Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1938, Qupperneq 6

430
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Guðmundnr Friðtónsson;
Vetrarferðalag
Pó að jeg hafi oft verið einn
á ferð í hríð o<r náttmyrkri,
•ret je<r ekki .sa<rt, að jeg liafi
nokkru sinni borið kvíðbofra fyrir
því, að jeg mundi ligrgrja úti. En
eitt sinn var jeg á ferð heim til
mín á aðfan<rada<rskvöld jóla í
frlaða tun<rlsljósi, og í hvert sinn,
er je<r hugsa um þá heimferð.
rennur mjer kalt vatn milli skinns
og hörunds, þó að nú sje liðin
hartnær hálf öld síðan þetta gerð-
ist.
Jeg var þann vetur heimilis-
kennari á Húsavík hjá Sveini Vík,
ing, föður Benedikts forseta og
þeirra bræðra. Jeg lagði af stað
heimleiðis á aðfangadag jóla. Þá
var brautin ógerð, sem nú liggur
frá Húsavík til Laxamýrar og af
því, að ófærð var í móunum, gekk
jeg inn sjávarbakka og inn að
Laxárfossum, sern eru neðan við
Laxamýri, spölkorn frá ósi árinn-
ar.
Þegar jeg um dagsetur kom að
fossunum, sá jeg. að áin hafði
hlaupið sunnan við Laxamýri og
út í fossa, svo að þar varð eigi
komist vfir. En jeg hugði, að áin
væri óhlaupin neðan við fossana,
þar, sem leið mín átti að Jiggja.
Sneri jeg nú þangað, en komst
að raun um, að áin var einnig
hlaupin úr fossunum og út í sjó.
Jeg stóð þarna. staflaus, og var á
tveim áttum um, hvað gera skyldi.
Auðvitað gat jeg snirið við til
Laxamýrar, en þá varð jeg að
gista þar um nóttina og með því
móti brjóta þá áætlun mína, að
vera heima nóttina helgu.
Þarna hagar svo til, að flóð og
fjara leika sjer að ísnum á ánni,
láta hann ýmist hækka eða lækka
og brjóta hann og bráka við lönd-
in. Frá fossunum kemur stundum
áll í miðja ána. Nú var nokkurt
frost og hlaupið farið að frjósa.
eg vissi eigi, hvernig ísiiln A<ar
undir niðri, en taldi mjer þó trú
um, að hann mundi vera slark-
fær. Jeg staulaðist út á og braut
með öðrum fæti á víxl niður iir
efri ísnum, sem var að styrk-
leika það, sem kallað er á sveita-
máli, hundheldur. Breiddin á ánni
þarna mun vera um 100 faðmar.
Nú er þess að geta, að svo sem
10 árum áður en þetta gerðist.
druknaði maður þarna í ánni að
sumarlagi. Reið fram í hana ölv-
aður og týndist þar, ásamt hesti
sínum. Nú óð tunglið í skýjum
og druknaði maðurinn kom í hug
mjer og jók á þann kvíðboga, sem
jeg bar í brjósti við ísinn. Jeg
staulaðist þó áfram og reyndi fyr-
ir mjer með fætinum neðri ísinn,
eftir því sem jeg gat — þreifaði
fyrir mjer, hvort jeg fvndi nokkra
sprungu eða vakarbarm og skim-
aði í kring um mig, hvort jeg sæi
druknaða manninum bregða fjmir.
En þó að jeg bæri reyndar í
brjósti hálmvisk þar, sem hjarta
skyldi, sá jeg engar ofsjónir og
komst heilu og höldnu yfir ána.
Þessi elgur var kálfadjúpur og nú
var komið frost — 6° á R. Það
vissi jeg, þegar heim kom.
Nú greip mig sá uggur, að mig
mundi kala á fæturna. Jeg átti
eftir heim klukkutíma gang,
hraðan, og tók nú það til bragðs,
að hlaupa við fót til þess að stytta
tímann. Færið var sæmilegt, en þó
ekki gól'fganga, og sunnankaldi.
Snæljós fuku fyrir vindinum og
renningsskrið var á fönninni. Jeg
var í tvennuni ullarsokkum og
stvrmdi mjög að þeim ytri, en
jeg gat haldið fótunum heitum
með því að bera þá ótt og títt.
Bær var á leið minni, Sílalækur,
og fór jeg fram hjá honum, því
að jeg treysti því, ag jeg gæti
varið mig kali, eins og líka reynd-
ist. En þegar jec kom heim, var
því líkast, sem jeg væri stígvjel-
aður.
Margir bera það fyrir sig, þeg-
ar rætt er um, að einn eða annar
liafi sjeð svipi á reimleikastöðv-
um, að ofsjónir þær, stafi af
hræðslu. Jeg var vissulega nógu
óttasleginn, meðan jeg öslaði yfir
ána, til þess, að sjá hinn drukn-
aða mann. En jeg sá hann ekki
að heldur. Mjer finst, að jeg væri
andlega auðugri, ef honum l>efði
brugðið fyrir mig þetta aðfanga-
dagskvöld, en það átti nú ekki
fyrir mjer að liggja.
Jeg segi frá þessu atviki til
dæmis um það, hve uugir menn
geta farið óviturlega að ráði sínu,
að leggja staflausir í aðra eins
torfæru og þessa, í raun og veru
að nauðsynjalausu.
Þegar jeg rifja upp þessa at-
burði, virðist mjer, sem Laxárfoss-
inn kveði við raust til annarar
handar, straumurinn niðar undir
fótum mjer, sjórinn nöldrar í
flæðarmálinu á hinn bóginn og
tunglið veður í skýjum. Á slíkum
stundum verður sjálfstraustið i
raun og veru gjaldþrota og mað-
urinn sjálfur, andspænis náttúru-
öflunum, vanmátta vesalingur.
G. Fr.
—----♦-♦ ♦------
BRÓÐIR HANS DÓ
. FYRIR 125 ÁRUM
Herra Smith heitir aldraður
maður í Ilamborg. Hann
var á dögunum yfirlieyrður at
lögreglunni fyrir einitverja smá
yfirsjón. Dómarinn spurði Sinith
gamla, hvort hann mtti marga
ættingja á lífi. En ákærði svaraði,
að allir ættingjar smir væru dauð-
ir.
— Eigið þjer hvorki systur eða
bræður? spurði dómerinn.
— Nei, jeg átti aðeius einn
bróður, svaraði Smiih eti hann dó
fyrir 125 árum.
Dómarinn hjelt fyrst að maður-
inn væri að gera gys að rjettin-
um, sem von var, en skýringin er
þessi.
Faðir Smith gamla kvæntist er
hann var 18 ára 16 ára stúlku.
Þau eignuðust son árið eftir að
þau giftust. Þessi sonur þeirra
dó D/2 ári eftir að hanu fa?ddist.
Þetta skeði árið 1813.