Lesbók Morgunblaðsins - 22.03.1942, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
67
urinn öðrum meiri fellur honum
i skaut. Hann er talinn jafnoki
mestu leikritaskálda heimsins.
líkindum hefir .ekkert ís-
ienskt skáld hlotið svo skjóta
frægð, sem hann. En enginn
kunni betur að taka þessum
frama en hann, sami látlausi
^aðurinn, er trúði takmarka-
iaust á vináttu og falsleysi ann-
ara, og ekkert varð honum sár-
ara en verða fyrir óheilindum
af þeim, er hann taldi sjer trúa
vini.------
★
í*ó Jóhann virtist gleði- og
bjartsýnismaður á margt í líf-
mu, fylgdi honum svo að segja
frá vöggu til grafar skuggi dauð
ans, alla daga, með bikarinn
barmafullan af myrkri og
^leymsku. — Jeg heyrði hann
sJálfan segja frá því, er hann
k°m í síðasta sinni heim til okk-
ar vorið 1919. Mjer er ógleym-
anleg þessi síðasta sjón mín á
h°num, — er hann kom inn úr
dyrunum heima hjá mjer greip
bað mig, hve mjög hann líktist
^yndum þeim, er til eru af Jón-
asi Hallgrímssyni. Ennið var
oins og sami svipur um höku og
Vanga. Jeg gat ekki stilt mig
Urn að hafa orð á því við hann.
Þarna sat þá þessi maður,
sem eg mundi svo vel eftir, frá
Því er eg sem barn hlýddi á
^efintýri hans, og sem seinna
föfraði mig með leikritum sín-
um og ljóðum. — Enn leiftruðu
augu hans og orðin skutu gneist-
Uxn» er hann talaði um áhuga-
mal sín. Hann spurði og sagði
fra jöfnum höndum, en brátt
snjerust umræður í ákveðna átt.
að voru trúmálin. á sagði hann
°kkur frá þessum ótta sínum við
da.uðann, er alla stund hefði
fylgt honum: „Þegar jeg var
arn dreymdi mig einu sinni að
guð kom til mín, gamall, síð-
s^eggjaður öldungur, og guð
sagði við mig: „Jeg skal gefa
Wer eina ósk“. Og hvers haldið
Pið að jeg hafi óskað mjer? Jeg
skaði að hann ljeti.mig verða
ráðkvaddan. Svo mikið hugs-
aði jeg þá um dauðann“.
En ekkert okkar vissi þá, að
auðinn var búinn að rjetta að
or>um bikarinn. —
Nokkrum mánuðum seinna —
regnþrunginn, dimman síðsum-
ardag — barst andlátsfregn Jó-
hanns út um bygðir og bæ ís-
lands, hvarvetna blöktu fánar í
hálfa stöng. Sjálf náttúran var
„hrumgjörn“, er hún tregaði
einn af frægustu sonum sínum,
er fjell í valinn á hátindi frægð-
ar sinnar, og á besta aldurs-
skeiði, aðeins 39 ára. — Þegar
Jóhann fæddist var hann svo
vesæll, að hann var látinn liggja
í hveiti, blaktandi skar, sem eng
ir hefðu tregað, nema foreldr-
ar, — þegar hann dó varð hann
þjóð sinni og ótalmörgum öðr-
um harmdauði. — Enn er sæti
hans óskipað, enginn hefir tek-
ið upp merki hans.
★
Ótalmargt hefir breyst. Ætt-
in er horfin af óðalinu, Vöku-
kofinn af holtinu, og drengur-
inn, er einu sinni stóð þar um
undurfagra vornótt og drakk í
sig fegurð hennar — og ljet sig
dreyma stóra drauma, er rætt-
ust — hann er líka horfinn sjón-
um okkar.
„En orðstír deyr aldregi,
hveim sjer góðan getr“.
Undarlega lík urðu örlögin,
þeim frændum Jónasi og Jó-
hanni. Báðir falla þeir mitt í
manndóm sínum, annar 38, hinn
39 ára. Báðir bera þeir beinin
„langt frá sinni feðrafold“.
Skyldi ekki fara vel á að þeir
yrðu báðir fluttir heim að Þing-
völlum, að hlið skáldjöfursins
Einars Benediktssonar, er kvað
um Væringjana. Allir voru þeir
Væringjar.
„Sje eyjunni borin sú fjöður,
sem flaug,
skal hún fljúga endur til móður-
stranda.
Því aldrei skal bresta sú trausta
taug,
sem ber tregandi heimþrá hins
forna anda.
Vor landi vill mannast á heims-
ins hátt,
en hólminn á starf hans, líf hans
og mátt —
og í vöggunnar landi skal varð-
inn standa“.
Smælki.
Gerald B. Klein kennari í Tulsa
í Bandaríkjunum sannaði fyrir
nemendum sínum hvað það ei*
hæpið að trúa því, sem gengið
hefir munnlega manna á milli.
Hann tók einn nemanda sinn af-
síðis og sagði honum eftirfarandi
sögu:
— Skömmu fyrir dagrenningu
einn kaldan vetrarmorgun árið
1899 heyrðust þrjú skammbyssu-
skot frá veiðisetri Rudolfs, krón-
prins Austurríkis. Vinir Rudolfs
brutust inn í húsið. Þeir fundu alt
á tjá og tundri, vínflöskur á gólf-
inu og kvenmannsföt á bekk fyr-
ir framan arininn. í rúminu lá
Rudolf alklæddur, en skotinn
gegnum höfuðið. Við hlið hans lá
nakinn kvenmannslíkami, og and-
lit hennar var hulið hinu brúna
hári hennar.
Kennarinn sagði nemandanum
að segja sessunaut sínum söguna
og síðan átti hver maður að segja
söguna í evra næsta manns. Klein
sagði tuttugasta og fjórða nem-
andanum að skrifa söguna á skóla-
töfluna. Hann sltrifaði:
Fjórir karlmenn og fjórar kon-
ur fóru inn í klefa kvöld eitt og
er þau konju rit aftur höfðu þau
glevmt, hversvegna þau fóru inn.
★
Prestur nokkur segir frá því,
að mestu vandræði, sem hann hafi
komist í yfir prjedikun, hafi ver-
ið einu sinni, er gömul kona á-
ltveðin á svipinn, kom í kirkju til
hans og settist á fyrsta bekk. Þeg-
ar prestur hóf ræðuna tók gamla
konan upp hjá sjer heyrnartæki,
upp úr trjestokk, sem hún var
með. Hún skrúfaði saman heyrn-
artækin og hagræddi þeim. Eftir
að hún hafði hlustað í tvær eða
þrjár mínútur, tók hún af sjer
heyrnartækin, skrúfaði þau í
sundur og’ stakk þeim ofan í stokk
inn aftur. En presturinn varð að
halda ræðunni áfram — en það
segir presturinn að hafi verið eitt
af því erfiðasta, sem fyrir sig hafi
komið, að ljúka við ræðuna, eftir
að hafa fengið þessar móttökur
b.iá gömtn konnnni.