Lesbók Morgunblaðsins - 03.05.1931, Page 5
LESBÖK MORGUNBLAÐSLNS
133
Zamora, forseti bráðabirgðastjórnarinnar í Spáni, ávarpar lýðinn. Til hœgri kröfuganga í Madrid,
' Frá Madrid þegar konungur sagði af sjer. Sporvagnarnir voru
notaðir sem ræðustólar fyrir hrifna lýðveldissinna.
Spánverja burtu frá ættjörðinni tH
Frakklands.
Eftir komu sína til París ljet
Alfons tilkynna, að hann hefði
ekki afsalað sjer neinum af rjett-
indum sínum. Hann kvaðst aðeins
vera farinn úr landi um stundar
sakir. Þangað til fyrirhugað þjóð-
þing hefði ákveðið, hvort Spónn
ætti framvegis að vera lýðveldi
eða konungsríki sem fvr. Stjórn
Zamoras viðurkennir, að Alfons
hafi ekki formlega afsalað sjer
völdum. en Zamora segir að það
hafi enga þýðingu.
Mörg og mikilvæg hlutverk
liggja fj’rir stjórn lýðveldismnmm
á Spáni. Umskifti frá einræði til
þi.ngræðis eru oftast miklum • : fið-
leikum bundin, ekki síst þegar
mikill hluti þjóðarinnar hefir lít-
inn eða engan pólitískan þroska;
en þannig er ástatt á Spáni. —
Þar að auki eru ráðherrarnir í
stjórn Zamoras ósammála um
margt. Stjórn lians er skipuð bæði
borgaralegum lýðveldismönnum og
sósíalistum. Baráttan á móti kon-
ungsvaldinu hefir sameinað þá að
undanfömu. En geta þeir haldið
saman nú þegar þeir eru komnir
til valdai
Margar hætiur eru búnar hinu
unga spánska lýðveldi, m. a. af
hálfú konungssinna. Konungurinn
hefir enn marga fylgismenn. En
þó virðist sem stendur ólíklegt að
konungssinnar muni vinna sigur.
Margir óttast, að á Spáni muni
lara eins og í itússlandi: Fyrst
einveldi, svo frjálslynt lýðveldi og
loks ,,rautt“ einræði. Verkföll hafa
verið gerð í ýmsum borgum, síðan
lýðveldið var sett á stofn, og
kommúnistar hafa víða stofnað til
alvarlegra og blóðugra óeirða. En
stjórninni tókst fljótlega að bæla
óeirðirnar niður og sem stendur
er friður í landinu. En rússnesk-
ir erindrekar hafa verið sendir til
Spánar, til þess að undirbúa „bylt-
ingu öreiganna“.
Mesta hætta á Spáni er þó sem
stendur sú, að spánska ríkið kunni
að iiðast í sundur. Macia forseti
lýðveldisins í Kataloníu hefir lýst
því yfir að Katalonía sje sjálfstætt
ríki í sambandi við spánska ríkið.