Vísir - 05.03.1975, Qupperneq 6

6
Vlsir. Miðvikudagur 5. marz 1975
vísm
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltriii: Haukur Heigason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson ~
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611. 7 llnur
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
t iausasölu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Stjórnin þarf stuðning j
Nú riður á, að sem flestir styðji við bak rikis- //
stjórnarinnar i erfiðum og umfangsmiklum )
björgunaraðgerðum hennar. Nú riður á, að menn \
láti ekki tryllast af þeim, sem eru að reyna að (
mikla lifskjaraskerðinguna i augum almennings. )
Þjóðin er að komast úr miðri straumiðunni. )
Með gengislækkuninni var lagður grundvöllur að \
þvi, að hjól efnahagslifsins gætu snúizt i rétta átt. (
Eftir eru ýmsar hliðarráðstafanir, svo og kjara- /
samningar, sem ráða úrslitum um, hvort takast )
þær björgunaraðgerðir, sem hafa farið vel af (
stað. /
Lykilatriði efnahagslifsins um þessar mundir )
eru þrjú og má ekki milli sjá, hvert þeirra er \
mikilvægast. í fyrsta lagi þarf að mynda gjald- (
eyrisvarasjóð á nýjan leik. I öðru lagi þarf að /
tryggja afkomu atvinnuveganna. Og i þriðja lagi )
þarf að hindra atvinnuleysi i landinu. (
Gengislækkunin hefur þann kost, að hún er lyk- (
ill að öllum þremur atriðunum i senn. Hún eykur /
samkeppnishæfni islenzkra atvinnuvega gagn- )
vart úlendum og hefur á þann hátt hagstæð áhrif (
á afkomu þeirra, atvinnuöryggið og gjaldeyris- /
viðskiptin. )
En gengislækkunin dugir ekki ein. Annars )
vegar þurfa að fylgja henni hliðaraðgerðir, er (
geta dregið úr horfunum á, að þjóðin lendi enn /
einu sinni i þeim vitahring, sem leiðir til nýrrar )
kollsteypu og nýrrar gengislækkunar. Hins vegar \
þurfa að fylgja henni hliðaraðgerðir, sem draga (
úr kjaraskerðingu hinna verst settu i þjóðfélag- /
inu. )
Rikisstjórnin er að undirbúa kerfisbreytingu i (
verðlagsmálum og millifærslum sjávarútvegs- /
ins, sem á að skera burt meinsemdir, er hafa )
grafið þar um sig árum saman. Þessi uppskurður j
miðar að þvi, að rekstur sjávarútvegsins komist (
aftur á heilbrigðan áhættugrundvöll. )
Þvi miður eru engar likur á, að stjórnarflokk- )
arnir geti né vilji framkvæma neinn uppskurð á (
spilltu landbúnaðarkerfi. Við losnum þvi ekki við /
hinar illræmdu útflutningsuppbætur að sinni. )
Hins vegar getur og vill rikisstjórnin efna til )
umtalsverðs sparnaðar i embættismannabákn- \
inu, sem er orðið stærra en svo, að þjóðin fái bor- (
ið. Verða rekstrarútgjöld skorin niður eftir mætti /
og mun árangurinn lita dagsins ljós eftir nokkra j
daga. (
Þar á ofan hyggst rikisstjórnin draga saman /i
seglin og fresta framkvæmdum i eitt ár, bæði til )
að spara skattpeninga borgaranna og til að beina j
starfskröftum þjóðarinnar til atvinnuveganna. (
Þessi frestun verður mörgum sársaukafull, en er /
nauðsynleg, af þvi að rikisgeirinn hefur á undan- ji
förnum árum þanizt út yfir allan þjófabálk. j\
Loks hyggst rikisstjórnin ráðast gegn hinu (
sjálfvirka visitölukerfi, sem rikir á mörgum svið- /
um efnahagslifsins og gerir stjórn þess ókleifa. j
Þetta er ein mikilvægasta aðgerðin til að rjúfa (
vitahring verðbólgunnar i landinu. //
Til að milda áhrif gengislækkunarinnar hafa )
vinnuveitendur boðið fram 3.800 króna láglauna- j
bætur og rikisstjórnin boðið hliðstæða hækkun (
ellilifeyris og örorkubóta, svo og skattalækkun á /
láglaunafólki, er jafngildi 2-7% launahækkun. )
Þegar forustumenn Alþýðusambandsins tala j
svo um 50-60% launahækkun, feta þeir vitandi (
vits i spor Nerós og spila á fiðlu, meðan Róm (
brennur i eldi vinnudeilna og atvinnuieysis. j
—JK (
olíugróðanum
Norðmenn óttast
oliumiMjónirnar. sem á
næstu árum og áratugum
munu flæða inn í land
þeirra. Þeir óttast gifur-
lega verðbólgu, ef oliu-
gróðinn fær að renna
hindrunarlaust í vasa al-
mennings. Þeir telja
hættu á einhæfni i at-
vinnulífi landsmanna
næstu ár, ef ekki komi til
sérstakar ráðstafanir.
Oliugróðinn færir þeim ekki
bara ánægju heldur einnig
fjöldann allan af vandamálum.
Þessum vandamálum verða
Norðmenn að ráða fram úr,
áður en þeir geta slappað af, til
að njóta þess, að þeir eru orðnir
„ollusheikar”.
Á þessu ári verður framleidd
jafnmikil olia á svæðum
Norðmanna i Norðursjónum og
nemur ársnotkun þjóðarinnar.
A næsta ári mun Noregur I
fyrsta sinn teljast oliuút-
flutningsland. Þegar hafa
norskir tekið „forskot á
sæluna”.
fólk að kyngja, að þrátt fyrir að
það stórgræði á oliuvinnslu, þá
fái það ekki að njóta gróðans.
Efnahagssérfræðingar segja,
að ef peningarnir fari i vasa
fólksins, þá fari þeir þaðan
beint út i verðlagið og valdi
verðbólgu.
Enhvernig ætla Norðmenn þá
að njóta gróðans?
Eitt er vist, að þeir ætla ekki
að láta hann hverfa út i bláinn,
heldur festa hann i einhverju til
fiíiiiiifm
Umsjón:
Ólafur Hauksson
Hér er veriö aö draga risastóran oliutank frá Stavangri út á Ekofisksvæöift.
Fá ekki eyri af
t fyrra var greiðslujöfnuður
þeirra við útlönd óhagstæður
um 200 milljónir (isl.) krónur.
Það sama verður uppi á
teningnum i ár. Þessi halli
verður greiddur með oliu-
gróðanum næstu ár.
Reiknað hefur verið út, að á
vinnslusvæðum Norðmanna
megi fá tvo milljarða tonna af
oliu — minnst. Arsnotkun lands-
manna er átta milljónir tonna,
þannig að ef þeir ættu að nota
alla oliuna sjálfir, til að hljóta
ekki vandamál af gróðanum,
yrðu þeir 200 til 300 ár að torga
henni allri.
Norska stjórnin hefur tekið þá
stefnu, að olian verði unnin
„miðlungshratt”. Það þýðir, að
þegar vinnslan er komin i fullan
gang 1981 verði ársframleiðslan
90 millj. tonna. Það ár fær
norska rikið 350 milljarða króna
beint i kassann. Það er yfir
þriðjungur norsku fjárlaganna i
ár.
Stóri höfuðverkur
stjórnmálamannanna verður að
segja almenningi I Noregi, að
hann fái ekki krónu af oliu-
gróðanum i sinn vasa. Skattar
verða ekki lækkaðir, og stynja
Norðmenn þó nóg undan þeim.
Það verður erfiður biti fyrir
Annað stórt oilusvæði á
Brent svæðið, 180 kilómetra
frambúðar. T.d. byggja vegi,
skóla, spitala o.s.frv. Til að gera
það, þarf vinnukraft. Reiknað
hefur verið út, að til að eyða 20
milljörðum þurfi minnst fimm
þúsund menn að vinna i heilt ár.
En Noregur hefur ekki mikið
framboð af aukafólki. Helztu
vonir eru bundnar við að fá fólk
frá Norður-Noregi, og að aukinn
fjöldi kvenna komi út á
vinnumarkaðinn. Hins vegar
virðast norskir stjórnmálamenn
einhuga um það að flytja ekki
inr. erlendan vinnukraft. Þeir
telja reynsluna af slikum
vinnukrafti vera slæma. Sér-
staklega hafi félagsleg
vandamál skapazt. Nú gildir árs
bann við innflutningi erlends
vinnukrafts. Islendingar og
aörar Norðurlandaþjóðir eru
undanskildar. Má búast við
nokkrum straumi fólks frá hin-
um Norðurlöndunum til Noregs.
A þennan hátt er hægt að
eyða helmingi oliugróðans. En
þá er enn eftir hinn helmingur-
inn.
Mikill áhugi er i Noregi fyrir
þvi að nota drjúgan skerf oliu-
umráðasvæði Norðmanna er
gróðans tii aðstoðar við
þróunarlöndin og ná eitt
prósent markinu, sem
Sameinuðu þjóðicnar hafa sett
fyrir iðnaðarrikin, að þau verji
af þjóðarframleiðslu sinni ‘til
þessarar hjálpar. Hingað til
hefur ekkert riki náð þessu
marki.
Þá leggja stjórnmálamenn
einnig til, að fjárfest verði i út-
löndum.
Ein hugmynd i viðbót kom
einmitt fram á þingi Norður-
landaráðs, sem haldið var I
Reykjavik. Hún er að stofnaður
verði norrænn fjárfestingar-
banki og að drjúgur hluti
fjárins komi frá Noregi. Ekki er
vitað hvern hljómgrunn þessi
tillaga fær i Noregi. Margir
benda á að þarna sé einmitt nor-
ræn samvinna upp á sitt bezta.
Þótt Norðmenn eigi eftir að
brjóta heilann um hvernig oliu-
milljörðunum skuli varið, eru
þeir á einu máli um, að
peningarnir eigi eftir að verða
þeim til ánægju og gagns.
Hver gæti svo sem verið
ósammála þvi?