Vísir - 15.10.1974, Qupperneq 7

Vlsir. Þriöjudagur 15. október 1974
7
I Svíþjóð er því haldið fram að lyf hafi komið við sögu
í fjórða hluta umferðaróhappa þar
Lyf og umferð fara
ekki alltaf vel saman.
Það hefur sýnt sig er-
lendiS/ að umferðaróhöpp
eiga oft rætur sínar að
rekja til lyfjanotkunar. I
Svíþjóð til dæmis hefur
því verið haldið fram, að
fjórði hluti óhappanna,
sem eiga sér stað árlega á
vegum, eigi að einhverju
leyti orsakir í lyfjanotk-
un. Það er því f ull ástæða
til þess að fara varlega.
1 Danmörku var i sumar
dreift litlum bæklingum á veg-
um apótekanna þar, sem upp-
lýsa fólk um þau áhrif sem alkó-
hól og lyf geta haft fyrir þapn,
sem sezt undir stýri. Þar eru
t.d. nefnd þau lyf, sem fólk ætti
einkum að vara sig á, áður en
það hættir sér út i umferðina.
Bæklingi þessum hefur veriö
dreift ókeypis, og hægt er að
taka hann i sundur, þannig að
hann verður eins og plakat. Þaö
hefur verið sérlega vinsælt að
hengja það upp á vinnustöðum, i
skólum eða á heimilum.
Umferðin eins og hún er í dag,
gerir þær kröfur að vegfarendur
verða að vera vel vakandi og til-
búnir til þess að bregða skjótt
viö. Á það erum við reyndar
minnt i hvert sinn sem óhapp
skeður i umferðinni.
Það þarf vist ekkert að minna
á hversu slæm blanda umferð
og vin er. Það vita allir. Hins
vegar vita ekki allir, að mörg
lyf sem notuð eru, geta haft
sljóvgandi áhrif, og eiga þvi
ekki siður illa við umferðiná.
Hér er átt við lyf sem margir
nota, og þeir sem nota þau, eru
alls ekki rúmliggjandi, heldur á
ferðinni allt um kring. Notkun
þessara lyfja viröist lika stöðugt
aukast.
Af þeim lyfjum, sem geta
Virkaö sljóvgandi og deyfandi
fyrir athyglisgáfuna, eru fyrst
og fremst: taugalyf, svefnlyf,
lyf við sjóveiki, bilveiki eða öðru
sliku, mjög sterk deyfilyf við
sársauka og hóstastillandi lyf,
lyf við heymæði, lyf við háum
blóðþrýstingi og einnig lyf við
flogaveiki og vöövaafslappandi
iyf-
Taugalyf má kalla þau lyf,
sem hafa t.d. róandi áhrif og
vinna á móti þunglyndi. Þau
geta i flestum tilfellum virkað
sljóvgandi og valda þvi, að við-
bragðsflýtir til dæmis verður
minni. Ahrifa sem þessara gæt-
ir sérstaklega fyrst eftir að
byrjað er að nota lyfin.
Ef viðkomandi hefur ekki rætt
við lækni sinn um það vanda-
mál, gæti verið góð regla að
halda sig frá akstri i um það bil
viku eftir að notkun á lyfinu er
hafin.
Svefnlyf á maður að sjálf-
sögðu ekki að taka inn svo seint
að nóttu til, að maður geti ekki
vaknað á réttum tima næsta
morgun. Þess vegna er ágætt að
vita að þau virka i um það bil 8
tima. Sé maður ekki vanur
svefnlyfjum, getur svolitillar
deyfðar verið að vænta næsta
dag.
Lyf við ógleði og uppköstum
geta gert viðkomandi syfjaðan.
Þetta gildir um lyf við bil-, loft-
og sjóveiki og einnig um lyf,
sem gefin eru vanfærum konum
sem þjást af ógleði. Stundum
eru þessi efni notuð sem létt
svefnmeðul.
Við getum einnig orðið sljó og
máttvana af mjög sterkum lyfj-
um við sársauka eða hósta. Það
sama er að segja um lyf, sem
vinna gegn vöðvaverkjum, lyf
gegn háum blóðþrýstingi, lyf við
flogaveiki og lyf við heymæði.
Þá má geta þess, að sum lyf,
sem notuð eru til megrunar,
þykja ekki góð fyrir ökumenn.
Sömu sögu er að segja um
hressingarlyf ýmiss konar.
Það er þvi æskilegt að ræða
þessi mál við lækni sinn áður en
haldið er út i umferðina, til þess
að það hafi ekki þeim mun verri
afleiðingar.
Sama magn af lyfjum virkar
ekki eins á alla. Það þekkjum
við lika frá vininu. Eitt glas af
sterku vini hefur ekkert að
segja fyrir einn, en annar finnur
vel á sér.
Við getum lika vanizt lyfjun-
um, og það er þess vegna sér-
staklega til að byrja með, sem
IIMIM
IM
Umsjón:
Edda Andrésdóttir
hætt er við sljóvgandi áhrifum.
Þessi áhrif hverfa oftast nær,
þegar viðkomandi lyf hefur
verið notað i vissan tima.
Neytandinn verður þvi að
þekkja þau áhrif nákvæmlega
sem lyf hefur á hann. Hann
verður að gera sér ljóst að hve
miklu leyti það gripur inn i hans
daglega lif, — og haga sér eftir
þvi.
öll vitum við, að vin og lyf
fara ekki saman. Þau lyf, sem
hér hafa verið nefnd, geta
ásamt vini haft mjög sljóvgandi
áhrif og það sama má segja um
bjór eða sterkt öl.
Mörg önnur lyf geta einnig
valdið óþægindum ef vins er
neytt saman við þau. Fái mað-
ur til dæmis lyf við háum blóö-
þrýstingi, getur neyzla áfengis
saman við valdið lágum blóö-
þrýstingi allt i einu, sem veldur
óþægindum.
Um þetta er þvi einnig bezt að
ráðgast við lækni sinn. —EA
FÁUM VIÐ ÍSLENZKT KVENNASÖGUSAFN?
— óskað eftir stuðningi kvennasamtaka til þess að koma slíku ó fót
Verður komið á fót islenzku
kvennasögusafni einhvern tima
á næstunni? Það er aldrei að
vita, en að minnsta kosti hafa
komið hugmyndir og tilmæli til
Kvenfélagasambands tslands,
að það sýndi þvi stuðning að
koma slíku á stofn.
Þetta kemur meðal annars
fram i nýútkomnu tölublaði
Húsfreyjunnar, þar sem margt
er af góðu efni, og er meðal
annars fjallað um Kvennaárið
1975.
Saméinuðu þjóðirnar gerðu
um það samþykkt sem kunnugt
er 18. des 1972 að árið 1975 skyldi
helgað málefnum kvenna, og
kaus K.í. sérstaka nefnd i vor
til þess, i samvinnu við fleiri
kvernasamtök að annast undir-
búning þess, með hverjum hætti
islenzkar konur geti minnzt
þessa árs.
A fundum þessarar nefndar
hafa komið fram margar góðar
hugmyndir, og mun nefndin fá
málið um kvennasögusafn til
meðferðar ásamt stjórn K.í.
Stjórninni barst bréf frá
tveimur bókasafnsfræðingum,
Else Mia Sigurðsson og Svan-
laugu Baldursdóttur, og önnu
Sigurðardóttur húsmóður, þar
sem þær óska eftir stuðningi
kvennasamtaka til þess að
koma safninu á fót. —EA
Brezka þjóðin hefur sem sé
kynnzt þeim Heath og Wilson
fjórum sinnum i kosningaham
siðan 1966. Alltaf sömu andlitin,
þótt baráttuaðferðirnar séu ekki
alltaf þær sömu. Þessi staðreynd
hefur vafalitið átt sinn þátt i þvi,
að kosningaþátttakan var ekki
nema 72,8%. Og nú er að þvi
komið, að sá sigraði dregur sig i
hlé.
Oft hefur verið um það rætt, að
persónuleg óvild og jafnvel hatur
riki milli þeirra Heaths og
Wilsons. Hefur verið bent á
ummæli þeirra I þingræðum
þessu til sönnunar. Skapgerð
þeirra er ólik. Brezka blaðið The
Times lýsti þeim á þann veg, að
Heath tæki hagsmuni þjóðarinnar
fram yfir hagsmuni flokks síns.
Wilson hikaði hins vegar ekki við
að láta flokkinn ganga fyrir þjóð-
inni. Hann stendur nú frammi
fyrir þvi að geta orðið sá Breti,
sem lengst hefur setið i forsætis-
ráðherraembætti siðan sögur
hófust.
Harold Wilson hlustar á það,
þegar tölurnar eru lesnar upp I
kjördæmi hans Huyton. Hann hélt
sæti slnu með um sextán-þúsund
atkvæða meirihluta.
Erlendis hefur það sýnt sig, að lyfjanotkun ökumanns hefur leitt til óhapps. Full ástæða er til þess að fara varlega þurfi maður á
deyfandi lyfjum aö halda, enda getur umferðin hér orðið gifurleg, eins og þessi mynd Bjarnleifs sýnir.
Lyfjanotkun og umferð
fara oft illa saman