Lesbók Morgunblaðsins - 14.05.1950, Page 7

irnar eru báðar óreyndar og máske
að sumu leyti frumstæðar, en
lentu báðar óforvarandi andspæn-
is hinni öfgafullu nýtísku evróp-
eiskrar listar. Eða máske liggur
skyldleikinn í því, að báðar þjóðir
hafa dálæti á höggmyndalistinni?
„Þykir vænt um að íslendingar
skyldu taka þátt í sýningunni“.
Erik Juuranto sagði:
Með mikilli eftirvæntingu og til-
hlökkun beið jeg þess að norræna
listsýningin væri opnuð í Helsing-
fors, því að þetta var í fyrsta
skifti síðan mjer hlotnaðist sá heið-
ur að vera fulltrúi íslands í Finn-
landi, að finnska þjóðin átti þess
kost að kynnast íslenskri málara-
list og höggmyndalist. Jeg vissi
líka að listamenn og listunnend-
ur í Finnlandi biðu þess með eftir-
væntingu að kynnast hlutdeild ís-
lendinga í sýningunni. Og þegar
sama daginn og sýningin var opn-
uð, sá maður að mikill áhugi var
fyrir íslensku deildinni.
Meðal íslensku myndanna voru
margar mjög athyglisverðar. Og
þótt jeg verði að játa, að mjer
fanst alt of mikið kveða að hinni
„abströktu“ list, þá var þó sýning-
in eftir öllu að dæma yfirleitt svo,
að hún sýndi hvar íslensk list
stendur.
Mörgum sinnum fleiri málverk
hefðu selst á sýningunni, ef þar
hefði verið meira af landlagsmynd-
um eins og þeim er þeir Gunn-
laugur Scheving og Pjetur Sig-
urðsson sýndu. Jafnvel manna-
myndir og kyrðarmyndir líkt og
þær er Sigurður Sigurðsson sýndi,
hefðu selst, því að finnskir listunn-
endur hefðu gjarna viljað bæta ís-
lenskum listaverkum í söfn sín.
En „abstrakt“ myndir þýðir ekki
að bjóða Finnum, og mjer er sagt
að íslendingar vilji ekki heldur
kaupa þær. Jeg get ekki annað en
dáðst að þeim íslenskum málur-
LESBÖK MORGUNBLAÐSrNS ^ T ' " ' 275
um, sem mála myndir, sem ekki
er hægt að selja.
Höggmyndirnar hafa fengið
góða dóma, bæði í mín eyru og
eins í gagnrýni blaðanna. Þar er
talað um heiðarlega viðleitni ís-
lensku listamannanna á þessu
sviði.
Að lokum vil jeg lýsa yfir því,
að mjer þykir mjög vænt um að
íslendingar skyldu taka þátt í þess-
ari sýningu. Þar sást menning ís-
lands nú á dögum, en þekkingu
á henni þyrfti að útbreiða í stærri
stíl víða um lönd, jafnvel í Finn-
landi, svo að menn sjái að ísland
hefir ekki aðeins fornsögurnar sjer
til ágætis, heldur ríkir þar fjöl-
skrúðug hámenning.
Þeir Guðmundur Einarsson og
Sigurjón Ólafsson sem sáu um sýn
inguna, hafa aflað sjer margra vina
og aðdáenda hjer í landi, bæði
sem menn og listskapendur.
ALT EINS OG ÞAÐ Á AÐ VERA
TVEIR KOMMÚNISTAR voru að
sópa götu í Ungverjalandi. Alt í
einu hætti annar að sópa, studdist
fram á kústskaftið og sagði:
— Fjelagi, það er eitthvað bog-
ið við þetta.
— Hvað áttu við??
— Jú, manstu ekki eftir því,
f jelagi, að Rússar fullyrtu altaf við
okkur að þegar kommúnistar hefði
tekið við völdum í Ungverjalandi,
þá skyldum við lifa eins og blóm
í eggi, en höfðingjarnir látnir sópa
göturnar.
Hinn hjelt áfram að sópa. Hann
leit ekki upp, en sagði aðeins:
— Erum við kommúnistar kann-
ske ekki höfðingjar landsins núna?
W ^W -W -W 'W
ÞEGAR menn miklast af velgengni
sinni, þá eru þeir falli næst (Club Bull-
etin).
affitt1
Nú Dagur rís í heiðri himindýrð
og hár þitt, Nótt, með rósafingrum
strýkur.
Demantbjörtum augum upp hann lýkur
og þú roðnar, dökka Nótt, — og flýrð.
Á morgunfjöll þú stigur, Dagur dýr,
af draumahimni og um veginn gengur.
í fjötrum svefnsins, heimur, ligg ei
lengur,
logaóð þjer kveður röðuli nýr.
í gervi skálds býr Söngvagyðjan sig
og sólarvagni niðrá jörðu ekur.
Hún með sjer ljóss og Ioftsins þegna
tekur
og Ijóðaperlum sáir kringum þig.
Jörðin vaknar — opnar augu sín.
Um auglit hennar leikur daggarsindur,
um glóbjart hárið blómasveig hún
bindur,
um brjóst og arma fellir himinlín.
Og Fljótagyðjan verður rauð sem vín.
Hann varir þyrstar niðrað henni teygir,
þrýstir á auga sólarkoss og segir:
— Sævardjúpin bíða líka mín.
Þú heldur lengra — opna augu fer
Álfaþjóð og geislafótum stígur
um blóm og kvist og fram á veginn
flýgur
og fljettar geislabaug um höfuð þjer.
Svo ásýnd þín um Miðgarð manna skín.
f morgundýrð sig þök og gluggar lauga.
Og vöggubarnið l.vftir öðru auga
og undrast liálft í hvoru forlög sín.
Fljótagyðjan hefur heillað þig.
Þú henni mót í aftanskini stígur
á næturströnd, — í opna arma hnígur.
Svo áður Ijetu fleiri blekkja sig!
Loks rekkjulíni býst hinn rauði sær.
Úr reköldum er flutu hjer að sandi
hún býr þjer skip. — Svo leggur þú
frá Iandi
til legstaðar, sem engin minning nær.
GUNNAR DAL.