Vísir - 28.08.1975, Síða 6

6
Visir. Fimmtudagur 28. ágúst 1975
VÍSIR
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Ritstjóri: Þorsteinn Páisson
ftitstjórnarfulltrúi:, Haukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Áskriftargjald 800 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 40 kr. eintakiö. Biaöaprent h.f.
Stjórnarafmæli
Rétt ár er nú liðið siðan núverandi rikisstjórn
Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins var
mynduð undir forsæti Geirs Hallgrimssonar.
Þessi stjórn hefur glimt við hrikalegri vandamál
en flestar aðrar rikisstjórnir. Ýmsum þykir sem
hægt hafi miðað i átt til meira jafnvægis i þjóðar-
búskapnum.
Það er vissulega rétt, að við erum enn langt frá
þvi að hafa leyst þann vanda, sem upp var
kominn vorið 1974. Fram hjá hinu er þó ekki unnt
að horfa, að verulegur árangur hefur orðið i ýms-
um efnum. En efnahagsráðstafanir stjórnarinnar
hafa að verulegu leyti verið björgunaraðgerðir. 1
þeim efnum skiptir þó mestu, að tekizt hefur að
halda fullri atvinnu. Fyrir ári blasti hins vegar
við stöðvun i mörgum mikilvægum atvinnugrein-
um.
Veigamesta ákvörðun rikisstjórnarinnar er án
nokkurs vafa útfærsla fiskveiðilandhelginnar i
200 sjómilur. Sú ákvörðun markar þáttaskil i
þriggja áratuga baráttu fyrir fullum yfirráðum
yfir fiskimiðum landgrunnsins. Lögsaga yfir
fiskimiðunum allt að 200 sjómilum frá grunnlin-
um er án vafa einn þýðingarmesti þátturinn i
viðhaldi efnahagslegs sjálfstæðis þjóðarinnar.
Á ársafmæli rikisstjórnarinnar hljóta menn
hins vegar að harma, að ekki skuli hafa tekizt að
draga úr hraða verðbólgunnar. Þar kemur að
sjálfsögðu margt til: Viðskiptakjör hafa haldið á-
fram að versna, en samtimis hafa menn reynt að
skerða lifskjörin sem minnst og draga ekki að
verulegu marki úr opinberum framkvæmdum.
Þegar á heildina er litið má segja, að rikis-
stjórnin hafi náð þolanlegum árangri, þó að enn
séu mörg ljón á veginum. Það er einnig athyglis-
vert, að samstarf stjórnarflokkanna tveggja
virðist hafa gengið fremur snurðulaust fram til
þessa. Ýmsir spáðu því fyrir ári, að rikis-
stjórnarsamstarf þessara flokka hlyti að verða
erfitt. Flokkarnir höfðu verið i andstöðu hvor við
annan i full átján ár og fyrra samstarf þeirra
hafði gengið misjafnlega.
Með hliðsjón af þessum aðstæðum er það á-
nægjuefni, að samvinnan skuli hafa gengið svo
sem raun ber vitni um. 1 þeim efnum hefur vita-
skuld mest ábyrgð hvilt á formönnum flokkanna,
Geir Hallgrimssyni og Ólafi Jóhannessyni. Hér er
einnig rétt að hafa i huga, að með öllu er útilokað,
að ósamstæð rikisstjórn geti tekizt á við þau
vandamál, sem nú er við að glima i efnahagsmál-
um. Eins og sakir standa er það meginforsenda
fyrir árangri efnahagssaðgerða, að við völd sitji
sterk og ábyrg rikisstjórn.
Framundan blasa við mörg erfið viðfangsefni.
Að óbreyttum aðstæðum getum við ekki búizt við
að geta bætt lifskjörin. Þjóðin getur ekki lengur
búið við þá óðaverðbólgu, sem hér hefur verið.
Rikisstjórnin verður að gera allar tiltækar
ráðstafanir til þess að draga úr þenslunni. Hún
verður að horfast i augu við að gera aðgerðir,
sem venjulega eru óvinsælar. Rikisútgjöldum
verður t.d. að halda i skefjum, hvað sem liður öll-
um kröfum einstakra hagsmunahópa.
Þjoðin ætlast til þess, að núverandi rikisstjórn
taki af fullri festu á þeim vandamálum, er við
blasa. Ljóst er, að það þýðir ekki að taka nein-
um vettlingatökum i viðfangsefnunum eins og
sakir standa.
Köld heim-
koma hjó
Frökkum úr
sumarleyfi
Agúst er mikill sumarleyfa-
mánuöur i Frakklandi og núna
undir lok hans er þorri Frakka á
leiö heim úr sumarf jarveru sinni.
1 hönd fer þá sá timi, sem hjá
Frökkum einkennist af nýjum
átökum og framtakssemi eftir
sumarhvildina, meöan aörir
mundu ef til vill leggjast I sút yfir
þvi, aö sumariö skyldi vera liöiö.
Hvert haust taka launþegasam-
tökin siðustu kjarasamninga til
endurskoðunar og undirbúa nýjar
kröfur. Stjórnin setur sér ný
markmið að stefna að, stjórn-
málaflokkarnir búa sig undir ný
átök, verzlanir og kaffihús eru
opnuð eftir sumarleyfislokanir og
hjtíl iðnaðarins byrja að snúast af
nýjum krafti.
En I ár eru horfur á að þetta
verði með ögn öðruvi'si yfir-
bragði.
Það er talið, að um helmingur
ibúa Frakklands (sem eru 53
milljónir) hafi tekið sig upp i
sumarleyfunum og farið að heim-
an til að vera i burtu i allt að mán-
uð. En fleiri en nokkru sinni fyrr,
sem aítur snúa, hafa ekki að
neinni atvinnu að hverfa.
Það eru ekki aðeins and-
stæðingar Valery Giscard
D’Estaing forseta og stjómar
hans, sem óttast, að heimkoman
verði mörgum köld, og sennilega
sú versta siðan i heimstyrjöldinni
siöari. Margirstjórnarsinnar eru
sama sinnis.
öfugt við Bandarikin, Vestur-
Þýzkaland og sum önnur riki, þar
sem atvinnuleysi er beitt nánast
eins og hagfræðitæki, þá hefur
það jafnan verið eitur i beinum
Frakka, og franskar stjórnir orð-
ið að leggja sig i framkróka um
að bægja slikri vá frá dyrum,
hvenær sem hún hefur knúið á.
Samt áætla menn, aö um
1,200.000 manna verði atvinnu-
lausar i Frakklandi, þegar komið
verður fram i september.
1 flestum vesturlöndum telja
menn, að heimskreppan eigi sök á
atvinnuleysisvanda manna þar,
en i Frakklandi eru leiðtogar
stjórnarflokkanna vongóðir og
bjartsýnir um, að efnahagur
Frakka sé að rétta sig við. En for-
kólfar iðnaðarins og launþega eru
bölsýnni.
Ofan á þá staðreynd, að at-
vinnuleysið eykst daglega, bætist
svo hitt, að framleiðsla iðnaðar-
ins fer minnkandi. Otflutningur-
inn stendur i stað, en verð á nauð-
synjavörum, þótt undir meiru
verðlagseftirliti sé en i fyrra, hef-
ur hækkað um meira en þau 10%,
sem Giscard D’Estaing forseti
setti markið við.
Frakklandsforseti hefur nú um
þessar mundir i undirbúningi
llllllllllll
Umsjón: GP
ráðstafanir til þess að mæta þess-
um vanda. Hann hefur gefið i
skyn stefnubreytingu, sem vikur
ögn frá yfirstandandi verðbólgu-
vörnum og leiðir af sér meiri
eyðslu þess opinbera.
Kvisazt hefur, að hin nýja fjár-
hagsáætlun stjórnarinnar, sem
búizt er við, að verði kunngerð
innan skamms, feli i sér 20.000
milljón franka aukið fjárstreymi,
sem veitt verði i efnahagslíf
þjóðarinnar i mynd opinberra
framkvæmda, skattivilnana fyrir
iðnaðinn og niðurgreiðslna á
neyzluvörum.
Grunar menn, að þessar
áætlanir grundvallist á hugmynd-
um, sem mótazt hafi I viðræðum
þeirra D’Estaings og Helmuts
Schmidt, kanslara V-Þýzkalands
i júli i sumar. En Schmidt kansl-
ari mun einmitt hafa i huga að
lifga upp á efnahagslif V-Þýzka-
lands með þvi að taka úr sjóðum
þess opinbera.
Agúst er aöal sumarleyfismánuöur Frakka og beimingur þjóöar-
innar tekur sig upp og fer aö heiman til dvalar áRfvierunni eöa öör-
um vinsælum sumardvalarstööum. En heima bföur atvinnuleysiö.
Giscard D’Estaing Frakklandsforseti og Helmut Schmidt kanslari báru saman bækur sinar I júlf og
hyggja nú báöir á svipaöar ráöstafanir til aö glæöa efnahagslif landa sinna.