Tíminn - 10.11.1966, Blaðsíða 2

FIMMTUDAGUR 10. nóvember 1966
2^
f
TÍMJLNN
BANDARÍSKU KOSNINGARNAR:
HÆGRIMENN UNNU Á!
Leikarinn Ronald Regan sigraði í ríkisstjórakosningunum í Kaliforníu, og er þar með orðinn einn af framáfnöiinum flokks Repúblikana.
NTB—New York, miðvikudag.
Hin verulega fylgisaukning repúblikana í þing- og
ríkisstjórakosningunum í Bandaríkjunum í gær geta
skapao ýmsa erfiðleika í sambandi við áframhaldandi
framkvæmd umbótastefnu Johnsons forseta í irtnan-
landsmálum og möguleika Johnsons til endurkjörs í
forsetakosningunum árið 1968. Margir af hugsanlegum
forsetaframbjóðendum repúblikana unnu góða sigra
í ríkisstjórakosningunum, og héildarniðurstaða kosning-
anna er sú, að repúblikanar eru á góðri leið með að
vinna upp hið tilfinnanlega fylgistap ,sem flokkurinn
varð fyrir með framboði Barry Goldwater, öldunga-
deildarþingmanns, í forsetakosningunum síðustu.
Talningu atkvæða var ekki
að fullu lokið í kvöld, en þegar
er ljóst, að republíkanar hafa
unnið stórlega á og unnið sig
ur á flestum vígstöðvum.
Af þeim 35 öldungadeilJar-
þingsætum, sem nú var kosið
uim hafa repúblíkana nú 13
('höfðu áður 15) og demókrat
ar 17 (í stað 20 áður) og skipt-
ast þingsætin í öldungadeild
inni þá þannig, eð demókratar
eiga 64 þingmenn en republi
kanar 36.
^tjórnin hefur því enn hrein
! an meirihluta, en missti hinn
aukna meirihluta sinn (þ.e. tvo
þriðju hluta atkvæða) sem
demókratar höfðu áður.
Að því er fulltrúadeildina
varðar, liggja endanleg úrslit
ekki enn fyrir, en þegar er
ljóst, að republíkanar hafa unn
ið 43 ný þingsæti af þeim 435,
sem kosið var um (en þau eru
öll þingsætin). Voru úrslit ekki
kunn' að því er varðar 8 þing
sæti, en ljóst var, að dcmó
kratar höfðu tryggt sér 244
þingsæti og republikanar 183.
Hlutfallið í fulltrúadeildinni fyr
ir kosningarnar voru: demókrat
ar 295 þingmenn, republikanar
140 þingmenn.
Af áðurnefndum 3 þingsæt
um voru allar horfur á, að
republikanar fengju fjögur.
í kosningunum um ríkis-
stjóraembættin unnu republik
anar einnig eftirtektarverða
sigra. Ríkisstjórakosningar fóru
fram í 35 af 50 ríkjum sam
bandsríkisins og af þeim 33,
sem úrslit voru kunn í í. kvöld,
höfðu republikanar unriið 22,
en demókratar aðeins 11. Fyr
ir þessar kosningar áttu demó
kratar 20 af áðurnefnóum 35
ríkisstjórum. Talningu var að
eins ólokið í tveim rikjanna og
voru allar horfur á, að repu
blikanar ynnu í öðru þeirra,
þannig að í heild yrði sigur
þeirra 8 nýir ríkisstjórar.
Eins og áður hefur verið
skýrt frá, mun Vietnam-deilan
hafa haft lítil áhrif í kosningun
um, ef frá eru talin úrslitin í
Oregon, þar sem Mark Hatfield
ríkisstjóri, vann þingsæti í
öldungadeildinni, sem demókrat
inn Robert Duncan hafði áður.
Hatfield er mikill andstæðingur
Johnsons forseta í því er varð
ar stefnu hans í Vietnam-deil
unni, en Duncan hins vegar
mikill stuðningsmaður forset
ans.
Er ljóst, að þau mál, sem'
mestu skipti í kosningunum
vonu innanlandsmálin og þá sér
staklega hin frjálslynda umbóta
stefna Johnsons og kynþátta-
málin, segir i heimildum frá
New York. Segja sömu heimild
ir, að þýðing þessara mála
muni óhjákvæmilega koma bet
ur í ljós eftir tvö ár, þegar hið
nýja þing hefur fjallað um hið
svonefnda „great society-pro-
gram“ Johnsons.
Johnson forseti, sem nú dvel
ur á búgarði sínum í Texas og
býr sig undir væntanlegan upp
skurð í San Antonio, hefur enn
ekki látið hafa neitt eftir sér
um kosningarnar, en talsmaður
Hvíta hússins sagði í dag: Ég
geri ráð fyrir, að forsetinn teiji
að demókratar hafi tapað nokkr
um þingsætum meira en búizt
var við fyrirfram.
Leiðtogar republíkana voru
hins vegar í sigurvímu í dag
vegna úrslita kosninganna og
um afstöðu þeirra í heild má
segja, að nú verði gert veru
legt átak til að vinna að fullu
upp fylgistapið vegna framboðs
Goldwaters fyrir tveimur árum.
í kosningunum komu fram
fjórir nýir hugsanlegir forseta
frambjóðendur republikana:
George Romney, ríkisstjóri í
Michican, Ronald Reagan, fyrr
verandi kvikmyndastjarna, í
Kalíforníu, iðnjöfurinn, sem
kallaður hefur verið „undra-
barnið“ á þeim vettvangi, Char
les Percy í Illinois og ríkisstjór
inn í New York-ríki, Nelson
Rockefeller, sem tryggði sér hið
mikilvæga starf í þriðja sirin.
Fyrrverandi varaforseti
Bandaríkjanna, Riohard Nixon,
sem alls ekki hefur enn gefið
upp vonina um að komast í
Hvíta húsið, vann gífurlega mjk
ið í kosningabaráttunni, án þess
þó að hann væri í íramboði og
athygli vekur, hve réttilega
hann spáði um úrslitin.
Fylgisaukning republikana
kom engan veginn á óvart, en
einu máli um, að hún hafi verið
meiri, en búizt var við. Það er
kunn staðreynd, að stjórnarand
staðan vinnur alltaf á í hinum
svonefndu „millikosningum" þ.
e. kosningum, þar sem kjorið
stendur ekki um forseta lands
ins.
Enda þótt demókratar hafi
öruggan meirihluta í báðum
þingdeildum næstu tvö árin’:
má búast við, að umbóta-áætlun
Johnsons verði í hættu, þar
sem búast má viS samstöðu
republíkana og íhaldssamra
demókrata, sérstaklega frá
suðurríkjunum. Við atkvæða-
greiðslur um mál eins og þetta
hefur meirihluti demókrara oft;
farið niður í 40 atkvæði, sem er
minna en sá þingsætafjöldi, er
republíkanar unnu nú. Má því
telja fullvíst, að forsetinn lcndi
í alls konar vandræðum með
mörg þingmál á næstu tveimur
árum. „White backlash", þ. e.
viðbrögð hvítra manna varð-
andi baráttuna fyrir auknum
réttindum svartra manna og
óeirðirnar, sem oft hafa orðið
í því sambandi, höfðu mikil
áhrif í ýmsum ríkjum í kosn
ingunum. f tveim ríkjum, sem
eiginlega alltaf hafa verið
örugg ríki demókrata, Florida
og Arkansas, voru frambjóðend
ur republíkana kjörnir ríkis-
stjórar og sömu ástæður voru
líklega fyrir hendi að því er
varðar úrslitin í Kalifomíu og
Illinois, þar sem Regan og
Percy unnu á „knock out“
Nýjar kosningar í Færeyjum?
; ;tb—Þórshöfn, miðvikudag.
Yfirgnæfandi líkur eru nú tii»
ð halda verði nýjar kosningar
'æreyjum, þar sem kosningarnar
mánudag fóru þannig, að Lands
jómarflokkamir og stjórnarand.
‘ aðan fengu sín 13 þingsætin hvor
i Lögþinginu.
í dag fóru fram viðræður innan
nna ýmsu flokka, en um árang-
r þeirra viðræðna er enn ekki vit
. 5.
Margt bendir til, áð ástandið
’cýrist ekki að fullu fyrr en loka
ilning hefur farið fram í næstu
ku. f fyrsta sinn var kjósendum
'finn kostur á að velja persónu
■ga milli einstakra manna, og
iafði þetta í för meö sér, að mörg
gömul nöfn hurfu í skugga, en önn
ur nú komu fram á sjónarsviðið
og geta hinir nýju menn komið til
meða að breyta ýmsum rótgrónum
vénjum í færeyskum stjórnmálum.
Sjálfstjórnar-samsteypan, sem
samanstendur af Þjóðaflokknum,
Lýðveldisflokknum, Sjálfstjórnar
flökknum og Framsóknarflokkn-
um, tapaði í kosningunum. Formað
ur Lýðveldisflokksins, Erlendur
Patursson, tapaði þingsæti sínu.
Sigurinn var Sambandsflokksins
sem vann mjög á í kosningunum
og hafði hæsta atkvæðatolu. Það
nægði þó ekki flokknum til nýs
þingsætis, og hefur hann áfram 6
þingsæti, en Sambandsflokkurinn^
og Jafnaðarmenn mynda stjórnar
andstöðuna. Jafnaðarmannaflokk-
urinn tapaði einu þingsæti.
Kosningaþátttakan var 80.2% at
kvæðisbærra manna, en í síðustu
kosn. var kosningaþáttt. 74,5%.
NTB-Kaupmannahöfn, mivikud.
.!
Ekki varð vart við neinar veru
legar breytingar í afstöðu skand-
inavísku landanna þriggja til ís
lenzka flugfélagsins Loftleiðir, á
, fundi fulltrúr utanríkis- og sam
göngumálaráðuneyta Danmerkur,
Hlutföll kosningaúrslitanna voru
þessi: Jafnaðarmenn hlutu 27.1%
atkvæða (27.5% í síðustu kosning
um), Sambandsflokkurinn 23.6%
(20.3% í síðustu kosningum)
Noregs og Svíþjóðar í Kaupmanna
höfn f dag-
Tilgangur fundarins var að
finna sameiginíegan viðræðu-
grundvöll fyrir samningafund-
inn, sem halda á í Kaupmanna
höfn i lok þessa mánaðar. milli
íslenzkra og skandinavískra full-
Þjóðaflokkurinn 21.6% (20.2 síð-
ast), Lýðveldisflokkurinn 20.0%
(21.6 síðast) og Sjálfstjórnarflokk
urinn og Framsóknarflokkurinn
sín 2.8% hvor.
trúa um hugsanlegar breytingar
á gildandi samningum.
Óska Loftleiðir eftir að nota
á flugleiðum til Skandinavíu
hinar stærri og hraðfleygari flug
vélar félagsins, sem taka 189 far-
Framhald á bls. 14
SAS-ríkin ræða beiðni LOFTLEIÐA
/