Lesbók Morgunblaðsins - 04.07.1948, Blaðsíða 6

322
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
á aíkvæmið, og þess vegna -íæðast
stærri börn meðal hmna eínaðri.
Enn segja sumir að viðurværi móð-
urinnar geti haít áhrií á stærð fóst-
ursins, en aðrir draga það í efa.
Margar ljósmæður í Bandaríkjun-
um ráða konum að borða mjög lítið
um meðgöngutímann, því að þá verði
barnið ekki jafn stórvaxið og ella
mundi. Aftur segja aðrar ljósmæður
og læknar, að það hafi engin áhrif á
stærð barnsins í móðurlífi, hvort kon-
an borðar mikið eða lítið. Hjer er þvi
hver höndin upp á móti annari og ekki
verður ráðið af skýrslum hvort rjett'<
ara sje. í John Hopkins spítala er
skýrsla um 23.500 börn, sem þar hafa
fæðst. Af þeim vógu 251 rúmlega 20
merkur, 35 vógu 22 merkur eða meira,
8 vógu 24 merkur eða meira og 2
vógu rúmlega 26 merkur. Þessi tvö
voru piltbörn. Annað átti 34 ára
gömul Svertingjakona og var það
níunda barn hennar. Hitt barnið átti
44 ára gömul hvít kona og var það
sjöunda barn hennar. Þá er og til
skýrsla um 30.000 börn, sem fæðst
hafa í Múnchen og var ekkert þeirra
þyngra en 26y2 mörk. Af 100.000
börnum, sem fæðst hafa í fæðinga-
deild New York, vóg þyngsta barnið
30 merkur.
Áhrif á börn í móðurlífi
Um þúsundir ára hefur því verið
haldið fram, að alt, sem fyrir móður-
ina kemur, geti haft áhrif á fóstrið,
og þá allra helst geðshræringar og
óvæntir atburðir. Nú er þessu neitað
og sagt að geðshræringar móðurinn-
ar geti ekki haft nein áhrif á fóstrið.
Allir eiginleikar barnsins sje fólgnir
í egginu og sæðinu, og þeir eiginleikar
sje fengnir að erfðum frá mörgum
kynslóðum, og þeir sje svo rótgrónir
í þessum fyrsta vísi til sköpunar, að
utan að komandi áhrif megni ekki að
breyta neinu þar um, eða að minsta
kosti mjög litlu. Með getnaðinum sje
iagður grundvöllur að öllum eigin-
leikum baxnans.
Feður með „fæðingarhríðir“
Meðal menningarþjóða er eingöngu
hugsað um konuna á meðan hún er
að fæða, en faðirinn gleymist alveg.
En hjá sumum þjóðum er þetta öf-
ugt. Þar fær faðirinn hinar hörðustu
fæðingarhríðir, og alt er gert sem
hægt er til að lina þjáningar hans,
en ekkert er skeytt um móðurina.
Þessi furðulegu hausavíxl eru erlendis
kölluð „couvade“ (af franska orðinu
couver, sem þýðir að unga út).
Siður þessi viðgengst sums staðar
í Rússlandi og einnig meðal Indíána
í British Guiana. Þar leggjast feðurn-
ir á sæng nokkrum dögum áður en
konan býst við barninu, en hún vinn-
ur sín venjulegu störf fram á síðustu
stundu. Faðirinn má ekki borða nema
ákveðnar fæðutegundir, svo að barnið
fái ekki lömun, eða ljótar tennur.
Þegar konan tekur ljettasóttina
laumast hún út í skóg og elur barn-
ið þar í kyrþey, en á meðan liggur
faðirinn háhljóðandi í rúminu. Konan
kemur heim aftur þegar hún hefur
alið barnið, og næstu tíu daga verður
hún að hjúkra bónda sínum, auk þess
að sjá um heimilið, sig og barnið.
Hvað eru fæðingarhriðir langar?
Amerískur læknir, Peckham að
nafni, hefur haldið skrá um 13.000
fæðingar fullburða barna. Og sam-
kvæmt rannsóknum lians standa fæð-
ingahríðir hvítrar konu um 16 y2 klst.
til jafnaðar að fyrsta barni, en síðan
11 klukkustundir. Þessi mikli munur
á þjáningatíma, 5y2 klukkustund, er
nokkurs konar verðlaun fyrir það að
hafa alið barn áður. Þessi tími, sem
hjer er nefndur, miðast við það hve-
nær konan kennir sín fyrst og þangað
til barnið er fætt.
í John Hopkins fæðingarstofnun
hefur reynslan orðið sú, að fæðinga-
hriðir hjá Svertingjakonum, standa að
meðaltali klukkustund lengur en hjá
llvítum konum. Læknarnir Calkins,
Litcenberg og Plass áthuguðu fæðing-
ar hjá 5.700 konura af öllura stjettum
og komust að þeirri niðurstöðu, að í
fyrsta skifti standa fæðingarhríð-
arnar að meðaltali 15 klukkustundir,
en síðan tæpar 9 klukkustundir. Eft-
ir þessum tölum að dæma ætti bví
fæðingarhríðir að íyrsta barni að
standa 15—16 klukkustundir að með-
altali, en síðan tæpar 10 klukkustund-
ir. —
Fæðingahríðirnar eru mjög misjafn
ar og verstar að fyrsta barni. Sá, sem
fyrstur athugaði þetta var Eugene
Frey í Zúrich. Hann athugaði 200
sængurkonur. Og hann komst að
þeirri niðurstöðu, að kona, sem var
að ala sitt fyrsta barn, fekk 135 hríð-
ir frá byrjun til fæðingar, en konur,
sem höfðu átt eitt eða fleiri börn áð-
ur, fengu ekki nema 68 hríðir, og ólu
þó stærri börn.
Keisaraskurðir
í Bandaríkjunum er talið að hundr-
aðustu hverri konu sje hjálpað með
keisaraskurði. Og þó oftar í fæðinga-
deildum, eða þremur af hundraði. En
oftast í sjúkrahúsum vegna þess að
þá er oft eitthvað sjerstakt að. Af
14.202 konum, sem fæddu í John Hop-
kins spítala, var 4,5 af hundraði hjálp-
að með keisaraskurði og 5.6 af hundr-
aði af 8871, sem fæddu í sjúkrahúsi
háskólans í Chicago.
Ýmsir efast um það, að hægt sje
að hjálpa konu með keisaraskurði oft-
ar en einu sinni. En dæmi er til þess,
að keisaraskurður hefur verið gerður
sjö sinnum á sömu konunni og hún
var vel hraust á eftir. Það hefur þó
verið venja að gera konur ófrjóar um
leið og þriðji keisaraskurður er gerð-
ur á þeim.
Hvað Ijettast konur mikið?
Hjer á landi er talið að kona verði
ljettari þegar hún á bam. Og að vísu
ljettast konur mikið við barnsburð.
Amerískur læknir, dr. H. J. Stander,
gerði athuganír um þetta a 400 kon-
um af öllum stjettum. Og reynslan
varð sú, að klukkustund eftir fæð-