Vísir - 11.12.1975, Blaðsíða 11

VISIR Fimmtudagur 11. desember 1975.
flugmál Umsjón Óli Tynes
Flug
árið
1925
Til þess að laða til sii
farþega keppast flugfé
lögin auðvitað við að geri
vélar sínar sem þægileg-
astar að ferðast met
þeim, hversu mikið pláss
sé fyrir lappirnar
væntanlegum ferðalöng
um og þar frameftir göt
unum.
Risaþoturnar Boeing 747 hafa
auðvitaö vinninginn þvi þær eru
stærstar og i þeim er mest
pláss. Það hafa þó verið til
miklu þægilegri vistarverur i
flugförum.
Þessi mynd er frá árinu 1925
og er úr itölsku loftskipi. Þeir
kunnu að ferðast i þá daga.
Mimósa yfir speglinum,
damask áklæði, leslampi
myndir af hans hátign og
hennar hátign...og tveir dag-
ar eftir til áfangastaðarins.
Þá kunnu menn að hlúa að flug
farþegum.
Iskinder skrúfuþota
Britten Norman Islander þekkja margir hér á
landi þvi Vængir nota tvær slikar til innanlands-
flugs. Þetta eru tveggja hreyfla tiu sæta vélar sér-
hannaðar til notkunar á stuttum og lélegum flug-
brautum.
Flestar eru þær knúnar tveim 260 hestafla Ly-
coming bulluhreyflum, þótt sumar séu með 300 hf.
Nú eru Britten Norman að senda frá sér Islander
með 400 hestafla turbp hreyflum.
Þessi vél verður miklu hraöfleygari en bullu-
systur hennar, farflughraðinn á aö vera vel yfir
200 milur. Þar að auki veröur viðhaldskostnaður
mun minni og turbo hreyflar hafa ýmsa kosti
fleiri sem gera þá æskilegaT Eini gallinn er sá að
veröið er meira en helmingi hærra. Afhending
Turbo Islander véla hefst ekki fyrr en 1977 en
verðiö er lauslega aætlað um 400 þúsund dollarar.

Flugsíðu-
brandarinn
Fyrir nokkrum flugsiðum fann
ég upp nýja aðferð við að stöðva
þotur eftir lendingu. Það var ein-
faldlega að breyta skurði hverfl-
'nna I hreyflunum og beina út-
æstrinum fram.”
'lafur Ág. Þorsteinsson, kannað-
ikki við þessa aðgerð og sendi
teikningu af „thrust
reverser”. Ég varö að vonum rjóð-
ur mjög i kinnum þegar ég upp-
götvaði „bommertuna”. Ég kann
enga skýringu á henni aðra en þá
að turboproppar hafi verið að snú-
ast eitthvað i kollinum á mér þegar
ég var að skrifa þetta. Mér til varn-
ar verð ég þó að segja að ég vissi
um blásturbreytinn áður en Ólafur
benti mér á villu mins vegar. Þetta
var bara einhver meinloka. Alla-
vega þakka ég honum ábendinguna
og við tökum að sjálfsögðu með
þökkum fleiri slikum. Hvort sem
það er eitthvað sem betur má fara
eða efnishugmyndir. — óT
Concorde í nœsta mánuði
Concorde hefur heimsótt
ísland nokkrum sinnum.
Bragi tók þessa mynd í
Kefíavík á síöasta ári.
Áœtlunarflug
með
Air France hefur áætlunar-
flug með Concorde i næsta mán-
uði og auglýsir grimmt eins og
lög gera ráð fyrir. Flugfélagið
leggur að vonum áherslu á að
Concorde stytti flugtímann um
heiming.Hún flýgur með 1350
milna hraða, en það er rúmlega
tvöfaldur hljóðhraði.
Með Concorde tekur ekki
nema þrjár og hálfa klukku-
stund að fljúga milli Parisar og
New York. Þotan er lika i svo
mikiili hæð að loftið er ákaflega
kyrrt og Air France lofar far-
þegum að það skuli ekki einu
sinni sjást gárur á kampavins-
glösunum þeirra.
Concorde er liklega umdeild-
asta flugvél allra tima. And-
stæðingar hennar hafa fundið
henni flest til foráttu: Hávaða,
mengun, eyðileggingu gufu-
hvolfsins og þar frameftir göt-
unum.
Stuðningsmenn hafa hins-
vegar ekki látið bilbug á sér
finna. Þeim þykir augljóst að
Concorde og afkomendur henn-
ar séu framtið farþegaflugsins.
Kaupendur að Concorde eru
enn sem komið er mun færri en
búist var við i upphafi. Ekki er
það vegna þess að þetta tækni-
undur standist ekki öryggis-
kröfur, heldur vegna þess að
hún er óhemju dýr.
Flest heimsins flugfélög eru
illa stödd fjárhagslega og þar
sem þau efast um að hægt sé að
reka þessa vél með hagnaði,
hafa þau haldið að sér höndun-
um.
Samkeppni samt.
Þau hafa þó að sjálfsögðu búið
sig undir samkeppnina við
„hljóðfráu flugfélögin” með
ýmsu móti. Pan American hefur
t.d. fest kaup á nokkrum eintök-
um að styttri gerðinni af Boeing
747. Hún er nokkuð hraðfleygari
en stærri þoturnar og þvi er
haldið fram að Pan Am ætli að
búa til sérstakan SP-pakka
(Special Performance) til að
keppa við Concorde.
Allavega kemur I ljós á næstu
mánuðum, hvort farþegar vilja
borga meira til að komast
hraðar. Og flugfélögin býða
spennt. —O—
Eldsneytis-
taka á flugi
Það er algengt I dag að herflugvélar fái eldsneyti úr öðrum her-
flugvélum á flugi. Þetta er þó ekki nein tækninýjung. Arið 1939 var
þegar byrjað á þessu og þá voru tilraunir geröár til að nota þetta i
millilandaflugi.
Það gafst ágætlega og var notaö viö póstflutninga milli South-
ampton og New York. Efri vélin er tveggja hreyfla Handley Page
Harrow og hún er að dæla eldsneyti I fjögurra hreyfla Short S.30
flugbát.