Lesbók Morgunblaðsins - 19.07.1936, Blaðsíða 1
29. tölublað.
Sunnudagínn 19. júlí 1936. XI. árgangur.
U+Jolé+ryr—ttmie)* k.f.
Besta greín bíaðamannsíns.
Horace Greeley, ritstj. „Tri-
bune“ í New York, var fyrir
rúmum áratug álitinn mikilhæfasti
blaðamaður í heimi, ásamt De-
lane, ritstjóra The Times,
En rithönd Greeleys var jafn-
fræg — eða alræmd, fyrir það,
hversu slæm hún var, og hann var
sjálfur frægur blaðamaður. Hún
var svo slæm, að fæstir gátu lesið
hana. Einkum voru setjararnir,
sem settu Tribune, hræddir við
hana, og sá þeirra, sem hlaut
greinar Greeleys til setningar, leit
svo á, að hann væri sjerstaklega
grátt leikinn af forlögunum. Einn
maður, setjari að nafni Palmer,
átti þó ekki eins örðugt með að
lesa hana eins og aðrir, og að lok-
um krafðist Greeley þess, að hon-
um yrði falið það starf að setja
leiðara ritstjórans á hverjum
degi. Greeley var orðinn þreyttur
á því að svara spurningum fórn-
ardýra sinna og skýra fyrir þeim
orð, sem þeir gátu ekki lesið.
Tímar liðu ag Palmer var bii-
inn að koma því svo fyrir, að
hann gerði ekkert annað en að
setja kvöldgrein hins mikla blaða-
manns og neitaði eindregið að
gera annað. Hann var, sá maður-
inn, sem blaðið gat síst án verið,
og Greeley hlúði að og ýtti undir
þessa sjervisku hans.
Svo var það dag nokkurn, að
einum af setjurunum datt í hug
snjallræði. Palmer var óþolandi.
Það var nauðsynlegt að lækkað
yrði á honum risið. Þessvegna
gerðu allir í setjarasalnum, sextíu
til sjötíu manns, samsæri gegn
honum. Þeir náðu í nokkrar stór-
ar hvítar arkir og breiddu þær á
gólfið eins og veggfóður. Þvínæst
náðu þeir í tvo smáfugla, ljetu þá
hoppa á prentsvertuplötunni og
hleyptu þeim síðan á arkirnar á
gólfinu, þar til þær voru allar
orðnar krassaðar og út krotaðar
eftir klær fuglanna. Ekki leið á
löngu áður en arkirnar voru orðn-
ar fuilar af ólæsilegu liieroglyfri.
Samsærismennirnir tóku ])á upp
arkirnar, kliptu þær sundur í
venjulega handritapappírsstærð,
tölusettu þær og settu þær á hand-
ritakrók Pahners, þar sem leiðar
inn var vanur að vera, þegar
Palmer kom klukkan sex. Síðan
fór hver á sinn stað og nú var
beðið eftir Palmer. Hann kom of
seint eins og venjulega; hengdi
upp hattinn sinn; ljet á sig svunt-
una; setti upp gleraugun; fylti
pípuna sína; kveykti í henni við
gaslogann fyrir ofan „kassann"
sinn; tók upp „hakann“ og tók
handritið af króknum. Allra augu
mændu á Palmer. Augun ætl-
uðu vít úr þeim, því að — hann
byrjaði að setja! Hann helt áfram
línu eftir línu, án þess að hika,
blað eftir blað, haka eftir haka.
Einu sinni eða tvisvar þurkaði
hann af gleraugum sínum, en helt
síðan áfram.
Samsærismennirnir náðu varla
andanum. Það var furðulegt að
horfa á þetta. Alt í einu hætti
Palmer. Hann einblíndi lengi á
„handritið11. Síðan gekk hann
burtu frá kassanum, sneri aftur og
leit á það aftur. Hann lyfti hend-
inni, eins og hann ætlaði að halda
áfram, en hikaði. Síðan klóraði
hann sjer í hnakkanum og vand-
ræðasvipur kom á ellihrumt and-
lit hans. Hann reyndi og reyndi
hvað eftir annað, en hann komst
ekki lengra. Hann sat fastur, í
fyrsta skifti í mörg ár! Hann var
of stoltur til þess að leita á náðir
nágranna síns. Pjw hefði hann
gengið í dauðann; en hann vissi
hins vegar, að liann varð að
ljúka verki sínu. Að lokum kyngdi
gamli maðurinn stærilæti sínu,
gekk rakleiðis út úr setjarasaln-
um, með allra augu á eftir sjer og
fór niður í ritstjórans heilagasta.
„Sælir, Palmer!“ sagði Greeley.
„Það eru mörg ár síðan að þjer
voruð hjer síðast á ferðinni. Er
eitthvað í ólagif' bætti hann við,
er hann sá vandræðasvipinn á
gainla manninum.
„Já, herra Greeley“, sagði Palm-
er. „Jeg bið yður mikillega að af-
saka. Jeg sit fastur. Jeg get ekki
lesið úr þessu orði“.
Hann rjetti fram blaðið, sem
hafði leikið hann svo grátt. Gree-
ley tók við því, setti upp gleraug-
un og sagði:
„Hvað ? Þetta hjerna ?“
„Já, herra“.
„Hvað þá, hvað gengur að yð-
ur, flónið yðar! Þetta orð er „ólög-
legt“. Það hlýtur hver asni að
sjá“.
Með þetta sneri veslings Palmer
aftur og setti það; og síðar meir
var sagt, að þetta hafi verið besti
leiðarinn, sem Horaee Greeley hafi
nokkru sinni skrifað.