Lesbók Morgunblaðsins - 28.10.1951, Blaðsíða 8

^' LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
f '492
i þA(;u efnafræðinnak
Menn liafa eintiig komist að
raun uin, að hinar þöglu liljóð-
bylgjur hafa furðulegan töframátt
á sviði efnafræðinnar. Með því að
nota hljóðbylgjur er hægt að
blanda saman efnum, sem áður var
tahð óhugsandi að saman gæti
runnið. Nú er hægt að blanda sam-
an kvikasilfri og vatni, oliu og
vatni. Og það er hægt að blanda
saman málmum, eins og t. d. blýi
og aluminíum, sem aldrel liefir tek-
ist að sameiiia aður.
1þAgu IÐNADAR
Uppgötvanir þessar geta haft
stórkostlega þýðingu fyrir iðnað-
inn, en út í það skal ekki farið
hjer, heldur aðeins minnast á nokk-
ur dæmi um það hvernig þegar
er farið að nota hljóðbylgjur í þágu
iðnaðarins.
Visindameifh við Holy Cross há-
; skólann í Massachusetts í Banda-
^ rikjunum, liafa fundið nýa aðferð
til þess að krystalla sykur. Þegar
hrásykur er hreinsaður, er liann
bræddur, en þegar hann storknar
aftur myndast i honum smákryst-
allar og fer stærð þeirra eftir því
hvað kólnunin er ör. Nú hafa þess-
ir vísindamenn fundið upp á því,
að láta tíðar hljóðbylgjur dynja
á hinum braedda sykri, og við það
krystallast hann miklu betur en
áður, krystallarnir verða allir jafn-
stórir. Þá hefir og tekist með þess-
ari aðferð að krystalla ýmis efni,
sem áður hafði reynst torvelt eða
jafnvel óhugsandi að krystalla.
Þá hafa menn komist að raun
um, að hinar tiðu hljóðbylgjur
hafa þau áhrif á alla gerla, að
þeir fjörgast fyrst, en er til lengd-
ar lætur þá drepast þeir. Þetta
liefir mjög mikla þýðingu fyrir
injólkuriðnað. Með þvi að fjörga
starísemi gerlanna er hægt að gera
b&tri csta en áður cg á skemmri
v tíma. £n mjólk er hægt að geril-
Aldaraf mæli
hagyrðings
ÍSLENDINGUM hefur lengi verið
ljúft að halda til liaga ýmsu því
irá líli fyrri kynslóða, sem fengur
er i og til fróðleiks og skemmtun-
ar. í dag á aldarafmæli sá maöur,
sem er góður fulltrúi þeirrar kyn-
slóðar, er byggði þetta land fyrir
og eftir siðustu aldamót.
Bjarni Björnsson frá Neðra-
Vatnshorni var fæddur 2ö. okl.
1851 á Svarfhóli í Hclgafellssveit.
Hann var sonur Björns Konráðs-
sonar Konráðssonar . Voru þeir
bræður Konráð Konráðsson og
Gísli Konráðssön sagnfræðingur.
Móðir Bjarna var Sigurlaug Brynj-
ólfsdóttir, prests í Miklaholti,
Bjarnasonar prests á Mælifelli í
Skagafirði. Bjarni var þannig kom-
inn af breiðfirskum og skagfirskum
étofnum. Þau Sigurlaug og Björn
áttu 13 börn, en aðeins 6 komust
til fullorðins ára; Brynjólfur, Jó-
hann, Magnús, Bjarni, Valgerður
og Sigurbjörn. Brynjólfur bjó við
sneiða algjörlega með því að beina
á hana hljóðbylgjum hæfilega
lengi. Og það er engin hætta á
að mjólkin skemmist við þetta eða
bragð hennar breytist.
Þá má geta þess að nú er farið
*að smíða þvottavjelar, þar sem
hljóðbylgjur þvo þvottinn. Þvott-
urinn er látinn í vatn, sem er hæfi-
lega blandað með þvottaefnum,
og svo er hljóðbylgjum hleypt í
vatnið og á einhvern furðulegan
hatt kreinsa bær öii óhreinindi ur
þvottinum á svipstur.du.
Ujarni Ujörnssun.
BreíðafjÖrð. Hann var hagyrðing-
ur góður. Sigurbjörn fluttist í
Húnavatnssýslu. Bjó liann þar i
nágrenni Bjarna bróður síns. Hann
var og hagmæltur og hefur sú gáfa
haldist með ýmsum afkomendum
lians. Þriggja ára gamall fór Bjarni
til fósturs hjá Kára Konráðssyni
íöðurbróðir sínum í Hraunsfirði.
Tæplega tvítugur fór Bjarni tii
sjóróðra. Fyrst undir Jökul en síð-
an til Suðurnesja. Var hann löng-
um formaður og þótti fengsæll. Á
þessum árum fór hann oft um sum-
ur í langar ferðir um landið, ým-
ist sem bóksölu- eða fjárkaupmað-
ur. Kemur þá strax í ljós fróðleiks-
fýsn hans og þekkingarþrá. Fór
hann þessar ferðir mest i því skyni
að auka þelddngu sina á lándi og
þjoð.
Um brítugt rssðst £j s.rni Ic2.ut32»
maður norður í Víð-daL Árió 1884