Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1949, Page 10

18
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
BARÁTTAN VIÐ DREPSÓTTIR
OG MANNAMEIN
EIK af stofnunum Sameinuðu þjóð
anna nefnist World Health Organ-
isation, skammstafað WHO. en á
íslensku mundi hún heita Heilbrigð
ismálastofnunin. Fara ekki miklar
sögur af henni, fremur en ýmsum
öðrum stofnunum Sameinuðu Þjóð
anna, sem hafa lífrænt starf með
höndum. Helstu fregnir sem oss
berast af starfi SÞ., eru um deilur
og illkvitnislegar orðahnippur á
allsherjar þingi og í Öryggisráði
ósamkomulag, beiting neitunar-
valds. Eftir þeim fregnum að dæma
mættu flestir spyrja sem svo: „Ti!
hvers er þetta? Hlýtur þetta ekki
aðeins að leiða til nvrrar styrjald-
ar?“ Eru það alveg eðlilegar spurn-
2 Bókhaldarar (Guðm. og Geir).
Þú bauðst þeim inní hið tvíloptaða
hús. Þar er stáss-stofa, ætluð handa
virkilegum lómum. Þeim var boð-
ið þar inn, mjer ckki. Jeg mátti
snópa á stjettinni, eins og einhver
ljelegur Skúmur. Áreiðanlegum
viðskiftamönnum þykir slíkt vera
eitthvað þunt. B. Sveinsson sagði á
þingi 1868: „Það er víst, að prest-
um hjer á landi hefir sjaldan ver-
ið gjört hátt undir höfði; en það
er varúðarvert fyrir þingið að fylla
flokk þeirra manna“. — Þessi orð
Benedikte eru sönn.
E. Sigfússon.
----o-----
P. S. Ef jeg skulda eitthvaö, um-
biðst vitneskja um það, á scðli. Jeg
seiidx borgun lueð mcsta pósti
E S.
' ÍF«5(l-treÖ» tru oll undirstryk
vð rau^krít)
ingar, því að ef ekkert væri annað
að frjetta af starfi SÞ., þá væri
þetta mjög bágborin stofnun. En
sem betur fer er margt gott af
henni að frjetta, og skal hjer að-
eins minst á starf heilbrigðismála
stofnunarinnar.
Hún komst ekki á laggirnar fyr
en árið 1946 og varð fyrst sjerstök
deild í SÞ fyrir nokkrum mánuð-
um. Aðsetursstaður hennar er í
Genf.
Hún var tæplega ársgömul, þegar
frjett kom um það að kóleru-drep-
sótt væri komin upp í Egyptalandi.
Frjett þessi vakti almennan ugg og
skelfingu í öllum löndum við Mið-
j arðarhaf. Heilbrigðismálafræðing-
ar mintust þess, að á 19. öld höfðu
drepsóttir borist frá Egyptalandi
að meðaltali á 20 ára fresti, og farið
sem logi yfir akur um Evrópu. —
Átta þjóðir settu nú á hjá sjer al-
gjört samgöngubann við löndin
sunnan Miðjarðarhafs og bönnuðu
jafnvel að póstur þaðan væri flutt-
ur inn.
WHO hófst þegar handa. Eftir
viku hafði skrifstofa þess í Nevv
York safnað saman öllum þeim
kóleru-meðulum, sem þar var að
fá, og voru þau svo send með flug-
vjelum til Kairo. Þar tóku fulltrú-
ar WHO á móti þeim. Ennfremur
bárust þangað kólerulyf frá Kína,
Kóreu og Rússlandi. Var nú tekið
til óspiltra málanna í samvinnu við
egypsku stjórnina, að hefta út-
brciðslu pestarinnar. Meðal annars
voru allir þcir, sem þurftu að ferð-
ast urn löndin við Miðjarðarliaf
látmr íá mnspytmgu til varnar
Loleru. Og árangurínn varð sá. aó
veikin breiddtst ekki út, og henni
var útrýmt í Egyptalandi á mjög
skömmum tíma.
Þetta dæmi sýnir hvað .hægt er
að gera þegar fljótt er brugðið við.
Annars er það ekki aðalstarf WHO
að fást við drepsóttir. Það eru til
aðrir sjúkdómar, sem eru að
vísu ekki jafn bráðdrepandi, en
leggja þó fleiri menn að velli í
heiminum heldur en drepsóttirnar
gera. Og aðalmarkmiðið er að
vinna bug á þessum sjúkdómum.
Árlega sýkjast 350 milljónir
manna í heiminum af malaríu og
kynsjúkdómum. Á hverju ári deya
um 5 milljónir manna úr berkla-
veiki. Svo kemur gula hitasóttin,
,:kala-azar“, inflúensa og hið svo-
kallaða kvef, sem hver einasti mað-
ur fær rúmlega tvisvar sinnum á
ári að meðaltali. Á hverju ári deya
milljónir kvenna af barnsförum, og
margar milljónir barna deya við
fæðingu. Tveggja ára eftirlit með
500 kínverskum fjölskyldum hefur
sýnt, að 6 af hverjum 10 börnum
þeirra náðu ekki 10 ára aldri.
Gegn öllu þessu verður WHO að
berjast, en er enn sorglega van-
máttugt í því efni. Það fær aðeins
5 milljónir dollara á ári til starf-
semi sinnar, og hefur ekki nema
200 starfsmönnum á að skipa. Einn
af þessum starfsmönnum, Hillier
Kreighbaum, hefur látið svo um
mælt, að ekki veiti af 1000 milljón-
um dollara til þess að vinna bug
á kynsjúkdómum, malaríu og
berklaveiki.
En WHO leitar samstarfs við aðr-
ar skyldar stofanir. Það hefur nú á
prjónunum að gera 50 milljónir
barna í Evrópu smit/ríar af berkl-
um, og álíka margt barna í Afríku
og Asíu. Til þessa hefur það stuðn-
ing Rauða Krossins á Norðurlönd-
um og hins alþjóðlega hjálparsjóðs
barna, seni fc>Þ hefur stofnaö.
MaUuria er litt þekt i ýmsum
lordum Gtj j i•:, 1 'icrðijfc^uín
lóndum. Þr> er þetta eiohver al-