Lesbók Morgunblaðsins - 27.04.1947, Blaðsíða 2

126
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS •
Guðmann Hannesson:
Á BÍL YFIR ARNARVATNSHEIÐI
/ sumar sem leið tóku sig saman jjórir bijreiðastjórar, Guð-
mumlur Jónsson, Kjartan Magnússon, Bigurður PáUson og Guð-
mann Hannesson og úkváðu að reyna að komast í bíl yjir Am-
arvatnsheiði, jrú Kalmanstungu að Grímstungu i Vatnsdal. Var
}>að }>jóðleið úður og Ijet Fjalli'egafjelagið ryðja nokkum hluta
henriar jyrír heilli öld, en engum. hejir }>ó jyr dottið í hug að
koinast mætti þetta á bíl. Hjer hernur jerðasagan.
LOKSINS rann upp sá dagur (27.
ágúst 194(i) er ákveðið hafði verið að
leggja á stað. Faraftækið var •% tons
vörubifreið, að mestu Ford, en sam-
sett úr allskonar setuliðsdóti. Var
hún með drifi á öllum hjólum og hjól-
in'há. svo að hún gæti farið vfir sem
stærsta stcina og dýpstar ár. Var nú
haldið sem leið liggur til I>ingvalla,
um Sandkluftir og Kaldadal að Kal-
manstungu og komið þar um hádegi
og snæddur miðdegisverður hjá
Kristófer Olafssyni bónda. Síðan var
ekið að Surtshelli og hann skoðaður
' og mannvirki þau, s^m í honum eru.
Eftir að hafa skoðað hellinn um
stund var haldið sem leið liggur upp
á Þorvaldsháls. Var nú ólíkt ógreið-
færara en áður, en miðaði þó drjúg-
um. Hálsinn er grýttur og einn versti
hluti leiðarinnar fyrir bifreið. Gróð-
ur er þar lítill. Mést af þessari leið
höfðum við haft Norðlingafljót á
vinstTÍ hönd, en A'fir það þurfti að
komast. Það var sá farartálmi, sem
við vorum ekki síst hræddir við. Töld-
um við heppilegast að reyna að kom-
ast yfir það nálægt vaðinu, sem á
því er innan til við Þorvaldsháls, en
vegna þess hve slóðin er ógreinileg á
þessum stað, fórmll við fram hjá vað-
inu og eltum braut eftir bifreið, sem
f.vr um sumarið hafði farið inn að
Reykjavatni. Gerðum við- þarna hina
mestu skyssu, því að bæði var leiðin
greiðari norðan við fljótið, heldur en
■ að sunnan, þar sem við urðum að
halda okkur í norðurbrún Hallmund-
arhrauns. Líka beygði fljótið meira
til austurs, heldur en okkur hentaði.
LANDIÐ, sem við höfðum farið
um, er harla grýtt og gróðurlítið á
blettum, þó mun þarna vera góð beit
fyrir sauðfé og vorum við ennþá innan
landamerkja Kalmanstungu. Land
Kalmanstungu er mjög víðfeðmt eins
og sjá má af því að Eiríksjökull er
allur innan heimalandsins og smala
þeir í kringum hann. Klukkan var
um átta um kvöldið 27. ágúst, er við
vorum staddir sunnan við Syðra-
Sauðafjall Framundan var hraunhaft,
mjög ógreiðfært, en virtist stutt en
þar sem við vorum búnir að fá þá
tröllatrú á bílnum, að hann gæti far-
ið alt, þá ákváðum við að leggja í
hraunhaftið. Er það skemst frá að
segja, er við höfðum hálft/ hraunhaft-
ið að baki þá kom nú „bobb“ í bát-
inn, sem sagt nú brotnaði bifreiðin,
snerist í sundur drifskaftið milli „gear-
kassanna“. Nú var ilt í efni, bílnum
varð ekki haggað.
Þá var það, að tveir mestu göngu-
garparnir buðust til að „lalla“ niður
að Kalmanstungu og ná í síma og
freista þess, að fá annað stykki í stað.
þess, er brotnaði. Voru það þeir
Kiartan og Guðmann. Voru þeir vel
búnir til fótanna, báðir í leðurstígvél-
um upp undir hné. Á meðaij áttu þeir
er eftir voru, Guðmundur og Sigurð-
ur, að athuga bestu leið að fljótinu og
Billinn og jerðalangamir.
yfir það. Var nú um að gera að kom-
ast sem allra fyrst af stað með brotna
stykkið. Til Kalmanstungu voru sjálf-
sagt einir 35 til 37 kílómetrar. Borð-
uðu þeir fjelagar í skyndi og heldu
af stað. Segir nú ekkert af ferðum
þeirra fyr en þeir komu til Kalmans-
tungu klukkan um þrjú um nóttina
eftir tæplega sjö klukkustunda göngu
og voru þá heldur þreyttir. Vöktu þeir
upp hjá Kristófer, sem helt sig væri
að dreyma, þegar hann sá, hverjir
komnir voru. Fengu þeir hinar bestu
móttökur, mat og drykk og góð rúm
til að hvílast í og sofa. Klukkan níu
þann 28., er síminn var opnaður,
hringdu þeir til Guðmundgr Jónsson-
ar bifreiðastjóra og sögðu honum sín-
ar farir ekki sljettar. Báðu þeir hann
að láta smíða stykki í stað þess brotna
og koma síðan með það að Kalmans-
tungu hið fyrsta. Ætluðu þeir að bíða
hans þar og fá síðan Kristófer bónda
til að lána sér hesta að bifreiðinni,
strax og hann kæmi upp eftir. Voru
þeir fjelagar í besta yfirlæti í Kal-
manstungu allan þann dag.
NÚ er þar frá að segja, að áður en