Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1927, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLADSINS
309
öpkumlamenn.
- « **!><n**mm imi! 1.' >■'MKI' H i >'»»i
Höll nokkur í Frakklandi hefir verið jferð að lneli fyrir l>á her-
menn, er særðust svo og afskræmdust í andliti í ófriðnum mikla, að
þeir hafa orðið að ófreskjum, sem öllum hlýtur að standa stuggur af.
þeim er á þá horfa. Hafa þó frægustu læknar Frakka reynt að laga
andlit þeirra eins og frekast er unt, en hvernig þeim hefir tekist það,
sýna myndirnar lijer að ofan.
krossflett, og þarna voru bitarnir
komnir í kirkjuna.
Þessa sögu sagði mjer Olafur
Jónsson í Þorkelsgerði, maður
Kristínar Jónsdóttur, blindu kon-
unnar, sem jeg sagði frá áðan,
liinn mesti greindarmaður og aö
sama skapi sannorður. Hann var
einn af þeim, sem björguðu trjenu
á land, og var þá á besta aldri.
En — svo sagði Ólafur gamli
mjer meira. „Það kom meira til
kirkjunnar úr sjónum sumarið að
tarna,“ sagði hann, „heldur en
trjeð í Stórubót. Það kom líka
tjörukaggi. En — það var tekið
slóðaiega á móti honum; hann var
látinn springa í briminu á flúð-
unnm beint á móti kirkjudyrun-
»im.
Strandarkirkja er orðin æfa-
gömul; liinn rjetta aldur hennar
þekkir enginn; sumir ætla liana
bygða við upphaf kristninnar hjer
á landi, á dögum Gissurar hvíta,
aðrir á dögum Staða-Arna; en
enginn veit neitt með vissu. Jeg
hallast langmest að þeirri gömlu
þjóðsögn, að liún sje upphaflega,
og, það snemma á tímum, til orð- .
in fyrir áheit manna í sjávar-
háska, áheitendur komist á land
og bjargast á Strandarsundi svo-
nefndu; rjett fyrir vestan, það er
nefnilega hin alkunna Engilvík.
Jeg styi’kist í þessari trú við þá
staðreynd, að nú á okkar dögum
liefir heil skipshöfn bjargast úr
sjávarháska einmitt á þessum
svæðum; síðan eru um þrjátíu ár;
skipstjóri á því skipi var Vaar-
dahl, sem seinna var skipstjóri á
„Reykjavíkinni" ; kannast víst
margir eldri Reykvíkingar víð
'nafn hans.
Margt hefir líka á daga Strand-
arkirkju drifið um æfina; alt
Strandarland hefir blásið upp og
orðið að svartri eyðimörk, og höfð-
ingjasetrið Strönd farið í kalda-
kol.
En mesta lífsháskann komst liún
í um miðja átjándu öld eða 1751.
Þá var prestur sá á Vogsósum,
sem hjet; sr. Einar Jónsson; hann
bjó kirkjunni á Strönd banaráðiu,
þótt ekki ynnist honum máttur
til að koma þeim fram.
Af einhverjum ástæðum, sem
pss erp ókunnar, lagði hapn njik-
ið kapp á, að kirkjan á Strönd
yrði rifin, en kirkja aftur bygðj
heima á Vogsósum. Prestur feklu
í lið með sjer prófastinn í Arnes-
sýslu, sjera Uluga Jónsson í
Hruna. Prófasturinn fekk í lið
með sjer biskupinn í Skálholti, Ó!-
af Gíslason, og biskupinn aftur
amtmanninn, sem var danskur
maður og hjet Pingel. Öll makt-
arvöld landsins tóku þannig hönd-
um saman gegn Strandarkirkju;
hún skyldi rifin og lögð niður
innan tveggja ára.
Dauðadómurinn yfir Strandar-
kirkju var uppkveðinn 3. nóvem-
ben 1751.
Nú átti Strandarkirkja engan
vin eða verndarmann, nema fá-
eina fátæka og umkomulitla bænd-
ur í Selvognum.
En — „það var ekki sopið kálið,
þó í ausuna væri komið.“
Það kom önnur sterkari hönd,
sem tók í taumana. Það var engu
líkara en að hinar hræðilegu biil-
bænir í Gamla Testamentinu yfir
óvinum Guðs væru teknar að ræt-
ast á óvinum Strandarkirkju. —
Tveggja ára frestur var veittur
til að rífa Strandarkirkju og koma
Upp nýrri kirkju á Vogsósum.
En — áður en hendur yrðu
lagðar á gamla guðshúsið á Strönd,
þá var presturinn á Vogsósum
flosnaður upp af fátækt og vesæl-
dómi, prófasturinn dauður, bisk-
upinn dauður og amtmaðurinn
reltinn frá embætti. Allir óvinir
•Strandarkirkju, sem viljað höfðu
hana feiga, fjellu l>annig í einni
hríð í valinn, að segja mátti. En
— Strandarkirkja stendur enn á
sínum gamla uppliaflega stað.
Alt hefir umrótast og fallið til
moldar kringum liana, landið,
mennirnir og mannanna dýrð og
bústaðir. — Ep— Strapdarkirkjp