Tíminn - 29.09.1966, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 29. september 1966
TÍMINN
Mmmrn
Útgefandi: FRAMSÓKNARIFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti ? Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasími 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Áskriftargjald kr. 105.00 á mán innanlnnds. — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Stjórnín getur ekki
kennt öðrum um
StjórnarblöSin hafa seinustu mánuðina lagt mikið kapp
á þann áraður, að það sé öðrum en ríkisstjórninni að
kenna, hvernig komið sé í efnahagsmálum þjóðarinnar.
Staðreyndin er þó sú, að engin stj&rn hefur haft meiri
afskipti af þessum málum né tekið sér meiri völd varð-
andi þau en núv. ríkisstjórn. Þetta var glöggiega fakið í
áliti fulltrúa Framisóknarflokksins í fjárveitinganefnd við
afgreiðslu fjárlaganna á seinasta þingi, en þar segir m. a.:
„Ríkisstjórnin tóik í sínar hendur, með breytingu á
lögum um Seðlabanka íslands. stjórn á peningamálum og
bankamálum þjóðarinnar, og með þeim ráðstöfunum,
sem hún hefur látið stjórn Seðlabankans gera með spari-
fjárbindingunni, vaxtahækkuninni og styttingu á láns-
tíma fjárfestingalána, hefur hún sýnt stefnu sína í fram
kvæmd-
Ríkisstjórnin hefur tvö síðustu árin þ. e. 1964 —
1965, svo að segja staðið sjálf í beinum samningum við
verkalýðsfélögin um kaup og kjör félagsmanna þeirra.
Hún ákvað síldarverðið sumarið 1965 og stóð að samning-
um við útgerðarmenn um fiskverðið. Og haustið 1965 var
landbúnáðarverðið ákveðið af stjórnskipaðri nefnd.
Ríkisstjórnin hefur því haft í sínum höndum þau
atriði, er efnahagsmál þjóðarinnar hvíla á, þ- e.: fjármál
ríkissjóðs, stjórn banka og peningamála, kaupgjald og
verðlagsmál.
Allt stjórnartímabil núverandi valdhafa hefur árferði
verið með eindæmum gott, aflabrögð og framleiðsla meiri
en nokkru sinni fyrr. Ríkistekjur hafa verið í samræmi
við þetta góða árferði og farið langt fram úr áætlun, og
það svo, að samanlagt hafa ríkistekjur farið 1021 miilj.
kr. fram úr áætlun fjárlaga síðustu fimm árin.
Það er 1 jó«t af því, sem hér hefur verið fram tekið, að
stefna ríkisstjórnarinnar í efnahagsniálum hefur getað
notið sín. Ríkisstjórnin hefur því ekki við neinn að sak-
ast nema sjálfa sig um, hvernig farið hefur um stjorn
hennar í efnahagsmálum þjóðarinnar”.
Síðan þetta var ritað í desember síðastl. hefur ekkert
gerzt, sem haggar þessari niðurstöðu. Það, sem síðan
hefur gerzt, er helst það, að verkamannafélögin hafa knú
ið fram örlitla kauphækkun með fullu samþykki ríkis-
stjórnarinnar, og bændur hafa samið um nýtt afurða-
verð, sem stjórnarblöðin viðurkenna, að beri vott um
mikla hófsemi af hálfu þeirra-
Þeirri staðreynd verður því ekki hrundið, að
stjórnin hefur haft öll skilyrði til að framkvæma stefnu
sína og tekið sér þau völd, sem til þess hefur þurft. Hún
getur því ekki skellt skuldinni á aðra. Hún getur ekki við
neinn sakast, nema sjálfa sig. Öngþveiti efnahagsmál-
anna stafar eingöngu af því, að stjórnin sjálf hefur ýmist
verið ráðvillt eða gripið til rangra aðgerða.
Einingarskrif Mbl.
Mbl. ræðir orðið daglega um nauðsyn þjóðarein-
ingar um stöðvun verðbólgunnar. Framsóknarflokkurinn
hefur tvívegis lagt til á Alþingi, að reynt yrði að ná víð-
tæku samkomulagi um efnahagsmálin- Stjórnarflokkarn
ir höfnuðu því. Þeir sjá nú eins og oft áður eftir á, að
betra hefði verið að fara að ráðum Framsóknarflokksins.
En fróðlegt verður að sjá, hvað það er, sem Mbl. á við,
með umræddum skrifum.
ERLENT YFIRLIT
'1
Ching-ling þokað til hliðar
Ætlar Mao konu sinni að erfa sæti hennar?
ÞAÐ hefur vakið athygli, að
á hinum stóru útifundum, sem
hafa verið haldnir í Pe<king í
sumar, að viðstöddum helztu
valdamönnum Kína, hefur jafn
an vantað annan varaforseta
ríkisins frú Soong Ching-ling.
Nýlegar fréttir herma svo, að
rauðu varðliðarnir hafi i’áðizt
inn á heimili hennar í Shang-
hai, og gert alla fnuni hennar
þar upptæka. Rauðu varðliðarn
ir komust nefnilega að þeirri
niðurstöðu, að húsgögn og
minjagripir frú Ohing-ling
báru vott um vestrænan og
kapitalískan hugsunarhátt.
Hún væri því raunar ekki ar.n
að en gervikommúnisti og
bæri að umgangast hana sam-
kæmt því.
Endanlega hefur það ekki
verið staðfest, hvort þessar
fréttir eru réttar, en hitt er
víst, að frú Ching-ling hefur
ekki mætt á hinum stóru úti-
fundum i Peking að undan-
förnu, þar sem hún var vön að
skipa heiðursess.
NAFNIÐ CHING-LING rifj-
ar upp gamalkunna sögu. Um
1870 dvaldi kínverskur mað-
ur, Soong að nafni, í Banda
rí'kjunum, þar sem hann stund
aði fyrst nám við kristniboðs-
skóla og síðar framhaldsnám í
guðfræði við tvo eða þrjá há-
skóla. Hann sneri gð námi
loknu aftur heim til Kína, setti
upp stóra trúboðsstöð í Shang-
hai, gaf út biblíuna á kín-
ersku og fjölmörg guðfræðileg
rit. Hann eignaðist þrjár dæt-
ur, Ching-ling, Ai-ling og Mei-
ling. Þegar þær uxu upp, þóttu
þær skara fram úr öðrum ung
urn stúlkum að gáfum og fríð
leik. Hins vegar voru áhugaefni
þeirra nokkuð ólík. Það var
sagt um Ai-Hng, að hún elsk
aði peninga. Um Mei-ling var
sagt, að hún elskaði völd. Um
Ching-ling var hins vegar sagt,
að hún elskaði Kína.
Allar fengu þessar systur
beztu menntun, sem þá var völ
á, bæði í Kína og Bandaríki-
unum. Um það leyti, sem
Ching-ling var við nám í Bar.da
ríkjunum, hófst baráttan í Kina
milli keisarastjórnarinnar og
lýðveldishreyfingarinar, sem
var undir forustu Sun Yat-sen.
Ching-ling gekk strax í lið
með lýðveldishreyfingunni ‘
meðan hún dvaldi í Bandaríkj
unum og eftir heimkomuna réð
ist hún einkaritari Sun Yat-sen,
sem var nákunnugur föður
hennar. Sun Yat-sen var þá ný
búinn að steypa keisaraættinni
úr stóli, en hið nýja lýðveldi,
sem hann stofnaði, átti erfiða
daga og valt á ýmsu Urn völd
Sun Jat-sen.
Ohing-ling fylgdi honum í
blíðu og stríðu og svo kom,
að þau gengu í hjónaband
Þau fylgdust jafnan að eftir
það og lentu hvað eftir annað
í lífsháska, því að róstusamt
var í Kína á þessum árum.
Ching-ling vék ekki frá manni
sínum, þegar hann lá banaleg
una, en hann dó í febrúar
1925.

Ching-ling
Chiang Ching
Eftir það varð Ching-ling
trúr merkisberi hinnar rót-
tæku lýðveldisstefnu, sem mað
ur hennar hafði beitt sér fyr
ir, og voru áhrif hennar mik-
il, þar sem maður hennar varð
þjóðhetja í augum þeirra, sem
skapa vildu nýtt óg betra Kína.
Engin þótti túlka betur skoð-
anir hans en ekkja hans.
Systur hennar giftust einnig
frægum mönnum. Ai-ling gift-
ist H. H. Kung, sem varð að-
albankastióri kínverska þjóð-
bankans og hagnaðist vel í
þeirri stöðu. Þau hjón búa nú
í Bandaríkjunum og virðist
ekkert skorta. Mei-ling giftist
Chiang Kai-shek, sem varð
einræðisherra í Kína um skeíð.
Hún varð þá valdamesta kon-
an í Kína, en skipar nú þá
stöðu á Formósu.
ÞAÐ kom fljótlega í ijós eft-
ir að Chiang Kai-shek hófst
til valda, að leiðir Ching-ling
'og hinna systranna tveggja,
lágu ekki saman. Ching-ling
taldi Chiang-Kai-shek halda
illa uppi merkjum manns henn
ar og stjórnin væri bæði léleg
og spillt Hún hafði þá þegar
samúð með kommúnistum.
Þetta varð til þess, að stjómin
reyndi að þoka henni til hlið-
ar, en þorði þó ekki að gera
það til fulls vegna þess, að hún
var ekkja Sun Yat-sens.
Þegar Shiang Kai-shek og
kona hans flúðu til Formósu
1949, skildu leiðir þeirra og
Ohing-ling til fulls. Hún varð
eftir og lýsti fylgi sínu við
stjórn kommúnista. Kommún-
istum þótti það mikils virði
að fá ekkju Sun Yat-sen í lið
með sér á þessum tíma, og
gerðu hana skömmu síðar að
öðrum varaforseta ríkisins
Þeirri stöðu hefur hún gegnt
síðan og komið fram sem slik
við mörg taskifæri. Ekki sízt
hefur henni verið teflt fram,
þegar útlendingar hafa verið
á ferð. Hún hefur í viðtölipn
við þá, tekið mjög ein-
dregið málstað kommúnista-
stjófnarinnar, en hins vegar
talið óljóst um það, hvort
hún teldi sig kommúnista.
Hitt hefur hún ekki farið dult
með, að hún teldi stjóm komm
únista þá beztu, sem Kína
hafi haft öldum saman.
Seinustu misserin hefur
borið heldur minna á henni
en áður, enda er hún orðin
75 ára gömul. Þó hefur hún
oftast mœtt á hinum stóru
útifundum, sem hafa verið
haldnir í Peking þangað til 1
sumar. -
SAMTÍMIS því, að Ching-
ling hefur þokað af sjónarsvið
inu, hefur önnur kona orðið
þar meira og meira áberandi.
Það er Chiang’ Ching, kona
Mao Tse-tung. Raunar varð
það ekki kunugt fyrr en 31.
ágúst í sumar, að hún var
einn aðalleiðtogi rauðu varð-
liðanna, en síðan hefur hún
skipað á stóru útifundunum í
Peking þann heiðurssess, sem
Ohing-Iing skipaði áður sem
tignasta kona landsins.
Þótt lítið hafi borið á Chiang
Ching þangað til nú, þykir
sennilegt, að hún hafi lengi
haft mikil áhrif á mann sinn.
Sögur fara fyrst af henni sem
ungri leikkonu í Shanghai, en
1937 mun hún hafa hitt Mao
fyrst og gifst honum nokkru
síðar. Mao var þá búinn að
vera þrígiftur. Chiang Ohing
hefur síðan fylgt honum í
blíðu og stríðu. en lítið látið
bera á sér opinberlega þar
til nú. Sagt er, að hún hafi
jafnan haft mjög róttækar
skoðanir. Hún er talsvert yngri
en Mao, og gizka sumir blaða
menn á, að Mao ætli henni að
halda uppi merki sínu að sér
föHnum, líkt og Ching-Iing
gerði eftir fráfaú Sun Yat-sen.
Síðan Chiang Ching kom
fram á sjónarsviðið í sumar,
hefur borið minna en áður á
konum tveggja þekktra stjórn
málamanna, sem hafa gegnt
formennsku og varaformennsku
í stærstu samtökum kín-
verskra kvenna. Þær. eru Tsai-
Ohang, kona Li Fu-chun vara-
forseta og Teng Yi-chao,
kona Ohou En-lai, Mao vill
bersýniíega Táta það vera óum-
deilanlegt, að kona hans sé
nú fremsta kona Kínaveldi*.
Þ.Þ.