Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1932, Blaðsíða 2

182
Lesbók mobgunblaðsins
Enda höfum við dæmin fyrir okkur.
Fjallafurur jiœr, sem vaxa við
llauðavatn, á Þingvöllum, við
Grund í Eyjafirði og víðar, eru
ættaðar sunnan úr Alpafjöllum,
og þess vegna vanar meginlands-
lofslagi og öðrum jarðvegi en er
lijer. Virði menn þetta atriði fyrir
sjer. mun mörgum þykja undar-
legt að jiessar plöntur sjeu ekki
dauðar fyrir löngu. En vegna jiess
að fjallafuran er afar harðgert
trje, hefir hún þó náð dálitlum
l>roska og á sennilega eftir að ná
enn betri jiroska með tíð og tíma,
ei hún fær að vaxa í friði án
ágangs af manna og skepnu völdum.
l'r }>ví að furan hefir lifað fram
á þennan dag, mætti búast við
betri árangri af trjátegundum frát
hjer á iandi. Þess vegna deyr
fjöldinn allur af jiessum plöntum
a fyrstu árum, og margar jieirra.
ei lifa, geta aðeins dregið fram
ífið. En l>ær, sem þroskast að ráði,
eru ekki nema lítið brot af öllum
þeim fjöida, sem innfluttur er.
Auk þess er erlendum plöntum
hættara við að sýkja.st af alls
konar sveppum en plöntum, sem
vanar eru skilyrðunum hjerna. —
Einnig eru líkur til þess, að ýmsir
plöntusjúkdómar, sem enn jiá eru
óþektir hjer, geti borist til lands-
in's með þeim.
Það er töluvert fje, sem fer í
súginn á hverju ári við kaup er-
lendra trjátegunda, og miætti alveg
spara l>að, ef Skógræktarfjelagið
uær tilgangi sínum. Enn fremur
er |>að leiðinlegt til lengdai að
dekra við plöntur, sem vaxa lítið
og eiga erfitt uppdráttar, og liætt
er við, að fólk missi bæði trú á
tijárækt og getu til áframhalds,
( vonirnar bregðast hvað eftir
annað,
Það er svo farið með trje að
uama trjátegundin getur vaxið yfie
lieilar heimsálfur, við ýmis konar
skilvrði og Jirifist ágætlega alls
staðar þar sem útbreiðsla hennar
nær. Að útliti eru trjen svo lík
að þau verða að teljast til sömu
ættar. En þrátt fyrir alla sameig-
iulega eiginleika er erfitt að fá
fræ af trjám, sem vaxið hafa inni
í landi, til j)ess að þrífast við sjó,
og tæplega miigulegt að flytja af-
kvæmi jieirra trjáa, er vaxa sunn-
arlega, langt norður á bóginn. —
í stuttu máli, það er óráðlegt að
flytja afkvæini trjáa langt frá
þeim stöðum er foreldrarnir hafa
vaxið, nema að gróðrarskilyrði <>11
— loftslag og jarðvegur — sjeu
nauðalík.
Af þessum ástæðum má greini-
lega sjá, livaða nanðsyn beri til
j>ess að ala upp innlendar trjá-
plöntur, og hverrar varúðár verði
að gæta við erlendar tegundir. —
En við fyrsta tækifæri mun þó
reynt að fá erlend fræ til sáningar
hjer á landi. Þó verður þess ná-
kvæmlega gætt, að fræ þetta komi
frá þeim stöðum er hafi skilyrði
<)ll líkust. jieim, Sem eru hjer á
'landi. An slíkrar aðgæslu er ekki
unt að vænta góðs árangurs. —
þeim stöðum, er svipar meira til
íslands en Alpafjöllum. Slíkir
staðir eru t. d. á suðurströnd Al-
aska, á Kurileyjunum fyrir norðan
Japan, sem eru af líkum uppruna
og ísland, á Eldlandinu í Suður-
ameríku og víðar. Þótt það sje
ýmsum erfiðlekum bundið að afla
fræs frá þessum stöðum er sjálf-
sagt að reyna ]>að eins fljótt og
auðið er. Er ekki ósennilegt að
gróðurríki Tslands geti fengið ein-
hverjar nýjar og nytsamar trjá-
tegundir frá Ameríku og Asíu, er
fram líða stundir.
Það getur verið erfitt að græða
ísland á ný, en jrað mun þó tæp-
lega reynast eins örðugt og niarg-
ir ætla, ef rjett er að farið. —
Menn verða að gera sjer grein
fyrir því, að aldur trjánna er
venjulega miklu lengri en manns-
æfin og því má ekki búast við, að
skógar geti myndast á örstuttum
tíma. En vegna þess, hve öll trjá-
og skógrækt tekur langan tíma,
áður en unt er að njóta ávaxt-
anna, ætti jiegar að hefjast handa.
Að j)essu vill Skógræktarfjelag ís-
lands vinna og skorar því á alla
góða Islendinga, utanlands sein
innan, unga sem gamla, bændur
og búalið, kauptúna og kaupstaða-
búa, að veita því þann styrk, sem
unt er. Eins væntir fjelagið þess,
að önnur fjelög, sem starfa að ein-
hverju leyti í anda jiess, og J)á
einkanlega ungmennafjelög iit um
sveitir landsins, styðji Jiað með
ráði og dáð.
Gabriele D 'Annunzio, hið heims-
kunna ítalska skáld, er mjög sjer-
kennilegur maður að mörgu leyti.
Meðal annars er honum afar illa
við að láta taka mynd af sjer. —
Afleiðingin er sú, að menn sitja
um J)að að ná myndum af honum
og j)essi mynd var nýlega tekin
jiegar vjelbátakappsigling fór fram
a Garda-vatni. D’Annunzio sá til
myndtökumannsins og reiddist svo
að hann fleygði tösku sinni af
hendi í hann. Sjest taskan á
fluginu.
Hlaupabrautin í Los Angeles, þar
sem olymps-kapph'laupin eigá að
fara fram. Fremst á myndinni er
kaliforníski hlauparinn Frank
AVykoff, sem á heimsmet í 100
yards hlaupi.