Vísir - 07.11.1975, Qupperneq 7

VtSIR. Föstudagur 7. nóvember 1975.
7
ERLEND
VIÐHORF
Mik
Magnússon
skrífar:
Veröur nýtt „þorska-
stríö" eftir viku? Þetta er
spurning, sem borin er
fram í Reykjavik og
Lundúnum þessa daga.
Hvorugur aðilinn vill
hefja deilur á ný. Slíkar
deilur og átök eru dýr,
vekja ástæðulausa biturð
og leysa engan vanda,
þegar til lengdar lætur. —
Enginn hrósar sigri að
deilu lokinni, báðir aðilar
tapa. Með samningum er
fundin sameiginleg
lausn, hvorugur fær allt
sem hann vill, báðir
verða að gefa eitthvað
eftir.
betta er ekki i neinum tengsl-
um við siðferðilegan rétt eins
eða annars. betta er i litlum
tengslum við lagalegan rétt eða
órétt. betta er i engum tengsl-
um við réttlæti.
1 þessum efnum ráða stjórn-
málin ferðinni. Stjórnmál eru
litiö annað en aðferð til að sam-
ræma andstæðar skoðanir svo
unnt sé að ná „aðgengilegu”
samkomulagi, sem borið getur
klæði á vopnin þar til kemur að
næsta vandamáli.
Stjórnmál eru háð deginum i
dag. bau hafa litil tengsl við
áætlanir, sem gerðar eru til
langs tima.
Samkomulag
á síðustu stundu
Hvað það verður, sem hefur
áhrif á það hvort nýjar deilur
risa, og hversu alvarlegar þær
■verða, er ekki sá fiskafli, sem
veiðist i dag, á morgun eða á
næstu árum. bað verður fyrst
og fremst það hvort íslendingar
og bretar ná viðunandi stjórn-
málalegu samkomulagi. Spurn-
ingin er hvort þessar þjóöir geta
náð samkomulagi, sem hægt
verður að kynna fyrir kjósend-
um i Reykjavik og Hull sem
einskonar sigur.
Af þessari ástæðu telja marg-
ir i Lundúnum, að lausn fisk-
veiðideilunnar verði fundin á
siðustu stundu, rétt áður en
samningur breta og islendinga
rennur út 13. þessa mánaðar.
Tapa á veiðunum
við ísland
brátt fyrir öll gifuryrði An-
thony Crossland’s um fiskveiði-
réttindi ,,byggð á hefð” þá veit
fólkið, sem hann var að tala við,
að það tapar stórfé hvern veiði-
dag við Islandsstrendur.
Fiskverðið i Hull, Grimsby og
og kátir, ef þeir gætu tryggt ein-
hverja takmarkaða samninga,
sem heimiluðu þeim skipum,
sem eftir eru, veiðar við tsland
þar til þeim verður einnig lagt.
70 þúsund tonn.
1 Hull segja óstaðfestar frétt-
ir, að togaraeigendur séu til-
búnir að semja um 70 þúsund
tonna hámarksafla á Islands-
miðum á ári. beir telja, að þeir
90 til 100 togarar, sem eftir eru
og ekki geta veitt annarsstaðar,
gætu veitt þetta magn á ári. Hve
lengi þyrfti slikur samningur að
gilda? Tvö ár i viðbót!
Hvort islenska rikisstjórnin
gæti fellt sig við slikan samning
er svo önnur saga. Ég dreg
einnig i efa að breska rikis-
stjórnin gæti samþykkt þetta.
Um þessar mundir er um 5,3
prósent atvinnuleysi i Humber-
side og i Fleetwood og nágrenni
6,9%. bessar tölur eru talsvert
hærri, en tölur um heildar-at-
vinnuleysi á Bretlandseyjum.
Helmingur vinnuaflsins i
Humberside er háður úthafs-
veiðum, og megnið af fiskinum,
sem þar er unninn, kemur frá
tslandsmiðum. 1 Fleetwood er
ástandið verra. Tveir þriðju
hlutár aflans, sem þar er land-
að, kemur frá tslandi. Vinna
tengd fiskveiðum og fiskvinnslu
er nánast sú eina, sem er að
hafa i Fleetwood.
Reyna að hamla
gegn atvinnuleysi
Breska stjórnin hefur heitið
þvi, að draga úr atvinnuleysi.
begar sá möguleiki er fyrir
hendi, að fleira fólk missi at-
vinnu vegna fiskveiðideilu ts-
lands og Bretlands, hlýtur slikt
að hafa áhrif á stefnu stjórnar-
innar og afstöðu.
Eins og ég benti á i upphafi
skiptir ekki höfuðmáli hvort is-
lendingar eiga siðferðilegan rétt
á þvi, að færa út landhelgi sina.
bað skiptir ekki máli hvort
visindamenn hafa á réttu að
standa i aflaspám sinum. bað
skiptir i raun og veru ekki máli
hvort breskir sjómenn eru
áhyggjulausir vegna fiskveiða
við tsland i framtiðinni. bað
sem máíi skiptir er „stjórn-
málaleg aðgengileg lausn”.
Við verðum að biða til siðustu
stundar til að sjá hvert lausnar-
orðið verður.
Samningar á síðustu stundu
mikla fjárhagslega taps, sem
verður á hverri ferð.
31 togara
hefur verið lagt
Skipin, sem sigla á tslands-
mið um þessar mundir, eru flest
mjög gömul. bað er ekki vitað
hvort þau verða viðurkennd
siglingarhæf eftir næstu 20 ára
skoðun.
bað er staðreynd að eigendur
margra þeirra hafa selt þau i
brotajárn eða lagt þeim i stað
þess að greiða dýrar endurbæt-
ur. Af þeim 130 togurum, sem
leyfi fengu til veiða á tslands-
miðum samkvæmt samkomu-
laginu, sem undirritað var i
nóvember 1973, hefur 31 verið
lagt eða seldur i brotajárn.
Hvað hafa togaraeigendur um
málið að segja? beir yrðu glaðir
Fleetwood er of lágt. Með þvi er
ekki hægt að greiða fyrir oliuna,
sem nota þarf til siglingar á Is-
landsmið. Mikið tap er fyrirsjá-
anlegt i hvert skipti sem skip
heldur til veiða.
Loforð Wilsons, forsætisráð-
herra, i fulltrúadeildinni þess
efnis, að breskum fiskimönnum
yrði veitt vernd á íslandsmið-
um, virðist vera orðin tóm, þeg-
ar þess er gætt, að engir fundir
hafa verið haldnir með fulltrú-
um togaramanna og sjóhersins
um það hvernig slik „vernd”
yrði best skipulögð.
Fréttatilkynningar Samtaka
breskra togaraeigenda, þar sem
islendingar eru fordæmdir fyrir
„ólöglega” útfærslu, eru hlægi-
legar, þegar þess er gætt, að
sömu samtök krefjast 200 milna
fiskveiðilögsögu fyrir Bretland.
Breskir sjómenn
áhyggjulausir
Vegna alls þessa vita breskir
sjómenn ekki hvað er að gerast.
bað, sem kannski er einkenni-
legra er, að þeir hafa -heldur
ekki áhyggjur af framvindu
mála. — I Humberside rikir
undarlegt ástand bjartsýni —,
vonir um að öll mál leysist að
lokum.
Fái islendingar það sem þeir
óska er allt i lagi. bað styður að-
eins kröfur breta um 200 milur.
bótt breskir sjómenn verði að
biða i eitt ár enn eftir niðurstöð-
um Hafréttarráðstefnunnar um
stærri landhelgi strandrikja og
efnahagslögsögu, eru þeir ekki
á þeim buxunum, að taka það
nærri sér. tslandsmið eru ekki
sérlega freistandi vegna hins
Ónýtir kláfar
á íslandsmiðum