Tíminn - 03.05.1966, Page 8

ÞRIÐJUDAGUR 3. maí 1966
fi
TÍMINN
Stjórnarstefnan lelðir
til algers öngþveitis
FRÁ ALÞINGI
væri sjálfsögð. Er nú á valdi For-
seta íslands, hvort þjóðaratkvæða-
greiðsla verður eða ekki.
En eftir að hafa þetta gert er
ríkisstjórnin enn ráðvilltari em áð
ur. Benzin er borið á dýrtíðar-
bálið. Manneklan eykst. Byggða-
vandamálið magnast. Erfiðleikar
atrvinnuveganna fara vaxandi. Eitt
hvað órar ráðherrana fyrir þessu
eins og í draumi, og þá kemur
í ljós, að þeir virðast ekkert hafa
lært, því úrræðin sem þeir boða
eru þau að herða enn lánsfjár-
höftin, og draga saman opinberar
framkvæmdir. Þannig á að rýma
fyrir stóriðjunni.
Þeir, sem kunnugir eru atvinnu
rekstri á íslandi munu nokkurn
veginn geta gert sér grein fyrir
afleiðingum þess að nota enn auk
in reksturslánshöft, sem eitt aðal-
úrræði í glímunni vfð þau vanda-
mál, sem fram undan eru nú, og
hvernig fyrirtækin munu verða
undir það búin t.d. eftir þær að-
farir að greiða viðunandi kaup
miðað við dýrtíðarvöxtinn.
Allir þeir, sem ekki eru blind-
aðir af pólitísku ofstæki, — við-
urkenna nú, að hafi áður verið
þörf stefnubreytingar i efnahags-
málum þá sé hcn nú orðin lífs-
nauðsyn.
Eiga íslendingar að trúa því að
þeir verði einir allra í Vestur-
Evrópu og þó víðar væri leitað
— að búa við botnlaust öngþveiti
og spillingu i efnahags- og fjár-
málalífinu? Svarið er: Sannarlega
ekki. enda eru fordæmin nógu
mörg um farsæla stjórn efnahags-
mála til þess að ekki kemur til
mála að sætta sig við þá fullyrð-
ingu, að engin önnur leið sé til
en sú ófæra, sem við höfum ver-
ið leidd í. Það er til önnur leið
sem liggur um svipaðar slóðir og
farnar eru í sumum nálægum lönd
um, þar sem betur tekst til en
hér, og hérna köllum við þessa
leið hina leiðina og hún er sú,
sem Framsóknarflokkurinn vill
fara.
Ég nefni að lokum nokkur kenni
leiti á þessari leið.
Hin leiðin er víðtækt samstarí
um að draga úr verðbólgunni. Horf
ast í augu við kjarna vandamáls-
ins og taka upp skynsamlegan
áætlunarbúskap, sem byggður
verði i framkvæmd á nánu sam-
starfi einkaframtaksins, ríkisvalds
ins og almannasamtakanna, s^m
fjalla um kjaramálin. Með jákvæðu
samstarfi verði þau verkefni færð
fram fyrir, sem mestu máli skipta
i þjóðarbúskapnum. Fjárlagapóli-
tíkin og bankapólitíkin verði sam-
ræmd þessu samstarfi. Heilbirgð-
um fyrírtækjum tryggt rekstursfé
og fjármagn til aukinnar fram-
leiðni.
f slaðinn fyrir áætlanir, sem
fara í ruslakörfuna og áróðurs-
ræður barmafullar af skrumi komi
eðlileg forysta og raunhæft sam-
starf.
Hin leiðin er að kveða niður
vantrú þá á framtaki Islendinga
sjálfra og oftrú á forsjá útlend-
inga, sem nú er ástunduð að rót-
festa með þjóðinni. Kveðja í því
skyni til úrvalsliða vísindamanna,
tæknimanna og framkvæmda-
manna til þess að leggja með þekk
ingu sinni á gæðum lands og sjáv-
ar og nýtízku vinnuaðferðum
grundvöll að öflugri framfarasókn
landsmanna sjálfra.
Hin leiðin er því öflugir stuðn-
ingur við íslenzkt framtak og ís-
lenzkan atvinnurekstur og byggist
á bjargfastri trú á þvi að ungu
kynslóðinni megi treysta til nýrra
stórra átaka, eigi síður en þeirri
kynslóð, sem fært hefur þjóðina
úr fátækt í bjargálnir. Það á því
að vera þýðingarmikill þáttur í
framkvæmd nýrrar stefnu að bjóða
út ungu fólki úr einkarekstri, fé-
lagsstarfi og opinberri þjónustu
til þess að glíma við ný verkefni
eftir nýjum leiðum. Unga fólkinu
er bezt treystandi til þess að kom-
ast að kjarnanum, sem nú er hul-
inn í endalausu þvargi ráðvilltra
manna um haldlausar örvænting-
arráðstafanir frá degi til dags.
Þannig mætti lengi rekja ein-
stök kennileiti að þeirri leið, sem
Framsóknarmenn benda á og vilja
fara og verður því haldið áfram
ete'þvfSSfn tækífóH göfást'tft^
Það þarf ný viðhorf — nýjar
vinnuaðferðir og íþeim fjölgar með
hverjum degi, sem gera sér fulla
grein fyrir þessu og menn vita
vel að í lýðræðislandi er ekki til
nema ein leið til þess að knýja
fram stefnubreytingu. í því sam-
I bandi er ekki nema um eina leið
að ræða og hún liggur að kjör-
borðinu.
Sigurvin Einarsson sagði m.a. að
skv. opinberum skýrslum um verð-
lagsþróunina hér
á landi kæmi
það ótvírætt
fram, að i hálfa
öld hefur aldrei
verið ríkjandi
slík óðaverð-
bólga hér á landi
eins og undan-
farin 6 ár.
Síðustu 26 ár hefur verðbólgu-
þróunin verið þessi:
Nauðsynjar manna, sem kost-
uðu 1000 krónur 1939 hækkuðu
um 450 kr. að meðaltali á ári í
20 ár fram til 1959 og kostuðu
þá 10 þús, kr. En næstu 6 árin
fram til 1965 hækkuðu þessar nauð
synjar um 1600 kr. á ári að með-
aitali og kostuðu í fyrra tæplega
20 þús. kr. Vöxtur verðbólgunnar
er því nærri þvi fjórfaldur síð-
ustu 6 árin miðað við það, sem
hann var að meðaitali á ári 20
árin á undan.
Ríkisstjórninni finnst það
ósvífni þegar talað er um að
hrein óstjórn sé ríkjandi í efna-
hagsmálum þjóðarinnar. en Gy.lfi
Þ. Gíslason viðskiptamálaráðherra
verður þó varla sakaður um ósvífni
jí garð ríkisstjórnarinnar, en hann
sagði í ræðu á þessu þingi 31.
Á ÞINGPALLI
irk Á laugardag var samningurinn um álbræðslu í Straumsvík sam-
þykktur sem lög frá Alþingi með 10 atkvæðum gegn 9.
★ ★ L ög um hægri handar akstur á fslandi var samþykktur nicð átta
atkvæðum gegn 6 í efri deild á laugardag sem lög frá Alþingi.
marz s.l., að „hvarvetna í veröld-
inni myndu menn telja 10% verð-
bólgu mikla verðbólgu og ég hygg
að langflestir séu sammála um að
svo mikil verðbólga hljóti að telj
ast skaðleg. Hagnaðurinn fellur í
skaut aðilum, sem ekkert hafa til
hans unnið, — hagnaðurinn er
afleiðing af óstjórn í þjóðfélaginu,
en mikil verðbólga hlýtur að telj-
ast óstjórn, þegar til lengdar ltæ-
ur.“
Hér á landi hefur neyzluvöni-
visitalan hækkað um 18.6% á ári
að meðaltali s.l. 6 ár. Bygginga-
vísitalan hefur hækkað um 18.8%
að meðaltali á ári sl. 6 ár. Vöxtur
verðbólgunnar hefur undanfarin ár
verið langt yfir 10% á ári og þó
viðskiptamálaráðherra noti hina
röngu vísitölu dugar það ekki
einu sinni til að afsanna það. Við-
skiptamálaráðherra hefur því stað
fest þann dóm, að óstjórn sé ríkj-
andi. En ætli hann breyti nú um
stefnu þegar hann hefur loksins
komizt að þessari niðurstöðu? —
Það held ég ekki.
Ágúst Þorvaldsson sagði m.a. að
með hinni gífurlegu dýrtíð væri
búið að gera ein
staklingum ó-
kleift að stofna
ti.l búrekstr-
ar. Ef menn
~i]ja njóta nú-
'ia vélvæðingar
“ið búskapinn
og lífsþæginda.
sem nú eru talin nauðsynleg og
öðru visi er auðvitað ekki hægt
að búa í sveit fremur en annars
staðar — þá þarf búið að vera
mjög stórt, ekki minna en 30 til
40 afurðagæf kúgildi, hvort sem
stunduð er sauðfjárrækt eða mjólk
urframleiðsla. Slíkur bústofn með
tilheyrandi vélakosti til reksturs-
ins getur varla fengist fyrir minna
verð en eina milljón króna. Hús
yfir fólk, fénað, hey og vélar með
þeim gífurlega byggingarkostnaði,
sem nú er getur ekki verið undir
tveimur milljónum og er þá eftir
jörðin sjálf og ræktun sú. sem til
þarf að bera það er hér um ræðir.
BÚKOLLA
íslenzkur búskapur hefur alla
tíð verið fremur fábreiyttur.
Segja má, að hann hafi hvílt
á tveimur meginstoðum, sauð-
fjárrækt og nautgriparækt, þó
hafa jafnan einhverjar hliðar
greinar runnið undir hann iil
stuðnings.
Viðhorf fólksins til búfjár-
ins hefur mörgum skáldum orð
ið að yrkisefni, en þó líklega
engum oftar en Kiljan; Úti-
gangshrossa Falur trúir á grað-
hestinn, Bjartur á sauðkindina,
en kona hans á kúna, anrma
gamla í Brekkukoti kann alla
siðfræðina um það, hvernig á
að ávarpa og umgangast hund
inn og kúna, en á því er regin
munur.
Alltaf mun konan hafa metið
kúna mest en bóndinn miður
Hún var svo þurftafrek og
þurfti það bezta úr töðunni, og
bóndanum ógnaði sú botniausa
hít. En konan kunni að meta
dropann, sem hún gaf, begar
mest á reið. Eitt er víst, að
þurrabúð hefur alltaf verið
imynd mestu eymdar hér á
landi
Og í annan stað er það
öruggt, að það hefur orðið
hverjum bónda og hverju hér
aði hin mesta lyftistöng, þegar
aðstaða hefur skapazt til mjólk
ursölu og mjólkurframleiöslan
hefur aukizt.
Nú er mjólkurframleiðslan
töluvert meiri í Iandinu, en
landsmenn fá torgað. og ætti
það í sjálfu sér að vera fagnað
arefni að enginn þarf lengur
að lifa í þurrabúð. íslendingar
drekka mikla mjólk, en gætu
neytt meira af mjólkurvörum.
einkum ostum, bæði hollustu
vegna og eins ef borið er saman
við neyzlu nágrannaþjóðanna.
Erfitt er að selja smjör á
erlendum markaði nú vegna
offramleiðslu í Vestur-Evrópu.
og er verðinu því þrýst niður
úr öllu valdi.
Það verður sjálfsagt alltaf
erfitt að stunda hér mjólkur-
framleiðslu beinlínis til útflutn
ings á mjólkurvörum og eru
ýmsar ástæður fyrir erfiðri
samkeppnisaðstöðu obkar við
önnur lönd á því sviði.
Erlendis er nautakjöt víðasl
aðal kjöttegundin og kjötið gef
ur mikinn hluta af tekjum naut
griparæktarinnar. 1 sumum
löndum, svo sem í Bretlandi,
Bandaríkjunum og Argentínu
og víðar eru mikið -æktuð
holdanaut en í öðrum t. d. a
meginlandi Evrópu fæst kjötið
nær eingöngu af gripum af
mjólkurkynjum eða tvínytja
kynjum, en mörg þeirra eru
stór. þungbyggð og hafa mik
inn vaxtarhraða. í þriðja lagi
tíðkast ein blendings rækt
milli holda- og mjólburk.vnja.
fást þannig góðir sláturgripir
undan mjólkurkúm.
íslenzka kúakynið er fremur
smávaxið, léttbyggt og sein-
vaxið og því illa fallið til kjöt
Til þess að hægt sé að koma
upp búi, sem nú x augnablikinu
gæti fullnægt tekjuþörf venjulegr
ar fjölskyldu og staðið undir rekst
urskostnaði eins og nú er komið,
þá er stofnkostnaður ekki minni
en 3 til 4 milljónir króna.
Hvaða ungt fólk getur nú lagt
slíka upphæð fram til bústofnun-
ar? Hvergi er bústofns- né jarða-
kaupalán að fá svo teljandi sé.
Hvernig halda menn að umhorfs
verði í landbúnaðinum eftir nokk-
ur ár, ef svona verður fram hald-
ið sem horfir nú, og ef ekkert
verður gert af hálfu löggjafarvalds
ins til að tryggja framtíð þessa
elzta atvinnuvegar þjóðarinnar
sem hún getur ekki án verið ef
hún ætlar að lifa í landinu?
Við Framsóknarmenn flytjum
nú á hverju þinginu eftir annað
frumvörp um nýjar leiðir til að
leysa bráðustu þörfina, en þau
mál eru svæfð af stjórnarliðinu.
í engu máli hefur skilningsskort
i inn og lítilsvirðingin fyrir bænda
stéttinni komið jafn greinilega í
ljós hjá valdhöfunum og með setn
ingu bráðabirgðalaganna á sl.
hausti. Þá fengu bændur engu að
ráða um sín kjaramál og sviptir
án saka rétti sem þeim bar til
íhlutunar og ákvörðunar um verð-
lagsgrundvöll afurðanna og skyldi
nú miða kaup þeirra við bætur
Almannatrygginga til örkumla
fólks og gamalmenna en ekki
þeirra stétta sem bændum standa
næstar.
Einnig talaði Ingvar Gíslason, og
verður ræðu hans getið í blaðinu
á morgun.
framleiðslu. En mjólkurlægnin
er mjög mikil miðað við stærð
og hreysti og ending kúnna
afbragðs góð.
Kynbætiir og bætt fóðrun
hafa fylgzt að og aukið afurðirn
ar jafnt og þétt. Sæðingarstöðv
ar og afkvæmarannsóknastöðv
ar stefna að því að finna beztu
kynbótagripina og stórauka
notkun þeirra.
Ekki hefur verið stefnt að
því sérstaklega að skapa mjög
holdasamt kyn úr íslenzka kúa
stofninum, og er þó augljóst
hve mikill hagur væri að því,
ef mjólkurbændur gætu drýgt
tekjur sínar verulega með
framleiðslu á holdagóðu kjöti
af uxum, kvígum og ungum B
kúm. s
Ef ungar mjólkurkýr gæfu p
föll, sem borguðu fullkomlega |
uppeldiskostnað, mœtti setja á I
nær alla kvígukálfa og velja síð |
an með því að farga þeim, sem
ekki reyndust nógu ve! sf g
fyrsta og öðrum kálfi. Eins
væri þá minni skaði, þó að
fella þurfi ungar kýr vegna
júgurskemmda o. fl. orsaka.
Mikið hefur verið rætt um
innflutning holdanauta og
holdanautarækt. Víst er að kjöt
af holdanautum vrði kærkorn
ið á markaðinn, og að þetta
gæti orðið arðvænleg búgrein.
Hvort sem það yrði rekið á stór
um búum sem aðalbúgrein eða
við hliðina á sauðfjár- og
mjólkur-framleiðslu. Holda-
naut eru ekki vandætin á fóður
eða beit og er til mikilla bóta
að hafa þau með sauðfé þegar
beitt er á láglendi meira eða
minna ræktað, til að „hreinsa"
landið.
Þá má hugsa sér einblend-
ingsrækt milli holdanaufa og
mjólkurkúa. Þvrftu þá sæðing
arstöðvarnar að hafa valin
holdanaut, og við þeim lengju
þá þær kýr. sem sízt eru falln
ar til undaneldis. En allir blend
ingar yrðu lengur eða skemur I
til slátrunar.
Framhald á bls 15 ;