Lesbók Morgunblaðsins - 31.08.1947, Page 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
UPPFINNINGAR
Á UPPSIGLINGU
FJÖLDI manna vinnur nú að at-
hugun á því, hvernig hægt sje að hag-
nýta kjarnorkuna í daglegu íifi. —
Tvær kjarnorkustöðvar er nú verið að
reisa í Bandaríkjunum, í Hanford og
Oak Ridge, og taka þær líklega til
starfa á næsta ári. Aðferðin er ein-
föld. Krafturinn er fenginn úr hitan-
um og á hverri klukkustund mun
orkustöðin í Hanford framleiða hita
sem samsvarar því að brennt væri
7100 gallónum af olíu, eða 38 5 smá-
lestum af kolum.
Aðalvandræðin í notkun kjarnork-
unnar liggja í því að útiloka hinar
hættulegu geislanir. Það hefu.' verið
gert með þykkum veggjum úr blýi
eða sementssteypu, en slíkt er ofviða
fyrir verksmiðjur. Þess vegna eru vís-
indamenn nú að reyna að finna ein-
hver önnur efni, ljettari og ekki eins
fyrirferðar mikil, til þess að gera úr
skjólþil fyrir geislunum. Ef þetta tekst
hugsa um börnin, mjalta kúna, fóðra
grisinn, elda matinn og hugsa um
akurinn.
Eftir að hafa verið þannig píndur í
tíu daga staulaðist hann þangað sem
búðin var, en var þá alveg yfir kom
inn og hneig niður í búðardyrunum.
Kaupmaður gekk til hans og sagði:
„Jæja Ause, hvernig líður konunni
þinni?“
„Hún er ekkert betri“, stundi Ause.
„Jeg varð að eyða fjórum krónum i
meðalasull handa henni, en henni verð
ur ekkert gott af því. Og nú er jeg
alveg úrvinda“.
Svo þagði hann um stund og and
varpaði þungan.
„Það er nú svo komið“, sagði hann
„að jeg er jafnvel farinn að óska þess
að henni batni.“
ekki verður aðeins hægt að nota kjarn
orku í stórum aflstöðvum, skipum,
járnbrautarlestum og manniausum
flugvjelum. Engar sannanir l'iggja
enn fyrir um það hvort kjarnorkan
verður ódýrari en önnur orka. Þó er
talið að hún muni koma sjer vel í
löndum þar sem hvorki eru kol nje
vatnsafl.
Talið er að best muni reynast að
breyta kjarnorkunni í rafmagn.
EN nú eru menn farnir að hugsa
um aðrar orkulindir öflugri en kjarn-
orkuna og sem máske er auðveldara
að ná til. Og er þá helst að minnast á
hugmyndir manna að ná orku frá
sólinni. Mikið kapp er nú lagt á það,
bæði í Bandaríkjunum og Rússlandi,
að rannsaka háloftsgeislana í þessu
skyni.
Eins og menn vita er kjarnorku
náð með því að sprengja frumeinda-
kjarna úraníum eða plutoníum. En
sólin framleiðir orku með því að sam-
eina frumeindir vatns og helium. Ef
menn komast upp á þetta verður hægt
að framleiða kraft, sem er 1000 sinn-
um öflugri en kjarnorkan. Og það get-
ur verið að í framtíðinni verði allar
vjelar knúðar af orku, sem fæst úr
frumefnum, sem gnótt er af og eru
ódýr.
FLUGVJELAR hafa nú náð þeim
hraða að brátt verður það ekki talið
æskilegt að hann verði aukinn meira.
Meiri hraði þýðir margfaldan kostn-
að og borgar sig ekki.
NÝAR framfarir hafa orðið á sviði
útvarps og nú verður rúm fyrir 1000
sendistöðvar, þar sem ekki komust
fleiri en 100 fyrir áður. Er-þvi spáð,
259
að innan skamms muni síminn algjör-
lega hverfa, en öll samtöl og skeyta-
sendingar fari fram í loftinu, eins og
útvarp og sjónvarp. Þá mun líka fara
svo, að hver maður gengur með sína
talstöð í vasanum, eins og hann geng-
ur nú með sjálfblekung, og talar við
aðra hvar sem hann er staddur.
MIKIÐ er nú talað um breyttar að-
ferðir við öflun matvæla. Nú þegar
er farið að framleiða ódýran bauta úr
jastri, og máske verður markaður
fyrir hann vegna kjötskortsins í
heiminum. „Protein“ eru menn farnir
að framleiða úr sprekum og sagi, og
máske kemur það í staðinn fyrir dýra-
fitu. Og svo er farið að spá því, að
menn muni geta haldið tönnum
sínum óskemmdum alla ævi með þvi
að drekka vatn, sem „fluor“ er í.
•
EN merkilegustu tilraunirnar á
þessu sviði eru líklega þær að finna
hvernig jurtir safna sykri, steíkju,
protein, fitu og cellolose úr sólskin-
inu. Ef mönnum tekst að komast að
þessu og ná þessum efnum úr sólar-
geislaorkunni án aðstoðar jurtanna þa
þarf mannkynið aldrei að kvíða mat-
arskorti nje hungursneyð.
íW V V V
Skákmaðurinn, sem er vanur að
hugsa alt út í æsar, áður en hann
tekur ákvörðun.