Vísir - 21.03.1975, Blaðsíða 6

6
Vlsir. Föstudagur 21. marz 1975.
VÍSIR
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson v
Fréttastjóri: Jón Bírgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannes'sön
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösia: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: iSiðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
1 lausasölu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Kjaraskerðingin milduð
Aðgerðir stjórnarinnar i efnahagsmálum, sem
birtast i frumvarpi hennar, leysa mikinn vanda. í
fyrsta lagi er með heimild til niðurskurðar á
rikisútgjöldum um allt að 3,5 milljörðum stigið
stórt skref til sparnaðar af hálfu hins opinbera og
viðurkenndar breyttar aðstæður i islenzku þjóð-
félagi. Rikið hefur með þessu gert sitt, enda
óeðlilegt að kref jast þess að borgurunum, að þeir
spari, geri rikið það ekki að sama skapi.
1 öðru lagi er með skattalækkunum reynt að
draga úr kjaraskerðingunni, sem þjóðin sem
heild verður að þola. Með skattalækkunum er
ennfremur stuðlað að hófsemd i kjarasamning-
unum, sem nú standa yfir. Endanlegi tilgangur-
inn er sá að freista þess að treysta undirstöðu at-
vinnu og lifskjara á þvi háa stigi, sem islenzku
þjóðinni hafði auðnazt að ná á árunum 1971 og
1972, eins og segir i greinargerð frumvarpsins.
Þau markmið sitja i fyrirrúmi, og þvi verður
ekki unnt að koma verðbólgunni jafnlangt niður
og rikisstjórnin stefndi að, meðan aðstæður voru
hagstæðari. Þó telur rikisstjórnin, að mögulegt
verði,að meðalverðbólgan i ár verði 25-30 pró-
sent, en hún var 50-60% i fyrra.
Tekjuskattur einstaklinga á að lækka um
850-900 milljónir króna i ár og útsvarið um 360
milljónir. Einkum er stefnt að þvi, að þeir, sem
hafa lægst launin og flest börnin á framfæri, njóti
góðs af, enda er það i samræmi við aðstæður, að
mest nauðsyn sé að létta byrðum af þeim. Sami
tilgangur er með heimild til lækkunar á söluskatti
eða tollum á matvælum um 600-800 milljónir
króna á ársgrundvelli. Sú lækkun fæli i sér lækk-
un matarútgjalda heimilanna um 3,5 prósent eða
1,1 prósent lækkun framfærslukostnaðar. Þá eru
breytingar á skattkerfinu að öðru leyti til hags-
bóta barnafjölskyldum. Barnabætur, sem drag-
ast frá sköttum fólks, verða 30 þúsund krónur
fyrir eitt barn og 45 þúsund fyrir hvert barn um-
fram það, en fjölskyldubætur voru 20 þúsund
krónur áður með hverju barni umfram eitt.
Frumvarpið felur i sér lækkun beinna skatta
þeirra framteljenda, sem hafa meðaltekjur, um
nálægt 1,5 til 2,5 prósent af brúttótékjum ársins
1974, en hjá þeim,sem hafa lægri en meðaltekjur,
léttist skattbyrðin um 2-5%, mest hjá þeim, sem
hafa mesta ómegð. Sé einnig reiknað með lækkun
óbeinna skatta samkvæmt heimildarákvæðum,
léttist skattbyrðin af meðaltekjum um 2,5-3,5
prósent af brúttótekjum ársins 1974 og um 3-6% af
lægri tekjum. Eigi að bera þessar kjarabætur
saman við hækkun peningalauna, sem siðar
mundu koma til skatts, má leggja 70 af hundraði
ofan á þær tölur, sem fólkið með miðlungstekjur
fær i skattalækkunum, eða að minnsta kosti 15-20
prósent á skattalækkun hinna tekjulægri.
Gert er ráð fyrir, að kaupmáttur kauptaxta
haldist i aðalatriðum óbreyttur út árið eins og
hann var i ársbyrjun. Þó er búizt við, að hann
skerðist sem nemur helmingi þeirrar hækkunar
framfærslukostnaðar, sem rekja má til gengis-
lækkunarinnar. Þessi lækkun verður nálægt fjór-
um af hundraði. Skattalækkununum er ætlað að
milda þessa kjaraskerðingu eftir föngum.
— HH
Vilia helzt kippa
alveg að ser hendi
Sú togstreita, sem verið hefur i Bandarikjunum um aðstoðina við Kambó-
diu og Suður Víetnam, sýnir glöggt hve langþreyttir Bandarikjamenn eru
orðnir á þátttöku USA i Indókinastyrjöldinni. Eftir þrettán dýr og blóðug ár
vilja þeir helzt binda enda á þátt Bandarikjanna i þessu.
Heimköllun banda-
riska herliösins 1973 eft-
ir Parisarsamkomulag-
iö,semHenry Kissinger
utanrikisráðherra fékk
fram, var aðeins fyrsta
skref Bandarlkjamanna
burt frá blóðvellinum.
Hið nýja þing virðist
staðráðið i þvi að stiga
skrefið til fulls með þvi
að taka fyrir fjár-
magnsstreymið til
suðaustur Asíu og láta
löndin þar ein um að
búa sér örlög.
Þingið finnur greini-
lega fyrir þunga kjös-
enda, sem margsinnis
hafa látið I ljós vilja
siijn I þessu efni, og eru
þeir 75 þingliðar, sem
sitja þing nú i fyrsta
sinn þessu marki
brenndir. Hefur þingið
ekki látið haggast þrátt
fyrir þung rök og áskor-
anir Fords forseta og
stjórnar hans, sem
heldur þvl fram, að álit
Bandarikjastjórnar út á
við sé I húfi.
Ford forseti segir, að
um öryggi Bandaríkj-
anna sé að tefla þar
eystra, og haldi þau
eicki áfram að leggja
stjórnum Kambódiu og
Suður-Vietnams lið,
muni hvert landið á eft-
ir öðru verða kommún-
ismanum að bráð. Er
það sama kenningin og
forverar hans hafa sett
fram til að réttlæta
þátttöku Bandarikjanna
I Indókinastriðinu.
Dr. Kissinger og
James Schlesinger
vam arm álaráðherra
hafa báðir tekið undir
með forseta slnum,
hvað viðkemur þvi, að
bandamenn og vinir
Bandarikjanna muni
missa traust á loforðum
Bandarikjamanna, ef
synjað verður um að-
stoð og Kambódíu-
stjómin fellur.
Fjármunirnir, sem
þama eru i húfi, eru 222
milljónir dollara, sem
Fordstjórnin hefur vilj-
að veita Kambódiu-
stjórn umfram áætlun.
Það sýnist litil upphæð I
samanburði við þær
þúsundir milljóna doll-
ara, sem Bandarikja-
menn hafa 'fjárfest i
suðaustur Asiu siðan
1962.
Þingiö, sem er að
meirihluta til demó-
kratar, en þeir njóta þó
töluverðs stuðnings
repúblikana I þessu
máli, hefur alveg skellt
skollaeyrunum við bæn-
um stjórnarinnar.
Timaritið „New
Yorker” túlkar ástand-
ið með þessum orðum:
„Alit okkar virðist ekki
mikils metið. Það er til
sölu á kreppuverði. Tvö
hundruð tuttugu og tvær
milljónir er allt og sumt
og ótalinn f jöldi manns-
lifa I Kambódiu”.
Þingið hefur einnig
haldið eftir 300 milljón-
um dollara, sem veittar
voru til aðstoðar Suður-
Vietnam á yfirstand-
andi fjárlagaári, en það
rennur út 30. júni. Það
hefur viljað knýja Ford-
stjómina til að lýsa þvi
yfir, að ekki verði um
frekari hernaðaraðstoð
Bandarikjanna að ræða.
A sinum tima var
mjög gagnrýnd sú
ákvörðun Nixons fyrr-
verandi forseta 1970 að
senda herlið til Kambó-
Aöstoð Bandarlkjanna viö Kambódlustjórn hef-
ur einkum verið fólgin i sendingum matvæla og
hergagna, en Bandarlkjaþing vili tryggja, að
ekki komi til frekari hernaöaraðstoöar.
diu til að taka fyrir her-
gagnaflutninga Norður-
Vietnams suðureftir I
skjóli á bak við landa-
mæri Kambódiu.
Margir Bandarikja-
menn eru enn i dag
þeirrar skoðunar, að sú
ákvörðun hafi verið
röng, þrátt fyrir fullyrð-
ingar stjómvalda um,
að með þvi hafi sparazt
lif fjölda bandariskra
hermanna i Suður-VIet-
nam og að það hafi orðið
til mikils gagns við að
vemda Saigonstjórn-
ina. Hinir halda þvi
fram, að i Kambódlu
hafi verið tiltölulega
friðsælt fram til þeirrar
stundar, að Bandarikin
hafi dregiö landið inn I
styrjöldina.
Þeir trúa þvi einnig,
að borgarastyrjöldin
hafi blossað upp við
þetta, og Bandarikin
eigi ekkert með að
blanda sér I hana.
Aðrir benda hins veg-
ar á, að það hafi verið
Norður-VIetnamar og
Vletcong, sem dregið
hafi Kambódiu inn I
styrjöldina með þvi að
nota þjóðvegi Kambó-
diu meðfram landa-
mærunum til hergagna-
flutninga og með þvi að
þjálfa skæruliöa Viet-
cong á landsvæði Kam-
bódiu — I óþökk Kam-
bódiumanna sjálfra. —
Borgarastyrjöldin hafi
blossað upp, þegar
kommúnistar vildu ekki
una þvi, að flokks-
bræðrum þeirra úr
Vietnam var ekki liðið
að hunza hlutleysi
Kambódiu.
Þeir, sem harðast
hafa deild á Indókina-
striðið og þátt Banda-
rikjanna I þvi, segja að
fóm 55.000 bandariskra
mannsllfa (tala fallinna
hermanna) og þau
hundruð þúsunda sem
hlutu þar örkuml hafi
sýnt og sannað nægjan-
lega, að þau standa við
gefin loforð sin við
bandamenn sina og tlmi
sé kominn til þess að
hætta frekari hernaðar-
legri aðstoð.
„Hendur okkar eru
orönar nógu blóðugar
þar austur frá”, segir
Frank Church, þing-
maður demókrata frá
Idaho. „Hvi ætti okkur
að þyrsta I meira?”
t þessum vangavelt-
um hafa menn komið
aftur og aftur að þvi
atriði, sem lýtur að
hættunni á þvi að fleiri
lönd muni fylgja á eftir,
ef Kambódia og Suður-
Vietnam lenda á valdi
kommúnista. Enginn
efast um, að Laos
mundi sennilega lenda
undir sterkum áhrifum
kommúnista.
Hins vegar trúa þvi
fáir, að róttækar breyt-
ingar yrðu f Thailandi,
Malaysiu, Singapore,
Indónesiu eða Filipps-
eyjum.
M)
UMSJÓNi G. P.