu held-
ur maðurinn ekki einungis huga
sinum opnum fyrir uppfyllingu
andlegra þarfa heldur vex hon-
um styrkur til að afneita gervi-
þörfum heimshyggjunnar.
Og svo að lokum sé vitnað I
annan guðspjallamann en
Lúkas skal þessi hugleiðing
enduð á ritningarorði eftir Jó-
hannes: Þvi að allt, sem af Guði
er fætt sigrar heiminn og trú
vor hún er siguraflið, sem hef-
ur sigrað heiminn. (I. Jóh. 5.4.)
Minn Jesús lát ei linna
i lifi trú mér hjá
svo faldi fata þinna
ég fái þreifað á.
Og kraftinn megi kanna
sem kemur æ frá þér
til græðslu meinum manna
og mesta blessun lér.