Lesbók Morgunblaðsins - 09.10.1949, Qupperneq 10

438
LESBÖK MORGUNBLAÐSfNS
Hin mikla sosialistiska vinnusam-
kepni er ekkert annað en svik, þar
sem verkamenn eru látnir skrifa
undir skuldbindingar, sem þeir vita
vel að þeir geta ekki staðið við. Þeir
eru látnir undirskrifa brjef, eða
eitthvert annað plagg, sem fvrir-
fram hefur verið samið eftir fvrir-
mynd að „ofan“ án þess að verka-
mönnunum sje gefinn nokkur kost-
ur þess að ræða efni þess, nje fá
orðalagi þess breytt á nokkurn hátt.
En þegar þessi skuldbinding hefur
verið undirskrifuð, þá sitja verka-
mennirnir í gildrunni. Eða eins og
stendur í „Pravda“ 5. júlí 1947: „Þú
hefur tekið á þig skuldbindingu
gagnvart þjóðinni, gagnvart flokkn
um og gagnvart fjelaga Stalin. Þú
verður að standa drengilega við
þessa skuldbindingu. Blöðin hafa
það hlutverk að minna þig stöðugt
á þetta.“
Þetta ætti að nægja um hina
sosialistisku vinnusamkeppni, sem
engin samkepni er. Því að sam-
kepni byggist á frjálsum vilja. En
vei þeim verkamanni, verkfræð-
ingi, iðnfræðingi og öðrum starfs-
mönnum, sem ekki vill skrifa
„fríviljuglega“ undir slíka skuld-
bindingu. Innan sólarhrings mundi
NKVD hafa handtekið hann, sem
„þjóðníðing“ og flutt hann til
þrælkunarvinnu í Síberíu.
Hvað er Stachanovismus?
Hin aðferðin, sem kommúnistar
nota, til þess að pína síðustu krafta
út úr verkamönnum, er hinn svo-
kallaði „Stachanovismus". Um það
segir svo í tímaritinu „Cilacc“:
„Aðferð þessi, sem í rauninni er
hin argasta áníðsla, er kend við
námamanninn Alexis Stachanov,
sem vann það þrekvirki hinn 30.
apríl 1935, að brjóta 102 smálestir
af kolum á einum degi, en þá voru
meðalafköst fjelaga hans í þessari
námu 7 smálestir. Fáum dögum
seinna fór hann fram úr þessu meti
sínu og braut 175 smálestir, og enn
seinna komst hann upp í 227 smá-
lestir, það er að segja 32 sinnum
meðalafköst.
Jafnvel þótt maður geri ráð fyrir,
að hjer hafi engin brögð verið í
tafli, þá geta ekki allir verkamenn
afkastað öðru eins. En þetta gaf
Jeiðtogunum undir fótinn, að
krefjast hins sama af öllum öðr-
um, og telja alla letingja, sem ekki
vildu taka þátt í Stachanov sam-
kepni. Stachanovisminn hefur nú
haldið innreið sína í allar deildir
iðnaðarins."
Stachanovisminn hefur einnig
annað markmið, sem sje, að hækka
afkastakröfuna hjá þeim sem vinna
ákvæðisvinnu, eða með öðrum orð-
um, að neyða verkamenn til meiri
afkasta fyrir minni laun. „Cilacc“
segir um það:
„Fjelagi A. Ditlow yfirverkfræð-
ingur í vinnu og launadeild Land-
búnaðarráðuneytisins í USSR, taldi
það nauðsynlegt, að gera nokkrar
breytingar á launakjörum verka-
manna í viðgerðasmiðjum fyrir
landbúnaðarvjelar. Þessar breyt-
ingar voru birtar í sovjetblöðunum
og þar segir svo: „Ditlow nefndi
sem dæmi verkamann, sem smíðar
varahluti og sagði: Setjum nú svo,
að það hafi verið ákveðið að hver
maður skyldi smíða 20 slíka vara-
hluti á 8 klukkustundum. í hverj-
um mánuði eru 26 virkir dagar, og
það gerir 208 vinnustundir. Á hverj
um mánuði ætti þá einn maður að
smíða 20x26, eða 520 varahluta. Áð-
ur en ákvæðisvinnan hófst fóru
verkamenn að meðaltali 20% fram
úr þessu. Af því leiðir að 120% er
lágmarkið, og engin uppbót verður
veitt nema farið sje fram úr því“.
Athyglisvert er það, að strangar
refsingar eru lagðar við ef hærri
laun eru greidd en stjórnin hefur
ákveðið. S. N. Prokopovicz, fyr-
verandi verslunar og innanríkis-
ráðherra í bráðabirgðastjórn Ker-
enskis (1917) segir svo um þetta:
„.... Verkamenn fóru nú fram
á það af mikilli festu, að laun sín
yrði hækkuð mikið, og fram-
kvæmdastjórar iðnfyrirtækjanna
lofuðu að verða við kröfum þeirra. •
Það hafði þær afleiðingar að í lok
ársins 1931 var sjáanlegt að vinnu-
sjóðurinn ætlaði ekki að hrökkva
fyrir þessu. Sovjet stjórnin barðist
gegn þessum „órökstuddu" kröfum
verkamaijna á þann hátt, að hún
sektaði alla þá forstjóra, sem höfðu
samþykt að hækka launin. Og svo
var gefin út tilskipun, þar sem svo
var fyrir mælt, að ef nokkur for-
stjóri gerði sig sekan um að slaka
til um afköst, eða greiða hærra
kaup en stjórnákveðið væri, skyldi
sá hinn sami leiddur fyrir rjett og
ákærður samkvæmt hegningarlög-
unum fyrir embættisglæp.
Hinn 3. des. 1932 var enn bannað
að viðlagðri refsingu að greiða
hærri laun en framkvæmdaráð
Sovjets hefði ákveðið.... Þegar
fyrsta fimm ára áætlunin var á
döfinni var fullyrt við verkamenn
að grunnlaun þeirra mundu hækka
um 70,5%; raunin varð sú að þau
voru lækkuð um 14,3%.“
Meira.
KVENÞEKKJARI.
Sex ungar konur bjuggu í sama
húsi — og það kann ekki góðri
lukku að stýra, enda lenti þeim
þráfaldlega saman og það endaði
með því að hver kærði aðra. Þeg-
ar þær komu fyrir rjett byrjuðu
þær allar að tala í einu. Dómar-
inn var fyrst í vandræðum, en
svo sló hann í borðið og sagði:
— Sú elsta á að byrja.
Þá laumuðust þær allar út og
kærurnar fellu niður.