Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1947, Blaðsíða 2

14
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
/ gjástykki jökxdsins.
ráðið var það, að reyna að komast
upp á jökulinn.
Nú átti að halda upp jökultunguna,
en svo djúpur var aurinn að hestarn-
ir lágu í og brutust um og ef þeir
piltarnir ætluðu að ganga, þá urðu
stígvjelin þeirra föst í leðjunni og
drógust af þeim. Eftir nokkra stund
komu þau þar að sem leysingavatn
ofan af jöklinum hafði runnið fram og
myndað mjóan farveg í gegn um leðj-
una, alveg niður í jökul. Þetta varð
þeim til happs, því að nú notuðu þau
lækjarrásina sem veg. Var það þó
rjett með naumindum að hægt væri
að kotna klvfjahestunum þar í gegn,
því að cásin var svro djúp, að koffort-
iu tóku út í bakkana beggja vegna,
og sjerstaklega var vont að komast á
einum stað þar sem skarpur hlvkkur
varð á farveginum. En varlega varð
að fara alls staðar. Beljandi vatns-
straumur var þarna og botninn flug-
háll svo að illa var stætt fyrir flat-
járnaða hesta. Rað fór því svo, að
enda þótt Miss Smith væri dugleg
að ferðast og kjarkmikil, þá varð hún
hálfhrædd þarna í þessum flughálu
þrengslum. Hugði hún betra að ganga,
og stökk af hestinum upp á bakkann.
Hún var öftust.
Nokkru seinna verða þeir fylgdar-
mennirnir varir við það að hestur
hennar kemur mannlaus á eftir þeim.
Brá þeim ]>á í brún, því að hvergi
sáu þeir Miss Smith. Stefán rauk þá á
stað og upp á hól, sem honum sýndist
vera þar. ,En þetta var jökulkollur
og þunn leðja ofan á. Var þarna flug-
hálka, svo að Stefán misti fótanna,
skall á bakið og rann langa Ieið ofan
allan hólinn og þar á kaf í jökulleðj-
una. Þegar hann gat gruflað sig upp
úr þessu, sá hann hvar sú en.ska var
á fjórum fótum í leðjunni, með annað
stígvjelið sitt í hendinni, og gat cnga
björg sjer veitt, því að hún komst
hvorki fram nje aftur. Stefán náði nú
í hana og gat dröslað henni þangað,
sem fjelagar þeirra biðu. Þar þvoði
hún stígvjelið sitt og fór svo í það.
ÞAU voru nú komin upp undir jök-
ul, og lögðu þeir Stefán og Tómas á
stað til þess að athuga hvort fært
mundi upp á hann.
Jökulbrúnin sjálf var nokkuð sljett
og ósprungin, en skamt þar fyrir of-
an varð slakki í jökulinn og þar voru
hyldýpis gjár og botnlausar sprung-
ur og sums staðar katlar svo djúpir,
að þeir náðu niður úr jöklinum og
mátti heyra beljandi nið og skruðn-
inga þar niðri. Sprungurnar höfðu
enga ákveðna stefnu, heldur lágu sitt
á hvað, og voru víða ekki nema <ir-
mjóir rimar á milli þeirra og svo tóku
við þyersprungur. Var þarna hin
háskalegasta leið og tvísýnt hvort
fært væri með hesta. En þegar yfir
þernan slakka kom, var jökullinn
heill og svo sljettur sem rifahjarn.
Þeim leist nú ekki meir en svo á
blikuna og voru að velta því fyrir
sjer hvað þeir ælti að gera. Kom til
mála r.ð bera koffort og allan far-
ar.gur á bakinu yfir gjástykkið og
freista jiess að komast með það fyrir
upptök Jökulsár, snúa svo aftur með
hestana og reka þá í ána upp á ]íf
og dauða. Hinn kosturinn var sá, að
klöngrast með hestana yfir gjástykk-
ið. þótt allar líkur væri til þess að
þeir töpuðu einum eða flciri í gjárn-
ar. Og þcnnan kostinn tóku þeir.
Fóru þeir nú aftur þangað sem
hestarnir voru og svo var lagt á stað.
Sólskin var og steikjandi hiti. Jökull-
inn rann sundur og flóoi leysinga-
vatnið um alt. Var því svo mikil
flughálka á jökulbrúninni, að hestar
og menn fengu hverja byltuna á eft-
ir annari. En það var svo einkenni-
legt, að þrátt fyrir sólbráðina og
vatnsganginn, var þarna skari á jökl-
inum, skelþunnar flísar og hárbeittar
eins og rakblöð. A þessum skara skár-
ust menn og hestar við hverja byltu,
svo að blóðið fossaði úr þeim.
Þegat að gjástykkinu kom varð að
selflytjá þar yfir. Urðu tveir menn
að hjálpast að því að teyma einn og
einn hest og krækja sitt á hvað fyrir
sprungur og katla. Verst var hvað
þarna var hált, svo að hestarnir voru
altaf að detta, og stundum þar sem
hættulegast var. Fengu lausu hestarn-
ir og reiðhestarnir þarna slæmar
skrokkskjóður, en koffortin hlífðu
hinum við verstu skellunuin. Þannig
gekk þetta þangað til alt var komið
y-fir. Mátti það kalla alveg sjerstakt
lán, að engin slys urðu, en 5 klukku-
stundir voru þau að komast þennan
stutta spöl.
Uppi á hájöklinum var besta færi
og hefði þar mátt skeiðríða. Ileldu