Lesbók Morgunblaðsins - 06.04.1941, Blaðsíða 6

118
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Ragnar Ásgeirsson:
Degarjeqsiqldi ífyrsta sinn
Reykjavík, veturinn 1908—9.
Jeg var þá í einum af efri
bekkjum barnaskólans, og var
víst kominn svo hátt fyrir aldurs
sakir, en ekki vegna dygða eða
kunnáttu.
Mjer hefir verið sagt, að jeg
hafi verið einn af óþægari strák-
unum í bekknum og var jeg því
oft neðarlega þegar raðað var, þó
aldrei væri jeg neðar en næst
neðstur, því einn góður fjelagi var
þar, sem alveg ómögulegt var að
komast niður fyrir.
Við vorum oft óþægir í tímum
hjá þeim systrum Guðlaugu og
Kristínu Arasen og fleiri voru þeir
kennararnir, sem áttu fult í fangi
með að halda okkur í skefjum. En
hjá einum kennaranum vorum við
altaf góðir, samþyktum það strax
er skólinn byrjaði um haustifr, að
í hans kenslustundum skyldum
við aldrei láta illa, því hann sagði
okkur svo margt og svo skemti-
lega. Það var Helgi Valtýsson.
Og svo var það skólastjórinn,
Morten Hansen, sem við bárum
virðingu fyrir. Mjer finst stund-
um, að þess manns hafi ekki ver-
ið minst eins og verðugt er. Ná-
vist hans ein var nóg til þess ao
alt kæmist í lag, það sem aflaga
fór. Var hann þó lítill vexti og
líkamskraftar sjálfsagt ekki mikl-
ir, en þar var stór og göfugur
persónuleiki á bak við hverja at-
höfn og hvert orð, er frá honum
heyrðist, sem gerði hann að
,,sterkum“ skólamanni, þó jeg sæi
það að vísu ekki eins vel þá og
síðar.
Og oft hristi Hansen höfuð sitt
yfir frammistöðu minni í dönsku
og kristnum fræðum, því lítinn
hug hafði jeg á þessum námsgrein
um, er hann kendi. Og oft og ein-
att kom jeg, eins og aðrir, illa
lesinn undir kenslustundirnar, því
það var margt að sjá í henni
Reykjavík, þó ekki væri hún eins
umfangsmikil og nú, og meira
gaman að stelast til að reykja
sígarettur undir uppskipunarbát-
iinum, sem lágu á hvolfi hjá
„Batteríinu", með þeim Morten
Ottesen og Sigurði Grímssyni, en
að sitja yfir lexíum heima.
„Gamla Batteríið!“ Því mátti
það ekki standa, sem minning um
Jörund hundadagakonung? Það
hefði þó verið gaman að eiga það
og vernda það eins og það var.'
En ráðamenn Reykjavíkur hafa
litið öðruvísi á það og því varð
það að þoka fyrir mannvirkjum
nýja tímans — og gamalt, sögu-
legt mannvirki var jafnað við
jörðu.
Það vantaði ekki að móðir mín
vandaði um við mig, fyrir slælega
frammistöðu mína í skólanum, og
hún hafði víst marga áhyggju-
stund út af því. Og þar kom, að
þegar hún sá að engu tauti varð
við mig komið, að hún sagði að
rjettast væri að senda mig eitt-
hvað langt í burt, til vandalausra,
til þess að koma einhverju lagi á
mig. Hún hafði, á æskuárum, ver-
ið í Danmörku, og var víst ein
með þeim fyrstu íslensku konum,
er gengið höfðu á hinn þekta
kvennaskóla, er kendur var við
Fröken Zahle, í Kaupmannahöfn.
Frá þeim tíma átti hún vinkonu
í Höfn, sem hún sneri sjer til og
bað hana að koma mjer fyrir til
náms hjá garðyrkjumanni ein-
hversstaðar í Danmörku.
Jeg hafði þá undanfarin sumur
verið hjá Einari sáluga Helgasyni
í Gróðrarstöðinni fyrir sunnan
Laufás og unað vel við það starf
hjá þeim ágæta manni og langaði
til að starfa áfram við moldina.
Svo barst einn góðan veðurdag
brjef frá vinkonu móður minnar
um, að henni hefði tekist að út-
vega mjer stað hjá garðyrkju-
manni í hinum fornfræga bæ
Hróarskeldu. Yar jeg fús að fara
og mjer fanst beinlínis freistandi
að fá að fara langt út í veröld-
ina — en Danmörk fanst manni
þá æði langt í burtu. Var þetta
ráð því tekið.
Jeg var þá þrettán og hálfs árs
gamall og hafði þá gengið til
prestsins um veturinn og ekki
þótti hlýða að jeg færi utan fyr
en að fermingunni afstaðinni.
Leið nú tíminn með skólagöngu
og göngu til prestsins. Var þaó
vinur allra barna, síra Friðrik
Friðriksson, er við gengum til og
minnir mig að það væri í fyrsta
sinn að hann framkvæmdi ferm-
ingarathöfn.
En ekki vorum við drengirnir
iðnari þar við hiu kristnu fræði
en í skólanum. En síra Friðrik
hafði þann sið, sem mjer þótti
góður, að spyrja allan hópinn í
einu, og þá svöruðu þeir sem
vissu, en hinir gátu þagað. í ferm-
ingarbarnahóp þessum voru tvær
stúlkur, samviskusamar og prúð-
ar, sem höfðu altaf rjett svar á
vörum og ritningargreínar á lofti
í hvert sinn sem á þurfti að halda.
Onnur þeirra var Arndís Björns-
dóttir, síðar leikkona, en nafn
hinnar man jeg ekki. En oft hefi
jeg hugsað til þessara fermingar-
systra með þakklæti síðan, því
kunnátta þeirra forðaði mjer og
fleiri strákum frá margri klípu,
sem við hefðum lent í, ef þeirra
hefði ekki notið við.
Svo fór fermingin fram nálægt
20. maí — og þá fór jeg og hinir
strákarnir að kvíða fyrir altaris-
göngunni, sem fram skyldi fara
næsta sunnudag. En hvað mig
snerti leystist þar betur úr en á
horfðist. Gamla „Sterling“ skyldi
þá fara frá Reykjavík 25. maí og
þar sem alllangt var á milli ferða
var nú ákveðið, að jeg færi með
henni. Varð jeg því fegnari en frá
megi segja og fór því á mis við
brauðið og vínið.
★
Það er eitt sem gerir, að jeg
hefi munað þessa daga allglögt.
Einmitt þetta vor skyldi atburð-
yr verða, sem sumir hugsuðu til