Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1954, Side 13

LESEÓK MORGUNBLAÐSINS
r
65
atfl
BtaHam Ha
i—*V -' j
Einn kafli úr sögu
fluglistarinnar
Head. Þarna er og þorp, sem staðið
hefur á sama stað frá því á bronsöld,
eða lengur og hjá því eru rústir af
kastala frá því á 16. öld. Sir Walter
Scott gaf þessum rústum nafn og
kallaði þær Jarlshof, og hefur nafnið
festst við þær.
Góður vegur er frá Leirvík til
Sumburgh Head, en þar eru um 50
km á milli. Á leiðinni sér maður
steinturninn, eða Broch, á Mousa, lít-
illi ey út af Sandvík. Þessir Broch-
turnar, sem hlaðnir eru úr lausum
steinum, þekkjast hvergi nema á
Skotlandi og eyunum. Sennilega hafa
Piktar byggt þá sem vígi til að verj-
ast árásum norrænna víkinga.
Leifar af mörgum Brock hafa ver-
ið grafnar upp, en þessi steinturn á
Mousa er einstakur í sinni röð, því
að hann stendur enn lítt haggaður og
er 45 fet á hæð. Sögusagnir herma,
að fyrir 1000 árum hafi hafst þarna
við ung hjón, sem orðið höfðu land-
flótta frá Noregi.
Þetta er útdráttur úr ferða-
sögu eftir Isobel Wylie Hutchin-
son. Sjá ennfremur Lesbók 4. og
11. ágúst 1929 (Hjaltland,, pftiij
Poul Niclasen ritstjóra, og Les-
bók 29. október og 5. nóvember
1950 (Víkingar á Hjaltlandi, eft-
ir Dag Strömbeck prófessor).
t
Gömul kona frá Yorkshiredölum var
kölluð fyrir rétt. Eftir hverja spurn-
ingu byrjaði hún svar sitt þannig:
Ég hugsa .... Að lokum tók dómar-
anum að leiðast þetta og hann sagði:
— Heyrið þér nú, góða kona, hættið
þessum hugsunum og svarið spurning-
um mínum rækilega.
— Þér megið ekki vera órólegur,
herra minn, sagði hún, og þér verðið
að fyrirgefa mér, að ég er ekki eins
og þið lögfræðingarnir. Ég get ekki
talað án þess að hugsa.
ÞAÐ ER ekki lengra síðan en
1910, að Nortchliffe lávarður, eig-
andi stórblaðsins „Daily Mail“,
hét 10.000 sterlingspunda verð-
launum þeim manni, er fyrstur
gæti flogið milli London og Man-
chester. Vakti þetta mikla athygli,
því að bæði þóttu verðlaunin há,
og svo þótti það næsta ótrúlegt að
nokkur maður gæti unnið til
þeirra. Flugið var þá í bernsku,
og flugmenn þeirra tíma voru
taldir ævintýramenn, sem steyptu
sér út í opinn dauðann með því að
fljúga.
Flugið var þá enn „sport“ og
var aðallega iðkað í Frakklandi. En
þó var til einn enskur flugmaður,
Claude Graham White, rúmlega
þrítpgur að aldri. Hann hafði lært
að fljúga í París árið áður, og nú
lék honum mikill hugur á því að
vinna verðlaunin. — Hann lagði á
stað í tvíþekju sinni frá London í
dagrenning hinn 23. apríl 1910.
Veður var þá gott og stillt, en þeg-
ar fram kom á morguninn og sólar-
hitans gætti, þá fór að bera á upp-
streymi og við það voru flugmenn
hræddir í þá daga. Þeir treystust
heldur ekki til þess að fljúga nema
í logni. Eftir tveggja klukkustunda
flug lenti Graham White í Lich-
field, og hafði þá flogið tvo þriðju
af leiðinni til Manchester. Þá var
farið að hvessa og hann afréð að
fara ekki lengra þennan dag. En
morguninn eftir, er hann kom
þangað, sem flugvélin var bundin
og ætlaði að leggja á stað að nýu,
sá hann sér til mikillar skapraun-
ar, að flugvélin hafði slitnað upp
um nóttina og annar vængurinn
brotnað.
Nú var ekki um annað að gera
en fara með flugvélina til Lond-
on til viðgerðar. Eftir þrjá daga
var viðgerðinni lokið og flugvél-
in hæf til þess að fljúga henni hve-
nær, sem veður leyfði. Þetta var
miðvikudaginn 27. apríl. Flug-
manninum leizt ekki á veðrið.
Hann beið í London allan daginn
og undir kvöld gaf hann aðstoðar-
mönnum sínum frí og sagði að þeir
þyrfti ekki að koma fyr en daginn
eftir.
En þennan sama dag kom 28
ára gamall franskur flugmaður,
Louis Paulhan, til London með
flugvél sína og hafði einsett sér að
fljúga þaðan til Manchester. Hann
lét setja flugvélina saman á Hend-
on flugvellinum og klukkan 3 um
nóttina var hún tilbúin. Og kl. 5,21
lagði Paulhan á stað. Hann lenti
í Lichfield kl. 8,10 um morguninn
og hafði flogið 117 enskar mílur
í einni lotu, og þótti það frábært
afrek þá. (Flug Grahams White
hafði verið styttra, því að hann
hóf sig til flugs hjá Wormwood
Shrubs).
Hálfri klukkustund eftir að Paul-
han kom til London frétti Graham
White til ferða hans. Og þótt hann
hefði þá þegar ásett sér að bíða
næsta dags, afréð hann nú að
leggja á stað hið fyrsta. Hann
lyfti sér til flugs kl. 6,30, en varð
að lenda í Roade, 60 mílur frá
London, vegna þess að þá var
myrkur að skella á. En þarna f?kk